Exipto

Aegyptus (la)
Localizacion
28°00′N 32°06′L  /  28, 32.1 Coordenadas : 28°00′N 32°06′L  /  28, 32.1
Periodo historico	Imperio Romano
Capital	Alexandria
Xeografia
Comparte fronteira con	Creta e Cirenaica (provincia romana) Xudea Arabia Petrea
Datos historicos
Precedido por	Periodo helenistico de Exipto
Creacion	30 a. C.
Sucedido por	Sasanian Egypt (en)

A provincia romana de Exipto ( latin : Aegyptus , grego : Α?γυπτο? ) creouse no ano 30 a.C. logo de que Octavio (o futuro emperador romano Octavio Augusto ) derrotara ao seu rival Marco Antonio , depuxera a faraoa Cleopatra , e anexara o Reino Tolemaico ao Imperio romano . A provincia romana abarcou a maior parte do actual Exipto agas a peninsula do Sinai (que mais tarde seria conquistada por Traxano ). Aegyptus limitaba coas provincias de Creta e Cirenaica cara ao oeste e Xudea (mais tarde Arabia Petraea ) cara ao leste.

A provincia chegou a servir como un gran produtor de gran para o imperio e tina unha economia urbana moi desenvolvida. Aegyptus foi, de lonxe, a provincia romana oriental mais rica, ^{[ 1 ] [ 2 ]} e, de lonxe, a provincia romana mais rica fora da Italia romana. ^{[ 3 ]} Alexandria , a sua capital, posuia o maior porto, e era a segunda cidade mais grande do Imperio romano.

Imperio romano en Exipto [ editar | editar a fonte ]

Mapas do Exipto romano

Norte de Africa baixo dominio romano

O Imperio Romano durante o reinado de Adriano (117-138). Duas lexions romanas foron despregadas na provincia imperial de Exipto no ano 125.

Como unha provincia clave, pero tamen o "dominio da coroa" onde os emperadores sucederon aos faraons divinos, Exipto estaba gobernado por un Praefectus augustalis ('prefecto Augustal'), en lugar do tradicional gobernador senatorial doutras provincias romanas . O prefecto era un home de rango ecuestre e era nomeado polo emperador. O primeiro prefecto de Exipto, Caio Cornelio Galo , puxo o Alto Exipto baixo o control romano pola forza das armas, e estableceu un protectorado sobre o distrito da fronteira sur, que fora abandonado polos ultimos Ptolomeos.

O segundo prefecto, Aelio Gallus, fixo unha expedicion fracasada para conquistar Arabia Petraea e ata Arabia Felix. A costa do Mar Vermello de Exipto non foi levada baixo control romano ata o reinado de Claudio. O terceiro prefecto, Gaius Petronius, limpou as canles neglixenciadas para a irrigacion, estimulando un renacemento da agricultura. Petronius mesmo dirixiu unha campana no actual Sudan central contra o Reino de Kush en Meroe , cuxa raina Imanarenat atacara o Exipto romano anteriormente. Ao non conseguir ganancias permanentes, no 22 a.C. arrasou a cidade de Napata ata os cimentos e retirouse cara ao norte.

A partir do reinado de Neron , Exipto gozou dunha era de prosperidade que durou un seculo. Os conflitos relixiosos entre os gregos e os xudeus causaron moitos problemas, particularmente en Alexandria, que logo da destrucion de Xerusalen no 70 pasou a ser o centro mundial da relixion e da cultura xudia. Baixo Traxano produciuse unha revolta xudia en Kitos, que resultou na expulsion dos xudeus de Alexandria e na perda de todos os seus privilexios, ainda que pronto volveron. Adriano, que visitou Exipto duas veces, fundou Antinoopolis en memoria do seu amante afogado. Dende o seu reinado levantaronse edificios de estilo grecorromano por todo o pais

Baixo Antonino Pio , os opresivos tributos levaron a unha revolta no 139, dos nativos exipcios, que so foi suprimida logo de varios anos de combates. Esta Guerra Bucolica, liderada por Isidorus , causou grandes danos a economia e marcou o inicio do declive economico de Exipto. Avidius Cassius , quen dirixiu as forzas romanas na guerra, declarouse emperador no 175, e foi reconecido polos exercitos de Siria e de Exipto.

Sobre o achegamento a Marco Aurelio, Casio foi deposto e asasinado e a clemencia do emperador restaurou a paz. Unha revolta similar estalou no 193, cando Pescennius Niger foi proclamado emperador trala morte de Pertinax . O emperador Septimio Severo deu unha constitucion a Alexandria e as capitais provinciais no 202.

