??? ????????
?? ?? ??? ???? "???? ?? ??????" ??? ???? ?? ??????? ???? ???? ?? ???? ???? ?? ??? ????
????????? ???????? ????? ???????? (? ????????? ????? ???? ????????)
NGC 604
????
?????? ????
????? ????????
(????? ????????) ??????
????????
??
????????
(English:
Nebula
)
?????????? ??????
(??????????? ?????) ??? ????? ???
?????????? ????
?? ???? ??? ??????
???
,
?????????
???,
??????
??? ?? ???? ??????? (??????????)
?????????
???? ??????? ???? ?????? ????? ??? "????????" ???? ??? ????? ???? ???? ?? ???????
?????
?? ???? ???
????????
(?????
????????
) ?? ??? ?? ???? ?? ???????? ?? ???????? ?? ??? ???? ??? ??? ??? ??
????? ???
?? ????????? ?? ?? ????? ??? ?? ?? ??????????? ???, ?? ??? ??? ??? ??? ?????? ?? ???
?????????? ????????
( ???????
?????????
) ?? ???? ??????????? ???????? ?? ??? ?? ???? ???? ??? ?????????? ??? ?????
????
??
?????? ?????
???? ???? ???, ???? ??
??? ????????
??? ???? ??? ??? ?? ????????
????
?????? ????? ?? "?????? ??? ????????" ???????
"?????? ?? ??????"
???? ???-???????? ????? ??? ?????? ?? ??? ?? ????????? ??? ???, ??? ?? ???? ??????? ?? ???????? ?????? "?? ??? ??????" ???? ????? ?? ???? ???? ???, ?? ???? ???????? ?? ??????? ???? ?? ??? ?????? ??????? ?? ??? ???? ????? ???????? ???? ???? ?? ???? ???? ???? ???? ?? ?? ??? ???????
??????
??? ???? ??????? ?? ???? ??????? ?? ??? ???? ???
"????????" ??
?????????
??? "nebula" (???????: ?????? ???? ????????) ???? ???? ??? ?? ??
?????? ????
?? ???? ?? ?? ???? ???? "????" ??? ???? ??, ????? ?????? "???????", "???????" ?? "???????" ???
[1]
????? ???? ???????? ??????? ?? ????? ???? ?? ?????? ?? ????? ???? ????, ???? ???? ?????? ?? ????? ???? ???
[1]
[2]
[3]
[4]
???????? ?? ???????? ????? ??? ?? ??? ?????? ???? ???
[5]
?? ???????? ???? ?? ???? ?????? ???????? ?? ??????? ???
[6]
?? ??? ?? ?????? ?????? ??? ?? ?????? ?? ???????? ?? ???? ??
????
????? ?? ?????????? ?? ???? ??? ??? ???
??? ???????
?? ????? ?? ???? ?? ??????? ?? ???????? ?? ?????? ?? ???????? ?? ?????? ???? ??? ????? ??? ?????? ?? ?? ????? ?? ?? ????? ?? ????? ???
[7]
???? 150 ????? ?????
???????? ?????
(?????) ?? ???? ??????
??????????
?? VII-VIII ??? ??? ?????????? ??? ????? ???????? ???? ??????? ?? ?????? ???? ??? ????????
???????? ????????
??? ?? ?????? ?? ????? ?? ?????? ??????? ?? ?? ?????? ???? ??, ?? ???? ?? ???? ?? ??? ???? ????? ???
[8]
???????????
?? ????? ???? ???????? ???????? ?? ??????
?????
???????
???? ??- ????? ??-????
?? ???? "????? ????? ?? ??????" (964) ??? ???? ???
[9]
????????
??????????? ????????
?? ????? ?? "?? ???? ????" ???? ???
[10]
????????
?????????? ??????
??????? ???? ?? "??????? ?????" ?? ??????? ???? ??? ???? ??????? ??????? ??
??????? ???????
?? ??? ??? ??????? ???? ???
[9]
1054 ??? ??? ??
???? ?????????
??????
????? ??????
SN 1054 ?? ???? ???? ????
????????
?? ???? ??? ???
[11]
[12]
?????? ?????? ?? ??? ?? ??-????
????? ??????
(??? ??????? ?? ????????) ?? ??????? ??? ???? ???, ?? ?? ??? ?? ???? ??? ?? ?? ?? ?????????? ???? ???? ?? ????? ?????? ????? ???? ??? 26 ?????? 1610 ??
