Maria Antonia de Paz y Figueroa , tamen conecida como Maria Antonia de San Xose ou Mama Antula, nada na Vila Silipica, actual Provincia de Santiago del Estero , o 11 de febreiro de 1730 e finada en Buenos Aires , o 7 de marzo de 1799 , foi unha laica consagrada cristia, declarada beata o 27 de agosto de 2016. ^{[ 1 ] [ 2 ] [ 3 ]}

O papa Francisco canonizouna o 11 de febreiro de 2024 . Converteuse na primeira santa arxentina. ^{[ 4 ]} Os seus restos atopanse enterrados na Basilica da Piedade , situada no barrio de San Nicolas, en pleno centro de Buenos Aires. ^{[ 5 ]}

Traxectoria [ editar | editar a fonte ]

Orixe familiar e primeiros anos [ editar | editar a fonte ]

Maria Antonia de Paz y Figueroa naceu no ano 1730 , na localidade de Vila Silipica, antiga encomenda de indixenas da actual Provincia de Santiago do Estero .

Recibiu a educacion que se daba nas familias acomodadas e acentuouse nela a sua inclinacion a vida relixiosa. Ao quince anos fixo os seus votos e vestiu o habito consagrandose a oracion e ao apostolado. Logo realizou os seus exercicios espirituais no convento dos pais da Compania de Xesus daquela cidade. ^{[ 6 ]}

Maria Antonia e as suas “beatas” [ editar | editar a fonte ]

En 1760 , xa en Santiago del Estero , Maria Antonia de Paz y Figueroa reuniu a un grupo de mozas novas que vivian en comun, rezaban, exercian a caridade e colaboraban cos pais xesuitas. Durante vinte anos Maria Antonia estivo ao servizo dos xesuitas e asistiaos especialmente nas tarefas auxiliares dos exercicios espirituais.

Caminada evanxelizadora [ editar | editar a fonte ]

Predicou e realizou unha caminada evanxelizadora por toda a diocese. Percorreu as actuais provincias arxentinas de Santiago del Estero , Tucuman, Salta , Jujuy , novamente Tucuman , Catamarca e A Rioxa . En 1777 chegou a Cordoba e finalmente arribou a Buenos Aires en setembro de 1779. A provision episcopal concedida permitialle solicitar esmolas. Podia fundar casas de recollemento, realizar exercicios e propender a “reformar os costumes” polo que era exhortada a que continuase tan altos fins.

Mama Antula era unha muller cun estilo moi peculiar. As viaxes faciaas caminando descalza e pedindo esmolas. Non quedan testemunos de cantas veces preparou exercicios nalgunhas cidades, pero so en San Miguel de Tucuman fixeronse sesenta. A pesar das suas viaxes por montanas, desertos e paraxes que desconecia, xamais sufriu contratempo ningun. En Catamarca padeceu unha enfermidade e foi desafiuzada polo medico. “Encomendeime ao Sagrado Corazon e atopeime curada pronto, sen ningun remedio”, asegurou. Unha vez rompeu unha costela, noutra ocasion trochou un pe “pero fun curada unha e outra vez por unha man invisible”, repetia. ^{[ 7 ]}

Obra misioneira en Cordoba e Buenos Aires [ editar | editar a fonte ]

En menos dun ano organizou en Cordoba oito quendas de 200 e 300 persoas. Sempre conseguia as esmolas suficientes como para manter a toda esa xente e mesmo en ocasions habia un excedente que seria para axudar a pobres e presos.

Con 49 anos decidiu trasladarse a Buenos Aires para levar os beneficios do seu labor. Caminou xunto coas suas companeiras ao redor de dous meses ate chegar a esa cidade, o que implicou unha viaxe de 140 leguas, equivalente a 700 quilometros. ^{[ 8 ]}

Con todo en Buenos Aires non foi moi ben recibida: a xente vendo a aquela muller que entrara a cidade cos pes descalzos, cunha cruz de madeira nas mans, exhortando polas ruas a penitencia e convidando ao retiro dos Exercicios espirituais, tiverona por persoa extraviada, tratandoa de tola, bebeda, fanatica e ate de bruxa. Os nenos das aforas da cidade ao vela chegar cun mal aspecto pola longa viaxe, comezaron a apedrearla e apupala. ^{[ 7 ]} Maria Antonia debeu refuxiarse na igrexa da Piedade, tanto para librarse deles como para encomendarse a Virxe da Nosa Senora das Dores , da que era moi devota.

O vicerrei Vertiz opuxose ao seu petitorio de abrir unha casa para dar exercicios. De igual modo, o bispo diocesano frei Sebastian Malvar e Pinto , demostroulle desconfianza e postergou a resposta por nove meses, mentres solicitaba informes sobre Maria Antonia. ^{[ 7 ]} Querendo probar o seu espirito, tratou de disuadila. Poren, ela resistiu todas estas probas con valorosa intrepidez.

