Jan Bjedrich Te?na? ( n?msce Johann Friedrich Teschner ; * 18. oktobra 1829 w Gołkojskej Podgoli , † 14. junija 1898 w Oeynhausenje ) b? delnjoserbski ewangelski farar, procowar na polu serbskeje r??e a literatury a zakitowar serbstwa w Delnjej Łu?icy .

Narod?i so jako syn hajnika a wopytowa?e gymnazij w Cho?ebuzu . Po studiju teologije w Berlinje skutkowa?e najprjedy wot 1857 do 1862 jako diakon p?i klo?terskej (serbskej) cyrkwi w Cho?ebuzu a b? potom wot 1862 ha? do swojeje smjer?e w l??e 1898 z fararjom w hornjołu?iskim Nied?e ju?nje Zhorjelca (d?ensa Niedow w gmejnje Zgorzelec ).

Hi?o jako młod?enc zahori so Te?na? za serbsku r?? a narodnos? a zało?i w l??e 1849 mjez Cho?ebuskimi gymnaziastami serbske towarstwo ?Łu?yca“. P?i Berlinskej uniwersi?e wopytowa?e te? slawistiske p?edno?ki a zarjadowanja. Jako scyła pr?ni zab?ra?e so tehdy te? z dotal cyle woteznatym rukopisom p?eło?erja Noweho zakonja do serb??iny Mikław?a Jakubicy . Na literarnym polu wustupi pr?ni kro? z rjadom patriotiskich rozpominanjow w Bramborskim Serbskim Casniku (1853/54). W zwisku z d??łom na n?kotrych nabo?inskich spisach zestaji Te?na? nowe l?p?e prawidła za delnjoserbski prawopis.

Te? jako b? l?pje pła?ene zastojnstwo we wot domizny zdalenej n?mskej wosad?e Nieda p?ewzał, zo by mohł wotpła?i? p?ez studij nastaty dołh, njep?esta za serbstwo d??ła? a p?e?iwo germanizaciji wustupowa?. Tuton boj wjed?e?e p?edew??m z pomocu nabo?inskeje literatury, tak wobstara?e w?elake wuda?a delnjoserbskich k?rlu?ow a wudawa?e 1858?71 w Barmenje a Cho?ebuzu wjacore, wosebje misionstwu w?nowane kni?ki ka? te? ?asopisaj Pobo?ne głosy z brat?ojskeje gmejny a Misionske pow?s?e .

Jeho wulka a woblubowana zb?rka pr?dowanjow Ten kn?z jo moj pasty? (1869, 1879, 1892) słu?e?e p?ez l?td?esatki za wuchowanje serbstwa we wot germanizacije potrjechenych kon?inach. Wot njeho r??nje a prawopisnje znowa wobd??łane wuda?e biblije , 1860 Nowy zako? a 1868 cyłkowny wudawk w Hali , sta so z docyła poslednim bibliskim wuda?om w delnjoserb??inje. W poslednimaj l?td?esatkomaj jeho ?iwjenja namaka jeho zam?rne procowanje za serbsku r?? a kulturu swoje kronowanje w skutkowanju jako p?edsyda delnjołu?iskeje Ma?icy Serbskeje , kotru? b? 1880 sobu zało?ił. Hi?o wot l?ta 1852 b? z ?łonom Ma?icy Serbskeje . Zemr? w kupjelach Oeynhausen ( Sewjerorynsko-Westfalska ), hd?e? pyta?e jako starc wustrowjenje.

Jan Bjedrich Te?na? je najskerje zamołwity za sobu najstar?e delnjoserbske napisy w zjawnos?i, mjenujcy hron?ko nad zachodom Chmjelowskeje ?ule z l?ta 1860 (?Daj?cho tym ?i?chetkam ku Mn'o p?i?ch a n'ehoboraj?cho jim, p?ch?to takich jo to Kralej?two Bo?e. Markus 10,14.“), kotre? pła?i jako druhi najstar?i serbski napis p?i ?ulach scyła ka? te? serbske napisy w Cho?ebuskej Serbskej cyrkwi, kotre? nastachu mjez 1847 a 1860. ^[1]

Dal?e wozjewjenja [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Serbske duchowne kjarli?e. Cho?ebuz 1860 [p?ed??łane wuda?e kni?ki Wohl eingerichtetes wendisches Gesangbuch Johanna Ludwiga Willa
• Die 80 Kirchenlieder der Schulregulative. Wosom ?aset duchownych kjarli?ow ze ?ulskimi regulatiwami. Wojerecy 1869.
• Bilder aus dem Wendenlande. Christlicher Vereinsbote 1874.
• Mjertyn Lutherusa ?ywjenje a statki. Wojerecy 1883.
• Kej?ora Wylema I. zy?e?e a statki kralowernemu sserbskemu ludoju. Wojerecy 1888.

?orło [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Ludmila M?t?kowa : Te?na?, Jan Bjedrich. W: Jan ?ołta, P?tr Kunze, Franc ??n (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budy?in 1984, str. 565sl

No?ki [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

1. ↑ Trudla Malinkowa : Serbske hrono na ?uli w Chmjelowje z l?ta 1860. W Rozhled?e 10/2020, str. 10?14

Wotkaz [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Jan Bjedrich Te?na? ? dokumenty w Serbskim kulturnym archiwje (pdf)