Coordenadas
:
39°28′25″N
0°22′44″O
/
39.473503,
-0.378942
Mercado Central.
Plano do Mercado Central.
O
Mercado Central
(en
valenciano
Mercat Central
) de
Valencia
e unha construcion de estilo
modernista
, proxectada polos arquitectos Alexandre Soler i March e Francesc Guardia i Vial en
1914
, ambolos dous formados na Escola de Arquitectura de Barcelona e colaboradores de Lluis Domenech i Montaner, que fixo o
Palau de la Musica Catalana
e que se caracterizou por un estilo propio dentro das linas do
modernismo
.
O proxecto do Mercado Central da
Cap i Casal
pretendia conciliar o uso das grandes estruturas de ferro espido co estilo
Art Nouveau
. Despois dalgunhas desconveniencias e dalgunhas modificacions ao proxecto inicial, as obres acabaron no xaneiro de
1928
, so a direccion de Enric Viedma i Vidal.
Este mercado situase entre a
Placa del Mercat
(fachada principal) e a de Ciutat de Bruges. A rua Vell de la Palla separa o mercado da
Igrexa de Sant Joan del Mercat
. Pola outra beira do mercado esta a rua de Palafox, a praza
d'en Gall
e a rua de
les Carabasses
.
A
Placa del Mercat
e unha das prazas mais singulares e conecidas da cidade de
Valencia
, xa que onda tres dos monumentos mais famosos da cidade: o modernista Mercat Central (s. XX), a tardogotica
Llotja de la Seda
(s. XV) co seu Consolat de Mar renacentista (XVI), e a parte barroca da
igrexa de Sant Joan del Mercat
(s. XVII). Pese a esta mestura de estilos,
Joan Francesc Mira
opina que "no se sap com, els tres edificis fan l'efecte de ser exactament com han de ser i ocupar el lloc que han d'ocupar, un davant o al costat de l'altre, com si haguera estat i haguera de ser sempre aixi" (
non se sabe como, os tres edificios fan o efecto de seren exactamente como tenen que ser e ocupando o lugar que tenen que ocupar, un diante ou a beira do outro, como se fose ou debese ser sempre asi
).
 Detalle da fachada principal do Mercado Central, onde se combinan a ceramica e a pedra co vidro e o metal.
|
 Fachada posterior do Mercado Central (Avenida do Baro de Carcer), mais tradicional no uso de materiais, predomina a pedra e a madeira nas xanelas.
|
Antes da construcion do Mercado Central (1914-28), a Placa del Mercat servia coma espazo de mercado ao aire libre para a cidade. Durante o seculo XIX a praza ampliouse co derrubamento do convento das Magdalenes, pero ate o 1914, non se comezou a construcion do edificio cuberto do Mercado Central.
Foi a final do seculo XIX, co auxe das ideas hixienistas e da
burguesia
, cando as autoridades municipais suscitaron a necesidade de faceren un mercado pechado. Este mercado deberia ter grandes dimensions, para o cal foi preciso mercar e derrubar algunhas vivendas para reunir un terreo duns 8.000 m
2
.
Praza do Mercado en
1704
, segundo o plano do Padre Tosca, que se conserva no Museu Historic Municipal de
Valencia
[1]
. Sobre parte desta praza erguese o actual Mercat Central (1914-1928).
O edificio poderia definirse como de estilo eclectico
modernista
, combinando a tradicion construtiva catala e a primeira arquitectura do ferro e o aceiro. A planta irregular adaptada na forma da parcela que ocupa conta con dous espazos: o mercado propiamente dito (6.800 m²) e a peixaria (1.700 m²), con carreiros rectos e longos atravesados por duas vias amplas.
As cubertas presentan teitos inclinados e duas innovadoras cupulas, unha para a peixaria, e outra para o mercado. Na parte alta desta segunda cupula hai un
cataventos
de ferro: a
Cotorra del Mercat
que, segundo como sopra o vento, fala ou mira outro cataventos, o
Pardalot de Sant Joan
, que se atopa na vecina igrexa homonima.
A armadura para cubrir de aceiro laminado con piares unidos entre si por arcos remite as grandes arquitecturas industriais do ferro, como as da
Estacio del Nord
ou o
Mercat de Colom
. Os muros perimetricos, que so tenen funcion de pechamento, presentan zocolos ceramicos policromados na sua base, persianas metalicas e azulexos de reflexo dourado na parte superior, e pedra nos cantons e nas portadas.
 Cotorra del Mercat
.
|
 Cataventos de Sant Joan del Mercat, conecido popularmente coma o
Pardalot de Sant Joan
, que dialoga coa
Cotorra del Mercat
.
|
Segundo
Joan Francesc Mira
, o Mercado Central e como unha
catedral
inmensa e luminosa, para inundacion continua de claridade que intensifica as cores da mercadoria. E un espazo de amplos carreiros interiores dedicados a venda de todo tipo de alimentos, onde a clientela non se empurra nin se apina porque o espazo e ben grande, e o balbordo se esvaece cara as alturas.
 O interior do Mercat Central, aqui decorado con adornos de Nadal, e un espazo diafano e luminoso, onde a xente non se apina e o barullo se esvaece cara as alturas.
|
 Interior do mercado.
|
 Cupula con ventas de vidro do interior do Mercado Central, con laranxas na parte alta e reflexo dourado na de abaixo.
|
 Detalle da Cupula do Mercado Central, con ramos de laranxas sobre fondo branco.
|
- Mira i Castera, Joan Francesc:
Valencia per a veins i visitants
. Bromera, Col·leccio Grans Obres, Alzira. Segona edicio, maig del 2007, planes 82-84.
- Sanchis Guarner, Manuel:
La Ciutat de Valencia
. Ajuntament de Valencia, Valencia. Cinquena Edicio 1989, plana 568.