Unha que vez que isto fixose oficial, a xente da nobreza e persoas de alto poder economico e social, que proliferaban naquel enton e que non tiveron que ocultarse para concorrer aos exercicios, realizaron grandes doazons a Maria Antonia para poder realizar a construcion da actual Santa Casa de Exercicios Espirituais naqueles mesmos terreos de Independencia ao 1190.

O seu prestixio creceu rapidamente chegando a converterse no oraculo da cidade, que todos consultaban, anhelando as mesmas autoridades servila no que fose mester para os seus exercitantes.

Aos 54 anos emprendeu unha nova viaxe coa venia do bispo e do vicerrei, en 1784, chegando primeiro a Colonia do Sacramento , e logo a Montevideo , promovendo neses lugares a practica dos exercicios espirituais.

O seu apostolado adquiriu unha transcendencia internacional que motivou admiracion. As cartas sobre as suas obras e a sua propia correspondencia chegaron a Europa onde foron traducidas e reproducidas ao ingles, ao italiano e ao aleman. Desde Francia sabese que se formaron varios conventos so con ler as suas expresions. Recibiu do vigairo xeral da Compania en Rusia a Carta de Irmandade, e o pontifice outorgoulle indulxencias especiais. ^{[ 6 ]}

En 1784 o bispo de Buenos Aires, Sebastian Malvar e Pinto, enviou unha carta ao papa Pio VI informandolle que durante o catro anos nos que se realizaron os exercicios espirituais nesa cidade, pasaran un quince mil persoas, sen que se lles pediu “nin un dineiro por dez dias da sua estadia e abundante manutencion”.

Cara a 1788 escribiu Ambrosio Funes unha carta contando que en oito anos farian exercicios espirituais unhas setenta mil persoas. ^{[ 7 ]} Por iso Maria Antonia proxectaba unha casa dedicada especialmente a estas practicas. Como resposta obtivo a doazon de tres parcelas de terreo contiguas. Pero faltaba todo o demais, de maneira que solicitou novamente axuda e tivo como apoderado nesta tarefa a Cornelio Saavedra.

A gravitacion de Maria Antonia [ editar | editar a fonte ]

En Roma , as cartas de Maria Antonia aos seus amigos os xesuitas, despois de ser traducidas ao latin, frances, ingles e aleman, foron enviadas a distintas nacions, en particular a Rusia, unico pais que non acatara o desterro dos xesuitas. Certos conventos franceses reformaronse ao ler as suas cartas. A importancia asignada polo bispo de Buenos Aires aos exercicios, levouno a dispor que ningun seminarista se ordenase sen que primeiro a beata certificase a conduta con que se portaron neses exercicios. Con iso asignabase a Maria Antonia un papel significativo na igrexa portena dese enton.   En 1791, publicouse en frances un opusculo titulado " O Estandarte da Muller Forte ", de autor anonimo, ainda que se cre que foi escrito por Ambrosio Funes. Nel narranse os principais actos da sua vida para a veneracion universal.

Legado [ editar | editar a fonte ]

A congregacion chamada Fillas do Divino Salvador , seguindo o seu exemplo, fundou o Santuario de San Caetano no actual barrio de Liniers, Buenos Aires. Caetano de Thiene e San Xose eran os santos nos que Maria Antonia de Paz e Figueroa tina maior devocion.

O grupo de mulleres que a acompanaba converteuse nunha puxante congregacion relixiosa en 1878, e actualmente desenvolve as suas tarefas apostolicas en varias provincias arxentinas. A obra de Mama Antula continua na Santa Casa de Exercicios Espirituais en Buenos Aires. O devandito edificio ainda se conserva como un dos mais antigos da cidade e atesoura vellos recordos en forma de imaxes, muros, portas e patios, que constituen un patrimonio vivo da historia arxentina.

Proceso de beatificacion [ editar | editar a fonte ]

O 30 de setembro de 1905, os bispos arxentinos dirixironse ao papa Pio X solicitando a introducion da Causa de Beatificacion de Maria Antonia de Paz y Figueroa. E o primeiro da historia arxentina. Ao ano seguinte quedou terminado o proceso e foi elevado a Roma. Mais tarde o papa Benedito XV asinou o Decreto de Introducion da Causa, o 8 de agosto de 1917.

En maio de 1929 o papa Pio XI declarouna Venerable.

En xuno de 2010 a Congregacion para as Causas dos Santos aprobou por unanimidade as suas virtudes heroicas. O 2 de xullo de 2010 o papa Bieito XVI asinou o decreto polo que se reconeceron os martirios e virtudes heroicas da relixiosa, que e o primeiro paso para a beatificacion. ^{[ 2 ] [ 3 ]}

En marzo de 2016, o papa Francisco aprobou a realizacion dun milagre en 1904, a curacion dunha colecistitis aguda a irma Rosa Vanina da Congregacion de "Servas do Divino Salvador", que fose fundada con posterioridade a morte de Maria Antonia, baixo o seu legado. ^{[ 3 ]} Desta maneira, oficializouse a beatificacion de Mama Antula nese ano.