??????-????? ???? ?? ???????
?? ?? ?????? ?? ????? ?? ????? ?????? ?? ???????? ????? 1618 ???
??? ????????? ?????
?? ?? ?? ???????? ?? ?????? ????? ???????, 1659 ?? ???????
???? ????????
?? ???? ?? ?????????? ?? ?? ?????? ??????? ?? ???????? ???? ???? ???? ??????? ????? ??, ?? ???? ????? ?????? ?? ??? ??????? ?????? ???? ????
[10]
1715 ???,
????? ????
?? ?? ?????????? ?? ?? ???? ???????? ??.
[13]
??? ????? ?? ???????
?????? 1746 ??? ???? 20 ?? (???? ?????? ?? ????) ?? ???? ?? ????? ?? ??? ??????? ?? ?????, ?? ?????? ?????? ????? ???.
?????? ??? ?? ??????
?? 1751-53 ???
??? ?? ??? ???
?? 42 ?????????? ?? ???? ????. ?????? ?? ?????? ???? ?????? ???? ???? ???
??????? ??????
?? 1781 ?? 103 ?????????? ?? ???? ????, ??????? ???? ??? ???? ?? ?????? ??? ?? -
?????????
?? ??? ????? ?? ????.
[14]
???? ???
?????? ??????
?? ???? ???
??????? ??????
?? ??????? ?? ?????????? ?? ?????? ??? ??????? ????? ???? ????
??????? ?? ?? ???????? ???? ???????? ??? ??????? ?? ???????
1786 ??? ???????? ???. ?? ???? ?? ????? ???? 1789 ??? ?? 510 ?? ????? ??? ????? ???? 1802 ??? ???????? ?? ??? ??? ???? ?????? ??? ?? ?????, ?????? ?????? ?? ?? ???? ?? ?? ?? ?????????? ??????? ?? ??????? ???? ????? ??? ???????, 1790 ???, ???????? ????????? ?? ???? ?? ???? ?? ??? ?? ?? ?? ???????? ?????? ?? ?? ???? ???? ?? ????? ???? ? ???? ?? ???????? ?????? ?? ???????? ???
[14]
1864 ?? ???? ???,
?????? ????????
?? ???? 70 ?????????? ?? ?????????? ?? ?????? ?? ???? ??. ???????? ???? ?? ????? ?? ???? ?? ????? ??? ??? ?? ?????? ?? ??????? ?????? ??? ???? ??? ?? ??? ??????? ?????? ????? ?? ?? ?????? ??????? ?? ?? ???? ???? ????
[15]
[16]
1912 ???, ??
?????? ??????
?? ?? ??????? ??
??????
???? ?? ????? ?? ?????????? ?? ??????
????????
???? ?????????
?? ????? ??, ?? ????? ?? ????? ???? ????? ???? ?? ?????? ???????? ????? ?? ???????????? ?????? ?????? ????? ???
[17]
?????? ??
????? ???
?? ???? ?????? ?????????? ?? ???? ??????? ????????? ?? ????? ???? ???? ??? ??? ??? ????? ?? ????? ?? 29 ???????? ?????????? ?????? ??? ?? 33 ??? ????? ?? ?????? ?? ??? ?????????? ???
[16]
1922 ??? ??? ?? ????? ?? ?? ???? ??? ?????????? ??????? ?? ???? ??? ?? ???? ????? ????? ?? ?????? ?? ??? ??? ???????? ?? ?? ??? ????? ?? ???????? ?????????? ?? ?????????? ???? ????? B1 ?? ???? ???? ???? (???
O ??????
??
????? ???????
????? ????) ?? ???? ???? ???, ???? ??? ?????????? ????? ?????????? ?????????? ???? ????? ?? ??? ????? ???? ????
[18]
??? ??
????? ????? ????
????? ?? ?? ???????? ?????? ?? ???? ????? ?? ????? ?? ?????????? ???? ? ???? ?????? ?? ????????? ?? ??? ????
[16]
???? ?????????? ?? ???
?????????? ??????
??? ??? ?? ????
?????????????
?? ??? ?? ???? ??? ???? ???? ??? ?? ??? ?????? ?? ??????? ???? ?? ??? ?? ?????? ??? ???? ????? ??????? ?? ??? ?? ???? ?? ?? ????
