A
Republica Krajina de Serbia
(en
serbocroata
, Република Српска Кра?ина /
Republika Srpska Krajina
) foi unha autodeclarada (
1991
) entidade serbia dentro de
Croacia
que existiu ate ser conquistada polas forzas croatas en
1995
. Unha parte perviviu ate
1998
baixo administracion das
Nacions Unidas
na parte leste de
Eslavonia
.
No segundo terzo do
seculo XVI
,
Austria
mandou construir trincheiras e militarizar a zona (
Krajina
:
fronteira militar
), para defenderse do
Imperio Otoman
. Moitos serbios inmigraron a rexion para combater os otomans. En
1867
, o goberno austrohungaro reconeceu "os serbios que viven nesta nacion como iguais os croatas que viven na sua". En
1881
a fronteira militar volveu ser recuperada por Croacia.
Tras a
primeira guerra mundial
, o territorio pasou a formar parte do
Reino de Iugoslavia
. No periodo de entreguerras, os serbios que vivian nas
krajinas
de Croacia, Eslavonia e Bosnia, organizaronse do Partido Democrata Independente. Durante o estado croata pro-aleman, e logo baixo a ditadura de
Tito
, as autonomias foron suprimidas. Nas constitucions iugoslavas de
1965
e
1974
, non se recuperaron, pero as minorias viron reconecidos alguns dos dereitos previos a guerra.
A finais de 1980 a minoria serbia estaba receosa dun goberno croata de tendencia cada vez mais nacionalista e temian a volta do fascismo e dos asasinatos etnicos. Sendo ou non realistas estes temores, o certo e que foron as escusas dos nacionalistas serbios que se opunan a vivir baixo un goberno croata independente.
En
1989
as concentracions politicas dos nacionalistas serbios dirixidos por
Slobodan Milo?evi?
chegaron o cumio coa vitoria en
1990
dos independentistas croatas. Nese tempo, un 12,2 % da poboacion de Croacia definiase como serbia. E tinan o apoio do goberno central iugoslavo controlado por
Serbia
.
Unha nova constitucion croata postergaba o status dos serbios como nacion dentro de Croacia a de minoria. Isto intensificou as demandas serbias de autonomia cultural e outras demandas. De feito, a nova constitucion croata contradicia a constitucion iugoslava. Os nacionalistas serbocroatas abandonaron o parlamento croata e constituiron un
Consello Nacional Serbio
en xullo de
1990
.
Milan Babic
foi elixido presidente do consello, tamen se aprobou a formacion dunha milicia paramilitar baixo as ordes de
Milan Martic
, xefe de policia de Knin. Levantaronse barricadas con troncos nas principais estradas que unen a
Krajina
do resto de Croacia.
Organizaron enton os serbocroatas un referendo sobre a "soberania e autonomia" da
Krajina
, o 99,7 % votou a favor, pero o goberno de
Zagreb
declarouno ilegal.
O
21 de decembro
de
1990
, a administracion de Babic anunciou a creacion do
Distrito Autonomo Serbio
(SAO Kninska Krajina). O
1 de abril
de
1991
, declararon a secesion de
Croacia
(ou a permanencia na
Iugoslavia
), outras rexions orientais de Croacia pediron a sua inclusion no Distrito e negaronse a pagar taxas o goberno de Zagreb. O
25 de xuno
de
1991
, Croacia e
Eslovenia
independizanse de Iugoslavia. Case inmediatamente os paramilitares serbios co apoio do exercito popular iugoslavo (
JNA
) comezaron actividades de guerrilla e rapidos ataques a postos da policia croata.
No territorio da Krajina os grupos paramilitares serbios ou serbocroatas crearon segundo o
Tribunal Penal Internacional para a ex Iugoslavia
"unha estrutura paralela da seguridade do estado e da policia da Krajina e unidades mandadas pola seguridade do estado de Serbia". A poboacion non serbia da Krajina foi expulsada do seu fogar. En dous meses, os serbocroatas controlaban un terzo de Croacia. Ata decembro de 1991, calculase que uns 80 000 musulmans e croatas sufriron a
limpeza etnica
serbocroata.
O 19 de decembro de 1991 o Distrito Autonomo declarase Republica Serbia de Krajina. O
26 de febreiro
de
1992
, unense a SAO (Distrito Autonomo) de
Eslavonia occidental
, o SAO de
Eslavonia oriental
,
Baranja
e
Sirmia occidental
. Na sua maxima extension, a Republica ocupou unha superficie de 17 028 km
2
.
En xaneiro de 1992, o enviado da ONU
Cyrus Vance
media un alto o fogo. O
JNA
abandona Croacia deixando o seu armamento as forzas paramilitares serbocroatas. Ainda asi, os non serbios non puideron volver os seus fogares. O
21 de febreiro
de 1992 o Consello de Seguridade das Nacions Unidas ordena a creacion da
UNPROFOR
(Forza de Proteccion das Nacions Unidas). En decembro de 1992, Croacia divide administrativamente o seu territorio e concede dous condados a minoria serbocroata. Esta medida e vista como tardia e insuficiente (non incluia territorios da republica como Baranja, Eslavonia occidental e Sirmia occidental).
O
26 de febreiro
de
1992
, Milan Babic dimite como presidente e e substituido por Goran Hadzic. Durante os seguintes tres anos, a republica da aparencia de independencia, con goberno, exercito, moeda, selos e relacions exteriores propias. Pero o seu principal valedor -Iugoslavia- pasa por un momento de aguda crise. Economicamente sofre hiperinflacion, cambia tres veces de moeda e esta desprezase millons de veces.
En
1994
dos 430 000 habitantes da Krajina, so 36 000 tenen emprego (92 % de desemprego), a situacion da agricultura e a industria son calamitosas. O embargamento economico da ONU e o corte de relacions comerciais co resto de Croacia son responsables da crise.
[
1
]
A comezos de
1993
Croacia lanza duas ofensivas para aliviar a presion do corredor que manten unida a parte norte do pais con Dalmacia. Cascos azuis canadenses impiden que os croatas avancen mais. O goberno de Knin pide axuda a Belgrado e Milosevic envia 4 000 paramilitares, entre os que se conta a Garda Voluntaria Serbia de
Zeljko Raznatovic
(
Arkan
).
A mediados de
1995
, Croacia en duas operacions gana o control da republica. A minoria serbocroata (150 000 a 200 000 persoas) foxe por mor das represalias. Altos mandos das
Forzas Armadas de Croacia
foron acusados polo Tribunal Penal Internacional para ex Iugoslavia pola persecucion a poboacion civil serbia en Croacia.
O proceso de reintegracion do territorio a Croacia rematou definitivamente en
1998
baixo supervision das Nacions Unidas. Un goberno no exilio foi creado en
2005
para pedir
reparacions de guerra
a Croacia para a poboacion serbia.