O Reino de Napoles e Sicilia foi o nome oficial do Reino de Napoles durante os anos en que estivo baixo o dominio de Napoleon , entre 1806 e 1815 , baixo os gobernos de Xose I Bonaparte (1806-1808) e Xoaquin I (1808-1815).

Tras a caida de Napoleon, en 1815 o Congreso de Viena devolveu estes territorios ao antigo rei Fernando IV de Borbon , que lle cambiou o nome ao reino polo de Reino das Duas Sicilias , reinando co nome de Fernando I .

Antecedentes [ editar | editar a fonte ]

Os antigos reinos de Sicilia e Napoles estaban ligados a coroa de Aragon desde os seculo XIII e XV , respectivamente. Co desmembramento da Monarquia hispanica no tratado de Utrecht ( 1713 ), estes territorios pasaron ao dominio austriaco , pero case inmediatamente os espanois trataron de recuperalos, dando lugar a guerra da Cuadrupla Alianza .

Aproveitando a guerra de Sucesion polaca , en 1734 , Carlos de Borbon , daquela duque de Toscana e fillo de Filipe V de Espana , derrotou aos austriacos coas tropas do seu pai, recuperou estes reinos para a sua dinastia, e foi reconecido de inmediato por Francia , en virtude do Primeiro Pacto de Familia , e en 1737 polos Estados Pontificios e, a continuacion, polo resto dos Estados italianos.

Carlos VII de Borbon e a sua esposa Maria Amalia de Saxonia foron moi queridos polos seus subditos, e eles traballaron para ganar ese carino. Ao pouco tempo de ser o rei de Napoles fixo reformas e modernizou o seu novo pais, logrando pronto a unidade do pobo e o reconecemento deste para o seu rei.

A morte do seu irman Fernando VI de Espana , Carlos cedeu o trono de Napoles-Sicilia ao seu fillo Fernando en 1759 para poder cinguir a coroa espanola. Despois da partida do rei Carlos, convertido en rei de Espana, subiu ao trono Fernando IV de Napoles (e III de Sicilia, e I das Duas Sicilias) con so oito anos de idade. Os principais rexentes do reino durante a minoria de idade do futuro rei foron Domenico Cattaneo , principe de San Nicandro, e o marques Bernardo Tanucci .

Fernando IV [ editar | editar a fonte ]

En 1768 Fernando IV casou con Maria Carolina de Austria , filla da emperatriz Maria Tareixa I de Austria e irma de Maria Antonieta , raina de Francia .

Mentres que Fernando IV so se preocupou das relacions coa Igrexa e da construcion de obras publicas, como a Academia de Arquitectura de Napoles ou a Casa Vanvitelliana, a nova raina logrou controlar ao seu marido e participar activamente no goberno do reino, chegando a ter unha posicion de gran poder. ^{[ 2 ]}

Nos primeiros anos de goberno, Maria Carolina mostrouse tolerante cos movementos republicanos . Poren, tras a caida de Lois XVI durante a Revolucion francesa , uniuse a Primeira Coalicion que formaron varios Estados europeos en contra de Francia , levando a cabo severas persecucions contra todos os sospeitosos de simpatizar coa causa revolucionaria francesa.

Primeiro periodo napoleonico [ editar | editar a fonte ]

En 1796 , o xeneral Napoleon Bonaparte invadiu Italia e venceu con facilidade as tropas austriacas e aos debiles gobernos locais. En 1798 os franceses ocuparon Roma e os xacobinos da codade crearon a Republica Romana . Fernando IV de Napoles enviou un exercito para frear aos franceses. Nun primeiro momento, o xeneral napoleonico Jean Etienne Championnet retirouse de Roma, permitindo que o rei Fernando entrase triunfalmente. Pero logo, Championnet contraatacou e o exercito napolitano non foi capaz de resistir, retirandose cara a Napoles e entregando aos franceses todas as fortalezas dos territorios setentrionais do Reino, incluindo Gaeta . ^{[ 3 ]}

O 8 de decembro de 1798 , Fernando IV realizou desde L'Aquila unha proclama pola que chamaba aos cidadans a defender o Reino. Na sua marcha cara a Napoles , o xeneral Championnet encontrou unha forte resistencia de labregos nos Abruzos e o Lacio , destacando a que organizou Michele Pezza , alcumado Fra Diavolo .

