Para outras paxinas con titulos homonimos vexase:
Anon Paz
.
Nicolasa Anon Paz
, nada en
Boel
(na parroquia de
San Pedro de Outes
, concello de
Outes
), o
28 de febreiro
de
1810
e finada no mesmo lugar o
1 de novembro
de
1887
, foi unha campesina e poeta galega. Foi a irma mais vella do poeta e xornalista galego
Francisco Anon
, precursor do
rexurdimento
cultural galego do
seculo XIX
.
Portada do libro manuscrito cos versos de Nicolasa Anon.
Estos versos mal compostos
son de Nicolasa Anon
que non tivo mais principios
que os que tivo o ligon.
Por Nicolasa Anon de
Paz, vecina del lugar
de Boel parroquia de
San Pedro de Outes.
—Ultima folla do manuscrito.
[
1
]
|
A ruina da casa natal de Nicolasa pode apreciarse na fachada que da a horta.
[
2
]
Naceu no seo dunha familia de labregos acomodados e dedicouse toda a vida o traballo no campo e as tarefas domesticas.
Casou o 23 de xuno de 1829 con Pedro Bujan Coiradas, de
Pazos
(
Santa Maria de Entins
), tamen de Outes, e tivo tres fillos: Jesus, Eduardo e Jose.
Nicolasa era
analfabeta
, cousa habitual entre os campesinos e as mulleres do tempo, pero en
1885
, con 75 anos de idade, ditou o mestre Jacobo Lema Fernandez un feixe de poesias que hoxe constituen a unica mostra da sua poesia; o
manuscrito
resultante estivo parcialmente inedito ata
2014
.
[
3
]
Jacobo Lema era natural de
Olveira
(
Dumbria
), de onde era parroco o fillo de Nicolasa, Jesus.
O texto esta formado por catro poemas en castelan e dous mais en galego, de certa extension e de tematica relixiosa; so un dos poemas, en galego, e que se aparta desta tematica e recolle a visita que fixera o rei
Afonso XII
a
Santiago de Compostela
.
En
1886
, o xornalista noies
Lisardo Rodriguez Barreiro
foi conecela a Boel e recolleu na reportaxe duas poesias que Nicolasa lle recitou: unha era a dedicada a Afonso XII e outra inedita, dedicada a morte do seu irman Francisco Anon.
[
4
]
| “
|
Senor, non lle valen nada, porqu’eu maxinos asi coma quen non quer a cousa, mentras debullo n’o millo ou acomerando as vacas
|
”
|
O 1 de novembro de 1887 faleceu a consecuencia dunha pulmonia, na mesma casa onde nacera, e da que so quedan as ruinas e unha placa que so lembra o poeta Francisco Anon.
O periodista e escritor espanol
Manuel Ossorio y Bernard
dedicoulle unha entrada na sua obra
Apuntes para un diccionario de escritoras espanolas del siglo XIX
, publicado en cinco capitulos na revista cultural
La Espana Moderna
, entre setembro de 1889 e maio de 1990.
[
4
]
Ninguen volve mencionar a Nicolasa ata 1963, cando
Ricardo Carballo Calero
publica a sua
Historia da literatura galega contemporanea
e contempla a sua obra "
ao agarimo da sombra do seu irman
".
[
5
]
Xesus Alonso Montero
dalle unha entrada na
Gran Enciclopedia Galega
que, na edicion de 2003, di que nacera "entre 1806 e 1810" e que da sua obra so se conservan "
duas composicions, en estrofas octosilabicas, que posuen toda a gracia e espontaneidade da poesia popular
".
[
6
]
Lembrese que o manuscrito de Jacobo Lema non se fixo publico ata o ano 2014,
[
7
]
despois de que o escritor
Ramon Blanco Fernandez
o atopase casualmente en outubro de 2012 cando presentaba na Serra de Outes un libro seu sobre Francisco Anon.
Posteriormente, tamen foi reivindicada por
Xosefina Lopez de Serantes
,
Carmen Blanco
[
8
]
e
Aurora Marco
.
[
9
]
- ↑
Remate do libro de Nicolasa.
1885
- ↑
Album de mulleres
Consello da Cultura Galega
.
- ↑
"Nicolasa Anon, a do verso apagado"
.
www.edu.xunta.gal
. Consultado o
2024-05-30
.
- ↑
4,0
4,1
Rolland, Eduardo (2021-02-28).
"Nicolasa Anon, a poeta galega que non sabia ler nin escribir"
.
GCiencia
. Consultado o
2024-05-30
.
- ↑
Carballo, R.
(1975) [1963].
Historia da Literatura Galega Contemporanea
. Galaxia. pp. 85?86; 551; 790.
ISBN 84-7154-227-7
.
- ↑
Gran Enciclopedia Galega Silverio Canada
(
DVD
).
El Progreso
. 2005.
ISBN 84-87804-88-8
.
- ↑
Poesias de Nicolasa Anon
, Asociacion Civico-Cultural Terra de Outes, 2014.
- ↑
Blanco Garcia, Carmen
(1991).
Literatura galega da muller
. Vigo:
Edicions Xerais de Galicia
.
- ↑
Marco Lopez, Aurora
(1993).
As precursoras
. A Coruna:
La Voz de Galicia
.