A fins de 2018, pechouse o proceso canonico dun posible milagre de Maria Antonia de Paz e Figueroa, ocorrido na Arquidiocesis de Santa Fe da Beira Cruz. Tratouse dun home desa provincia que sufriu un ACV e fora diagnosticado sen esperanzas de sobrevivir. O devandito paciente tivo unha recuperacion inesperada, sen explicacion loxica desde o cientifico. As investigacions foron enviadas a Santa Se en Roma, para que ser analizadas polos corpos profesionais e teoloxicos. ^{[ 9 ]} Este milagre aprobouse e pasou a ser o segundo milagre conseguido por intercesion de Mama Antula, milagre que a declarou santa. ^{[ 10 ]} Tamen o Papa antes da canonizacion de Mama Antula reportou que hai polo menos un posible milagre mais que tamen se estaba investigando. ^{[ 11 ]}

En maio de 2019 produciuse a apertura de devandita causa, a cal non reportou ningun tipo de obxeccion nin dificultade. Foi o primeiro control que se realizou, onde se constataron as copias das actas da instrucion diocesana remitidas a Roma. Finalizado ese primeiro tramite, pediuse o decreto de validez xuridica para logo pasar ao estudo oficial da Congregacion para as Causas dos Santos para outorgarlle validez xuridica. Logo, preparouse a documentacion para solicitar a designacion dos peritos de oficio. foi positiva a sua avaliacion, e fixouse a data para a consulta medica da Congregacion. A consulta medica declarou positivo a curacion polo inexplicable, e a causa avanzou ao estudo dos teologos. eles confirmarono e foi o tempo da avaliacion dos cardeais e bispos. Este ultimo paso avalou todo o anterior para que o papa asine o documento do milagre e aprobe o Decreto de Canonizacion. Desta maneira, determinouse a data da canonizacion e inscribiuse no libro dos Santos a Mama Antula. ^{[ 12 ]} O 24 de outubro de 2023 o papa Francisco aprobou o milagre atribuido a sua intercesion e fixouse a data da sua canonizacion ao 11 de febreiro de 2024. ^{[ 13 ]}

Mama Antula converteuse na primeira santa arxentina ^{[ 14 ]}

Referencias [ editar | editar a fonte ]

Enlaces externos [ editar | editar a fonte ]

• Web de Mama Antula
• Sociedade Fillas do Divino Salvador
• Facebook de Mama Antula
• Breve biografia de Mama Antula Arquivado 05 de abril de 2016 en Wayback Machine .
• Novidades no proceso de canonizacion de Maria Antonia de Paz e Figueroa

1. ↑ Una multitud celebro la beatificacion de Mama Antula - Diario La Nacion, 28 de agosto de 2016.
2. ↑ ^{2,0 2,1} Castiglione, Antonio Virgilio (2010). Historia de Santiago del Estero (Bicentenario 1810/2010). Santiago del Estero, A.V. Castiglione, 2010. ISBN 978-987-05-8456-8 .
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2} Una multitud celebro la beatificacion de Mama Antula - Diario Clarin, 27 de agosto de 2016.
4. ↑ Metalli, Por Alver (2024-02-10). "Francisco y los nuevos santos argentinos: El Cura Brochero y Mama Antula" (en castelan ) . Consultado o 2024-02-11 .  
5. ↑ "Mama Antula, todo listo para la canonizacion de la primera santa argentina" . Pagina 12 . 10 de febrero de 2024.  
6. ↑ ^{6,0 6,1} Maria Antonia de Paz y Figueroa - www.revisionistas.com.ar
7. ↑ ^{7,0 7,1 7,2 7,3} Por que la milagrosa Mama Antula fue la mujer mas rebelde de su tiempo - Diario La Nacion, 5 de junio de 2019.
8. ↑ Locatelli, Nunzia; Suarez, Cintia (2019). Mama Antula, la mujer mas rebelde de su tiempo . Buenos Aires: Planeta. p. 95. ISBN   978-950-49-6659-3 .  
9. ↑ Se cierra el proceso canonico de Mama Antula en Santa Fe: ahora, a Roma - Agencia Informativa Catolica Argentina, 17 de diciembre de 2018.
10. ↑ https://www.clarin.com/sociedad/historia-milagro-proclamada-primera-santa-argentina_0_R8OCozwori.html Clarin, 8 de noviembre de 2023
11. ↑ "Papa confirmo que hay dos milagros en estudio para canonizar a Mama Antula" (en castelan ) . 2023-03-07 . Consultado o 2023-05-15 .  
12. ↑ Avances en las causas de Mama Antula y Enrique Shaw - Agencia Informativa Catolica Argentina, 21 de mayo de 2019.
13. ↑ "El papa Francisco aprobo un milagro de Mama Antula y se convertira en la primera santa argentina" . Infobae . Consultado o 2024-02-09 .  
14. ↑ "El papa Francisco canonizara en Roma a Mama Antula, la primera santa argentina" . Infobae . Consultado o 2024-02-09 .