Finalmente, os franceses chegaron ate as portas de Napoles. O 22 de decembro de 1798 , o rei Fernando abandonou a capital para trasladarse a Sicilia . Asi e todo a resistencia foi eficaz, segundo reconeceu o propio xeneral Championnet, pero inutil. Os defensores foron bombardeados polos mesmos napolitanos xacobinos que apoiaban a invasion fransesa e finalmente lograron tomar o Castel Sant'Elmo . Esta contenda, proxima a unha guerra civil , custou a vida de oito mil napolitanos e un milleiro de franceses. ^{[ 4 ]}

O 22 de xaneiro de 1799 un grupo de napolitanos xacobinos, entre os cales estaban Mario Pagano , Domenico Cirillo , Nicola Fasulo , Carlo Lauberg e Giuseppe Logoteta , proclamaron no Castel Sant'Elmo a Republica Partenopea (ou Republica Napolitana). Este novo Estado estaba controlado por Francia (era unha das chamadas Republicas irmas da Primeira Republica francesa ) e por non ter apoio popular, sobre todo nas provincias, porque a poboacion era leal ao seu antigo rei e desexaba o retorno da monarquia . ^{[ 5 ]}

A finais de xaneiro o cardeal Fabrizio Ruffo viaxou a Palermo para presentar ao rei Fernando un proxecto de reconquista do Reino de Napoles. Aceptado o plan, o cardeal volveu a Napoles onde contou co apoio dos napolitanos. Miles de homes prepararonse para loitar contra os xacobinos en defensa dos borbons . Ruffo creou o Exercito Catolico Real e, o 13 de xuno de 1799 , Fernando IV restaurou a monarquia borbonica.

O Reino de Napoles e Sicilia [ editar | editar a fonte ]

Reinado de Xose I [ editar | editar a fonte ]

Despois da vitoria na batalla de Austerlitz , o 2 de decembro de 1805 , Napoleon entrou de novo en Italia e dominou definitivamente o Reino de Napoles , declarando o fin da dinastia de Borbon e nomeando en 1806 rei de Napoles e Sicilia ao seu irman mais vello Xose Bonaparte , funcion que desempenaria durante dous anos, ^{[ 6 ] [ 7 ]} A sua eposa Xulia prefiriu permanecer separada do rei, xa que preferia vivir unha vida privada rodeada da sua familia no seu castelo de Mortefontaine , no departamento de Oise (que comprara en 1800), afastada da corte, asi como do seu adultero conxuxe, ainda que cerimoniosamente foi tratada como raina na corte imperial de Paris . ^{[ 8 ]}

Fernando volveu a escapar a Sicilia onde, de acordo coa Gran Bretana , transformou a illa nun protectorado britanico.

A raina reuniuse con Xose en Napoles antes de abril de 1808 , cando foi enviada ali por Napoleon para que o apoiase, xa que nese momento Xose enfrontabase a unha rebelion. Cando abandonaron o reino, os napolitanos estaban convencidos de que levaran con eles moitos obxectos de valor e comentaban: "o rei chegou como un soberano e saiu como un bandido. A raina chegou vestida con farrapos e saiu como unha soberana". ^{[ 8 ]}

Pese a que sempre se afirmou que a razon das reticencias da raina a viaxar a Napoles se debia ao seu mal estado de saude, actualmente crese que a raina Xulia lle chegaran rumores da existencia dunha amante do seu marido. Sexa como for, a estancia en Napoles seria breve, xa que aos poucos meses Xose Bonaparte seria nomeado por Napoleon rei de Espana . ^{[ 6 ]}

Xose Bonaparte marchou a Espana para reinar, sucedendoo en Napoles o mariscal Xoaquin Murat , que gobernou ate maio de 1815 .

Reinado de Xoaquin I [ editar | editar a fonte ]

Facendo meritos [ editar | editar a fonte ]

Joachim Murat , fillo dun posadeiro, abandonou o sues estudos de teoloxia para alistarse no exercito tras estalar a Revolucion francesa . Polo seu valor e grandes servizos en Exipto , Napoleon informao dos seus plans para volver a Francia . Xunto a outros xenerais, abandona Exipto e retorna ao continente, participando activamente no Golpe de Estado do 18 de Brumario e, por orde de Napoleon, toma coas suas tropas o Palacio de Saint Cloud, sede da Asemblea. Tras a proclamacion do Consulado e nomeado comandante da Guardia Consular. O 20 de xaneiro de 1800 casa con Carolina , irma de Napoleon. Responsabel da seguridade do goberno, frustra varios complots contra o Primeiro Consul (seu cunado).

O 18 de maio de 1804 , tras a proclamacion do Imperio , Murat e nomeado Mariscal de Francia e Grande Almirante do Imperio. Despois de estalar a guerra da Terceira Coalicion , en 1805 Murat loita na batalla de Ulm contra os austriacos e despois na de Austerlitz contra os rusos. O seu valor e a sua lealdade co emperador son recompensados co titulo de Gran Duque de Berg (Alemana) en 1806 .