?????????
(?????????????) ?????? ????? ?? ????? ??
?????
?? ??????
??????
?? ?????? ?????????? ????? ???
?????? ??????
??
??????? ??????
?? ?????? ?? ?????????? ?? ?????? ???? HII ??????? ?? ??? ?? ?????? ?? ?????? ?? ?????????? ?? ????, ??? ?? ???????? ?????? ?? ???? ?? ?????? ???? ??? ??? ?? ??? ??? ???? ??????? ?? ??? ???? ??? ???? ???? ??????? ?? ???-??? ?? ????, ???? ??????? ?? ??? ??? ???? ???? ???
??? ?????????? ?? ???
????????
??? ???????? ??????? ??????? ????? ?? ????-???? ????? ?? ??? ?? ???????????? ???? ???
????????
?? ??????? ?? ?????????? ??????? ????? ?????? ????? ???? ?? ?? ???? ??????? ?? ???????? ??? ????? ?? ??? ???? ???
??? ????????
??
????? ??????
???? ??????????? ?????? ??? ???? 1054 ??? ???????? ?? ???? ???? ?? ??? ?? ??? ??
SN1054
?? ??? ??? ??????? ???? ???? ??????? ?? ??? ??????? ??? ????? ????? ?????? ?? ??????? ??? ????? ?? ?? ?? ??
????????? ?????
???
???? ??????????
?????? ??????????
?? ??? ?? ???? ????
??????
??
????
?? ???, ?? ??-??? ??????? ????????? ???? ?? ???? ?? ????? ??? ??? 8-10
??? ?????????
????
????
??? ???? ?????
?? ??? ??? ?????? ???? ??? ?? ???? ??????? ??? ?????? ?? ????? ????-???? ???? ???? ??? ?? ???? ???? ?? ?? ???? ???????? ??????? ?? ???? ??, ?? ???? ?????? ????? ?? ?? ???? ?????????
????????? ??????
???? ?????? ????? ????? ??? ?????? ??
?????
?? ???? ??? ???????? ??? ??????? ??????? ???? 97%
?????????
?? 3%
??????
??? ?? ??? ?? ????? ?????? ?????? ??????? ???? ???
?????????? ?? ??????
[
??????? ????
]
?????????? ?? ??? ?????? ?????? ??? ???????? ???? ??? ??? ???? ???????? ??
??? ???????????
?? ????? ?????? ?? ??????????? ???? ???? ???
??????????
?? ???????? ?????? ?? ???????? ?? ??? ???????? ???????? ?? ????? ???? ???? ???
?? ???????? ??? ???? ???? ??? ????? ????????? ????? ???? ???? ????? ?? ??????
??????-????
???????? ???
????? ??????, ???????? ???????? ?? ?? ???????
???????? ??????, ?????? ?? ???? ???????? ?? ?? ???????
??????? ?? ??? ?? ?????? ??????????
????????? ????????
?? ?????? ????
??????? ?????????? ?? ?????? ?????????? ??? ?? ???? ??, ????? ???? ?? ?? ?? ??????? ??? ??? ???? ????????? ??????? ?? ???? ??? ???? ?????
[19]
????? ???? ????? ????? ??? ?? ?????????? ??
???????? ????????
?? ????????? ???????? ??? ??????? ???? ?? ???? ??, ?? ?? ??? ?? ?????? ?? ?? ???? ????? ???????? ?????? ?? ???? ??? ??? ??? ??? ???????? ???????? ???
??????
??? (???????? ?????? ?????????) ???? ??, ?? ???????? ??
?????? ????
????? ????
[20]
?? ???????? ?????????? ?? ?????
?? II ???????
??? ???? ??, "HII" ???? ?? ????? ????????? ???? ??????? ??? ????? ????? ????????? ?? ??? ???? ???? ??? ???????? ?????????? ?? ????? ???, ????????? ?????????? ????? ???????? ?????? ??? ????? ???? ????? ?????? ???? ???? ?????? ????? ???? ????? ?? ??????? ?? ?????? ?? ??????????? ???? ????
[20]
????? ?? ???? ?????????? ?????? ?????????? ???? ?? ???, ????? ?????? ???? ?????? ????????? ?? ???????????? ?????? ?????? ???? ???? ?? ????. ???? ????, ?????? ??? ?? ????? ?? ???????? ?????????? ?? ????? ?? ???? ?????? ?? ??? ??? ???? ???? ???
