Ta
Cassini?Huygens
, ta enmyssit
Cassini
dy mennick, cheet er mishoon
ronsaghey spoar
liorish
NASA
, y
Jantys Spoar Oarpagh
(ESA), as
Jantys Spoar yn Iddaal
(ASI)
scrutag spoar
y chur magh dy yannoo studeyryssyn er y
phlanaid
Sarn
as e chorys, goaill stiagh ny
fainaghyn
as ny
h-eaystyn
echey. Va ny
siyn spoar robotagh
jeant ass y scrutag spoar
Cassini
lesh NASA as y
tarlheimmeyder
Huygens
liorish yn ESA, ren tarlheimmey er yn eayst smoo lesh Sarn,
Titan
.
[1]
Va
Cassini
ny chiarroo scrutag spoar keayrt y yannoo er Sarn as ny chied goll stiagh ayns cruinlagh mygeayrt y planaid, raad hannee eh voish 2004 derrey 2017. Va'n daa haagh enmyssit ass ny rollageyderyn
Giovanni Cassini
as
Christiaan Huygens
.
Va
Cassini
launshit er boayrd roggad
Titan IVB/Centaur
er 15 Jerrey Fouyir 1997 as v'eh bio as gobbraghey 'sy spoar feie begnagh 20 bleeaney, lesh 13 jeu cruinlaghey Sarn as jannoo studeyrys er y phlanaid as e chorys erreish da
haink eh stiagh 'sy chruinlagh
er 1 Jerrey Souree 2004.
[2]
Ghow yn etlagh dys Sarn stiagh
shagh-etlaghyn
Vaydlag
(Averil 1998 as Jerrey Souree 1999),
y Dowan
(Luanistyn 1999), y roltageagh
2685 Masursky
, as
Jupiter
(Nollick 2000). Haink jerrey rish y vishoon er 15 Mean Fouyir 2017, tra ren cassan
Cassini
tayrn eh stiagh ayns aeraght heose Harn raad v'eh lostit
[3]
[4]
dy lhiettal gaue sollaghey eaystyn Harn, foddee chymmyltaghtyn yn-vaghey y chiarail da mynvioaghyn thallooinagh troailtagh follit er y taagh spoar.
[5]
[6]
Hie rahys y vishoon foddey ny smoo as ny s'odjey na myr va jerkit ? chur stiureyder NASA jeh'n rheynn Planetary Science Division,
Jim Green
, sheese er
Cassini-Huygens
myr "mishoon ny chiedyn"
[7]
ren bun-cheaghil toiggaltys deiney er y chorys Sarnagh, goaill stiagh ny fainaghyn as ny h-eaystyn, as chur rish y toiggaltys bentyn rish ny buill ayns Corys ny Greiney foddee bioys ve ayn.
[8]
Hoshiaght, v'eh plannit dy vees
Cassini
er mishoon feie kiare bleeaney, voish Mean Souree 2004 derrey Boaldyn 2008. Va'n mishoon jeant ny s'odjey er daa vlein derrey Mean Fouyir 2010, as eh aa-chowrit myr y
Cassini Equinox Mission
. Va'n mishoon jeant ny s'odjey reesht lesh y
Cassini Solstice Mission
, goll er oaie feie shiaght bleeaney elley derrey 15 Mean Fouyir 2017 tra va
Cassini
jee-chruinlit as lostit sthie ayns aeraght heose Harn.
[9]
Hie yn moddyl
Huygens
marish
Cassini
derrey scarr eh voish y scrutag er 25 Nollick 2004; ren Huygens tarlheimmey liorish
parashuit
er Titan er 14 Jerrey Geuree 2005. Chur yn SED (greie Cassee/Tilgee) rish y scarrey, as chiarail eh bieauid scarree chonastagh er 0.35 meadaryn 'sy tootchey (1.1 ft/s) as cormid chassee er 7.5 rpm.
[10]
Chur eh fysseree er-ash dys y Chruinney feie 90 minnidyn, goaill ymmyd jeh'n chruinleyder myr lhiass-chreeleyder. V'eh shoh ny chied harlheim ve jeant 'sy Chorys Greiney mooie as y chied va jeant er eayst elley goaill magh Eayst yn Dowan.
Ec jerrey yn vishoon, ren
Cassini
e "Grand Finale": shiartanse dy hagh-ghleashaghtyn etlagh trooid baarnaghyn eddyr Sarn as e ainaghyn sthie.
[11]
[12]
Va'n cheim shen ymmydit son y chooid smoo y ghoaill magh ass
Cassini
rere y skeandys roish my row yn saagh spoar scryssit dy joinagh,
[13]
agh bee ny fysseree ronsit as studeyryssyn jeant orroo feie ram bleeantyn ry-heet.
[8]
- ↑
"Outer Planets Flagship - Science Mission Directorate"
. NASA. Er ny hashtey veih
yn lhieggan bunneydagh
er 2017-05-13
. Feddynit magh er
2023-10-16
.
- ↑
Corum, Jonathan (18 Nollick 2015). "
Mapping Saturn's Moons
",
The New York Times
. Feddynit magh er 18 Nollick 2015
.
- ↑
"Saturn Plunge Nears for Cassini Spacecraft"
.
NASA - National Aeronautics and Space Administration
(ayns Baarle). 29 Luanistyn 2017. Er ny hashtey veih
yn lhieggan bunneydagh
er 2019-04-30
. Feddynit magh er
30 Luanistyn
2017
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: chengey gyn enney (
link
)
- ↑
Overbye, Dennis (8 Mean Fouyir 2017). "
Cassini Flies Toward a Fiery Death on Saturn
",
The New York Times
. Feddynit magh er 10 Mean Fouyir 2017
.
- ↑
Mosher, Dave (5 Averil 2017). "
NASA will destroy a $3.26 billion Saturn probe this summer to protect an alien water world
",
Business Insider
. Feddynit magh er 2 Boaldyn 2017
.
- ↑
Chang, Kenneth (3 Boaldyn 2017). "
The 'Sounds' of Space as NASA's Cassini Dives by Saturn
",
The New York Times
. Feddynit magh er 3 Boaldyn 2017
.
- ↑
"Cassini's First Dive Between Saturn and its Rings"
.
Jet Propulsion Laboratory
.
- ↑
a
b
"Overview | Cassini"
.
NASA Solar System Exploration
. Feddynit magh er
2022-08-22
.
- ↑
"ESA Science & Technology - Cassini Equinox Mission"
.
sci.esa.int
. Feddynit magh er
2022-08-22
.
- ↑
"ESA Science & Technology - Huygens Probe Separation and Coast Phase"
.
sci.esa.int
. Feddynit magh er
2022-08-22
.
- ↑
"
NASA's Cassini Spacecraft Ends Its Historic Exploration of Saturn
",
NASA
(15 Mean Fouyir 2017)
. Feddynit magh er 15 Mean Fouyir 2017
.
- ↑
Chang, Kenneth (14 Mean Fouyir 2017). "
Cassini Vanishes Into Saturn, Its Mission Celebrated and Mourned
",
The New York Times
. Feddynit magh er 15 Mean Fouyir 2017
.
- ↑
"
'Our Saturn years' - Cassini-Huygens' epic journey to the ringed planet, told by the people who made it happen"
.
BBC News
. Feddynit magh er 14 Mean Fouyir 2017
.