En 1808 entra en Espana co rango de comandante do exercito e gobernador de Madrid . Neste cargo viviu como protagonista o Levantamento do dous de maio . Elaborou un detallado informe que enviaria a Napoleon, que se encontraba en Baiona reunido co rei Carlos IV e o seu fillo Fernando ; dito informe analiza os feitos con tal crueza que Napoleon culpa aos seus convidados do derramamento de sangue e esixe a abdicacion de ambos os dous.

Murat aproveita a oportunidade para postularse a si mesmo como rei de Espana, pero Napoleon prefire entregar dito posto ao seu irman Xose, pero para compensalo nomeao o seu sucesor como rei de Napoles e Sicilia, co nome de Xoaquin I Napoleon, o 15 de xullo de 1808 . ^{[ 9 ]}

Reinado [ editar | editar a fonte ]

Durante o seu reinado tratou de introducir na vida napolitana os costues franceses, fomentou as artes e financiou numerosas obras publicas para tratar de ganar o afecto dos seus subditos, que sempre mostraron saudade polos antigos reis da Casa de Borbon . Entre estes procectos destacan as escavacions de Pompeia , Herculano e Estabia, que non tiveran avances significativos desde o reinado de Carlos VII e a publicacion do texto "Li Antichita di Ercolano Esposte" en 1767 por parte da Real Academia de Napoles.

En 1812 Napoleon reclamao para a Campana de Rusia , onde dirixe a vanguarda na marcha cara a Moscova . Como sempre, actua valentemente en pequenas escaramuzas e, sobre todo, na sanguenta batalla de Borodino , onde lanza unha espectacular carga que logra destruir a artillaria rusa. Poren, a campana e un desastre e, tras a retirada de Moscova, Napoleon vese obrigado a regresar a Paris para controlar o Imperio. Antes da sua marcha, establece un cuartel de inverno en Vilnius e nomea a Murat comandante en xefe das tropas na sua ausencia. Pero Murat mostrase de contado incapaz de remediar o descontento dos seus soldados, que saquean Vilna e os cofres do exercito antes de desbandarse. Temendo un motin incontrolabel, Murat abandona o seu posto sen avisar a Napoleon e regresa a Napoles.

Comeza de inmediato a negociar con Lord Henry Bentinck, embaixador ingles, para manter a sua coroa temendo unha inevitabel derrota de Napoleon. Poren, cando lle chegan noticias da inesperada vitoria do emperador na batalla de Lutzen , Murat, temendo enfrontarse a el, deixa as negociacions cos britanicos en mans da sua esposa Carolina e acode a fronte para reconciliarse co seu cunado. As condicions de Bonaparte son duras: exixelle reincorporarse ao seu posto no exercito e apoialo na campana de Alemana, onde Murat acudira a de mala gana, e que se saldara cunha nueva derrota francesa na batalla de Leipzig .

Xoaquin volve a fuxir a Napoles e comeza a negociar cos austriacos, que o mantenen no trono a cambio de que lle declare a guerra a Francia . Continua gobernando de forma segura ate o retorno de Napoleon, que escapa do seu exilio en Elba e proclama o seu II Imperio ou Imperio dos Cen Dias . Aterrorizado por crer a Napoleon invencibel, traizoafreducc aos austriacos e intenta sublevar aos patriotas italianos. Declara a guerra a Austria , pero e derrotado na batalla de Tolentino polo baron Vinzenz Ferrerius von Bianchi .

Murat foxe a Napoles, pero inmediatamente abdica e consegue escapar a Francia xunto a sua esposa. Solicita unha audiencia especial e e recibido por Napoleon nas Tullerias . Pide perdon ao emperador e solicita o seu vello posto ao mando da cabalaria. Pero un aburrido Napoleon reprochalle as suas traizons e o seu absurdo ataque aos austriacos, que lle privara dun aliado no sur. Enfurecido ao ver que Napoleon non cede a suas peticions, toma unha actitude mais orgullosa e advirte:

Sire, non pode permitirse o luxo de despedirme. Necesitame .

Este comentario irrita a Napoleon, que da por finalizada a entrevista e borra o nome de Murat da lista de mariscais, ainda que lle garante o respecto aos seus bens e a sua vida como consideracion cara a sua irma e os seus sobrinos. Xamais volverian a verse.

Despois da batalla de Waterloo e a definitiva caida de Napoleon, Murat e Carolina entenden que non cabe xa esperar clemencia por parte de Lois XVIII ou dos austriacos. Foxe a Corsega , desde onde intenta organizar a reconquista de Napoles. Desembarcou en Calabria acompanado por trinta fieis, pero a poboacion non so non o recibiu como un liberador, senon que non fixo nada para evitar o seu posterior arresto. Foi encerrado no castelo de Pizzo, onde unha comision sumaria xulgouno, condenadoo a morte. Foi executado nunha das salas da fortaleza, concedendolle como unica graza a de escribir a sua esposa. O seu corpo foi enterrado sen pompa ningunha na igrexa de Pizzo, pero o seu nome esta inscrito xunto ao de todos os mariscais napoleonicos no Arco do Triunfo de Paris .