[20]
??????? ?? ?????????? ?????? ?????? ?? ???-??? ????? ???? ???, ?? ?? ???
??????????
?? ?????? ????? ?? ???????? ?? ??????? ????? ???? ?? ???????? ??????? ?????????? ?? ???? ??
???
?? ??? ???
[20]
????? ?? ??????, ?????? ?? ???????? ?? ?? ???????
?????? ??????????
, ?? ?????????? ???, ?? ??-??? ??????????? ????? ???? ??????? ??
???? ????
??? ????????? ???? ?? ??? ???? ?????????? ??? ????? ??? ?? ???? ???? ????
[20]
?? ??????????, ?????? ???????? ????? ????????? ?????????? ??? ??
??????? ?? ??????? ?????????
??? ??? ???????? ???????? ?????????? ???? ???? ????
[20]
?????? ??? ??, ?? HII ??????? ??? ??????? ??????
?????????
????? ????? ???????, ?????? ?? ?????????? ???? ??? ??? ??????? ?? ??????? ????????? ??? ??? ???????? ???????? ?????????? ?? ??????? ???? ??? ???? ????
[20]
?????? ?? ?????????? ?? ?? ??? ????? ???? ??? ?? ??????? ??? ????
?????????
?? ?? ??????? ?? ?????? ???? ?? ???????? ???? ?? ?????????? ?????? ?? ????????? ?? ??????? ???? ????? ???, ???????, ?? ?????? ?? ??????? ???? ????
[21]
?????? ????????? ???????????
[
??????? ????
]
??? ?????????? ??????, ?????? ????????? ???????? ?? ?? ???????
??
?????? ????????? ??????
(PPN) ?? ?????? ????? ??, ?? ????????
??????????? ????? ????
(LAGB) ?? ?????? ?? ???? ??? ?? ?????? ?? ???????? (PN) ?? ??? ?? ??? ?? ???? ?? ??????
?????? ?????? ?????
?? ????????? ?????? ???
[22]
?? PPN ????? ?????? ?????? ????????? ???? ?? ?? ?? ????????? ???????? ??? ?? PPN ?? ?????? ?? ???????? (PN) ???? ?? ???????? ????? ?? ????????? ?????? ?? ?????? ?????? ???????? ???? ???? ???
????? ??????, ?? ???????? ????? ?? ?? ???????
?? ?? ???-??? ?????? ???? ???? ?? ??? ?? ????? ???? ?? ??
????????
???? ???? ??? ?? ?????? ?? ??? ?? ?????? ???
?????? ?????
??? ?? ???? ??, ?? ?????? ?????? ?? ???? ??? ????? ????????? ??? ?? ?? ???????????? ???? ?? ???? ???? ???? ???? ?? ???? ?? ?? ?? ??????? ?? ???? ?? ?? ????? ?? ??? ???? ?? ??????? ?? ???? ???? ???
[20]
??? ?? ???? ??? ???, ?? ????? ?????? ??
?????? ????????
???????? ?????
?? ???? ???? ???
[20]
???????, ???????? ????? ?? ??????? ?????? ???
????-??
???????? ????? ??? ?? ??????? ???? ??,
??????????????
?? ???? ???
?????????? ????????
?? ??? ?? ?????? ???-????? ???????? ???
[20]
?? ????????
??????? ?????????
??? ???????? ????-??? ?????
????????????
?? ??????? ???? ???
????????? ?????????? ?? ???
[
??????? ????
]
- ?????????? ?? ????
- ↑
?????, ?????.
"Rajpal Pocket Hindi Shabdkosh"
. Rajpal & Sons
. ?????? ???? 28 ??????? 2021
.
- ↑
Prabhat Brihat Hindi Shabdakosh (vol-1)
. Prabhat Prakashan. 2010.
????????????
978-81-7315-769-1
.
- ↑
Bhatnagar, Dr Rajendra Mohan (2004).
Vidyarthi Hindi Shabd Kosh
. Ambar Parkashan.
????????????
978-81-7289-352-1
. ?????? ???? 28 ??????? 2021
.
- ↑
Kumar, Arvind; Kumar, Kusum (2006).
Arvind Sahaj Samantar Kosh
. Rajkamal Prakashan.
????????????
978-81-267-1103-1
. ?????? ???? 28 ??????? 2021
.
- ↑
???, ?????????? (undefined NaN).
"????? ????????"
.
dsal.uchicago.edu
. ?????? ???? 28 ??????? 2021
.
- ↑
Purohit, Mohit (2020).
?????? ????????-???????
. Blue Rose Publishers
. ?????? ???? 28 ??????? 2021
.
- ↑
[2] ^ ?????, ?????? ??. (1999),
?????????? ? ?????
Archived
2007-12-11 at the
????? ????
, ????? ??? ????????? (?????): 94
- ↑
Kunitzsch, P. (1987),
"A Medieval Reference to the Andromeda Nebula"
(PDF)
,
Messenger
,
49
: 42?43,
??????
:
1987Msngr..49...42K
,
???
(PDF)
?? 28 ??? 2011 ?? ?????????
, ?????? ????
2009-10-31
- ↑
?
?
Kenneth Glyn Jones (1991),
Messier's nebulae and star clusters
,
Cambridge University Press
, ??? 1,
????????????
0521370795
- ↑
?
?
Harrison, T. G. (1984). "The Orion Nebula ? where in History is it".
Royal Astronomical Society Quarterly Journal
.
25
(1): 70?73.
??????
:
1984QJRAS..25...65H
.
- ↑
[10] ^ ????????? ??. (1921),
?????? ?????? ??? ??? ?? ??????????? ?????? ??? ???? ??????? ?? ??????
Archived
2020-03-15 at the
????? ????
", ????????????? ??????? ??? ? ??????? ?? ???????, ??. 33, ??.225,
- ↑
?????? ??. ??. (1939),
????? ??????, ?? ??????? ????? ???? (????????)
Archived
2018-12-13 at the
????? ????
,
????????????? ??????? ??? ? ??????? ?? ??????????, 3 ??., ??.145
- ↑
Halley, E. (1714?16). "An account of several nebulae or lucid spots like clouds, lately
discovered among the fixt stars by help of the telescope".
Philosophical Transactions
.
XXXIX
: 390?2.
- ↑
?
?
Hoskin, Michael (2005). "Unfinished Business: William Herschel's Sweeps for Nebulae".
History of Science
.
43
: 305?320.
??????
:
2005HisSc..43..305H
.
- ↑
Watts, William Marshall; Huggins, Sir William; Lady Huggins (1904).
An introduction to the study of spectrum analysis
. Longmans, Green, and co. ???? 84?85
. ?????? ????
2009-10-31
.
????1 ??????: ?? ?? ???? ???: authors list (
link
)
- ↑
?
?
?
Struve, Otto (1937).
"Recent Progress in the Study of Reflection Nebulae"
.
Popular Astronomy
.
45
: 9?22.
??????
:
1937PA.....45....9S
.
- ↑
Slipher, V. M. (1912). "On the spectrum of the nebula in the Pleiades".
Lowell Observatory Bulletin
.
1
: 26?27.
??????
:
1912LowOB...2...26S
.
- ↑
Hubble, E. P. (1922).
"The source of luminosity in galactic nebulae"
.
Astrophysical Journal
.
56
: 400?438.
?????
:
10.1086/142713
.
??????
:
1922ApJ....56..400H
.
- ↑
"The Messier Catalog: Diffuse Nebulae"
. University of Illinois SEDS.
???
?? 25 ?????? 1996 ?? ?????????
. ?????? ????
2007-06-12
.
- ↑
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
F. H. Shu (1982).
The Physical Universe
. Mill Valley, California: University Science Books.
????????????
0-935702-05-9
. ??? ?? 17 ?????? 2019 ??
?????????
. ?????? ???? 23 ??????? 2019
.
- ↑
E. Chaisson, S. McMillan (1995).
Astronomy: a beginner's guide to the universe
(2nd ???????). Upper Saddle River, New Jersey: Prentice-Hall.
????????????
0-13-733916-X
.
- ↑
R. Sahai, C. Sanchez Contreras, M. Morris (2005).
"A Starfish Preplanetary Nebula: IRAS 19024+0044"
.
Astrophysical Journal
.
620
: 948?960.
?????
:
10.1086/426469
. ??? ?? 15 ??????? 2007 ??
?????????
. ?????? ???? 28 ?? 2010
.
????1 ??????: ?? ?? ???? ???: authors list (
link
)