O Congreso de Viena e o Reino das Duas Sicilias [ editar | editar a fonte ]

Despois de 20 anos de guerras entre a Francia napoleonica e o resto das nacions europeas , o Congreso de Viena , iniciado en 1814 e concluido en 1815 , baseou a reorganizacion do vello continente no "principio de lexitimidade" polo que se devolvian os territirios aos seus antigos monarcas .

En Italia , esta politica aplicose con maota elasticidade: a Republica de Xenova foi agregada, en contra da sua vontade, ao Reino de Piemonte-Sardena para formar un estado mais forte que freara aos franceses. A Republica de Venecia non foi restaurada.

E, a pesar de ter contribuido grandemente a derrota de Napoleon , o reino meridional non so non obtivo os pretendidos senorios papais de Benevento e Pontecorvo , senon que perdeu o estratexico enclave mediterraneo da illa de Malta , en favor de Inglaterra . ^{[ 10 ]}

O rei Fernando pagou un alto prezo por recuperar o seu reino: debeu renunciar a Malta , o cal suponia asi mesmo unha reducion do 10 % sobre os dereitos aduaneiros de importacion dos seus produtos.

O punto dos meus dereitos de soberania sobre Malta debe ceder ao interese maior, o cal hoxe e recuperar o meu Reino de Napoles

Fernando I das Duas Sicilias

Tamen o rei napolitano debeu asinar, o 12 de xuno de 1815 , un tratado secreto con Austria polo cal se comprometia a non cambiar as institucions politicas do reino e outorgalle vinte e cinco mil homes, reducidos a trece mil o 4 de febreiro de 1819 , en caso de guerra. ^{[ 11 ]}

De acordo co que decidiu o Congreso de Viena, Fernando emitiu un decreto polo cal unificaba os reinos de Napoles e Sicilia no Reino das Duas Sicilias . Entre o 8 e o 11 de decembro de 1816 , a constitucion siciliana de 1812 foi substituida polos novos institutos parlamentarios indepenientes. O Reino de Sicilia deixou de existir e foi incorporado ao novo Reino das Duas Sicilias : o rei asumiu asi o titulo de rei do Reino das Duas Sicilias , co nome de Fernando I .

Galeria de imaxes [ editar | editar a fonte ]

• 
  Escudo de armas do reino napoleonico de Napoles e Sicilia
• 
  Bandeira durante o reinado de Xose I (1806-1808)
• 
  Primeira bandeira do reinado de Xoaquin I (1808?1811)
• 
  Segunda bandeira do reinado de Xoaquin I (1811-1816)
• 
  Bandeira constitucional do Reino das Duas Sicilias
• 
  Moeda de mezza lira (media lira) de Xoaquin I.

Predecesor: Fernando IV

Xose I Rei e Napoles e Sicilia 1806 - 1808

Sucesor: Xoaquin I

Predecesor: Xose I

Xoaquin I Rei e Napoles e Sicilia 1808 - 1815

Sucesor: Fernando I ( Fernando IV )

Notas [ editar | editar a fonte ]

Vexase tamen [ editar | editar a fonte ]

Bibliografia [ editar | editar a fonte ]

• Almen, Johannes (1983): Atten Bernadotte: biografiska anteckningar. Stockholm: C. & E. Gernandts forlag.
• Dupont, Marcel (1980): Murat, Cavalier, Marechal de France, Prince et Roi . Paris: Editions Copernic. ISBN 2-85984-050-8 .
• Mansel, Philip (2015): The Eagle in Splendour. Londres: I.B. Tauris. ISBN 978-1-7845-3175-1 .
• Schom, Alan (1997): Napoleon Bonaparte: A Life . Nova York: Harper Collins. ISBN 978-0-0609-2958-9 .
• Tulard, Jean (1999): Murat . Paris: Fayard. ISBN 2-213-60372-3

Outros artigos [ editar | editar a fonte ]

• Xose I
• Joachim Murat
• Lista de soberanos de Sicilia e Napoles

Ligazons externas [ editar | editar a fonte ]

• Juicio de Napoleon Bonaparte sobre Reino de Napoles e Sicilia Wikisource (en castelan )
• Biografia de Jose Bonaparte ofrecida pola Biblioteca M. Cervantes Arquivado 08 de maio de 2010 en Wayback Machine .
• Jose I Bonaparte en Antiguo Regimen (en castelan )
• Joachin Murat, roi de Naples en Geneall.