Caracalla (211?217) concedeu a cidadania romana a todos os exipcios, en igualdade coas outras provincias, pero isto foi principalmente para cobrar mais impostos, o que se tornou cada vez mais oneroso porque as necesidades dos emperadores para obter mais ingresos volveronse mais desesperadas.

Houbo unha serie de revoltas, militares e civis, ata o seculo III . Baixo Decio , no 250, os cristians sufriron de novo persecucions, pero a sua relixion continuou a estenderse. O prefecto de Aegyptus no 260, Mussius Emilianus , primeiro apoiou o Macriani , logo aos usurpadores de Galieno durante o seu mandato, e mais tarde, no 261, tornouse el mesmo nun usurpador, pero foi derrotado por Galieno.

Zenobia , raina de Palmira , tomou o pais dos romanos cando conquistou Exipto no 269, declarandose tamen raina de Exipto. Esta raina guerreira afirmou que Exipto era o seu fogar ancestral a traves dun vinculo familiar con Cleopatra VII . Estaba ben educada e familiarizada coa cultura de Exipto, a sua relixion e a sua lingua. Perdeuna mais tarde cando o emperador romano, Aureliano , cortou as amigables relacions entre os dous paises e retomou a Exipto no 274.

Dous xenerais baseados en Aegyptus, Marco Aurelio Probus , e Domitius Domitianus , lideraron as exitosas revoltas e fixeronse emperadores. Diocleciano capturou a Alexandria de Domiciano no 298 e reorganizou toda a provincia. O seu edicto de 303 contra os cristians comezou unha nova era de persecucions. Este foi o ultimo intento serio de frear o crecemento constante do cristianismo en Exipto.

Goberno romano en Exipto [ editar | editar a fonte ]

A medida que Roma superou o sistema de division tolemaica de Exipto, fixeronse moitos cambios. O efecto da conquista romana foi inicialmente o de reforzar a posicion dos gregos e do helenismo fronte as influencias exipcias. Mantiveronse alguns dos ministerios anteriores e os nomes que tinan baixo o dominio Tolemaico helenistico, cambiaron alguns nomes e outros permaneceron pero cambiaron a sua funcion e a administracion.

Os romanos introduciron importantes cambios no sistema administrativo, co obxectivo de lograr un alto nivel de eficiencia e maximizar os ingresos. Os deberes do prefecto de Aegyptus combinaron a responsabilidade pola seguridade militar a traves do mando das lexions e cohortes , a organizacion das finanzas e tributacion e a administracion de xustiza.

As reformas de principios do seculo IV estableceran a base para outros 250 anos de prosperidade comparativa en Exipto, a un custo de maior rixidez e un control estatal mais opresivo. Aegyptus subdividiuse para fins administrativos en varias provincias mais pequenas, e estableceronse oficiais civis e militares separados, os praeses (gobernadores provinciais) e os dux . A provincia estaba baixo a supervision do conde de Oriente (e dicir, o vicario) da diocese con sede en Antioquia en Siria.

O emperador Xustiniano aboliu a diocese de Exipto no 538 e volveu a unir o poder civil e militar nas mans do dux cun deputado civil (o praeses) como contrapeso ao poder das autoridades da igrexa. Toda pretension de autonomia local desaparecera. A presenza dos soldados era mais perceptible, o seu poder e influencia mais xeneralizada na rutina da vida das cidades e vilas.

Economia [ editar | editar a fonte ]

Os recursos economicos que este goberno imperial tina que explotar non cambiaran desde o periodo de Tolomeo , pero o desenvolvemento dun sistema de impostos moito mais complexo e sofisticado foi unha caracteristica do goberno romano. Os impostos, tanto en efectivo como en especie, eran avaliados en terra, e os funcionarios nomeados recadaron unha desconcertante variedade de pequenos impostos en efectivo, asi como cotas aduaneiras e similares.

Unha gran cantidade de grans de Exipto foi enviada rio abaixo (norte) tanto para alimentar a poboacion de Alexandria como para exportar a capital romana. Houbo frecuentes queixas de opresion e extorsion por parte dos contribuintes.

O goberno romano alentou activamente a privatizacion da terra e o aumento da empresa privada na fabricacion, comercio e negocios, e as baixas taxas de impostos favoreceron aos propietarios privados e aos empresarios. As persoas mais pobres se ganaban a vida como inquilinos de terras estatais, de bens pertencentes ao emperador ou de propietarios privados ricos, e soportaban fortes alugueiros, que tendian a permanecer nun nivel bastante alto.

En xeral, o grao de monetizacion e complexidade da economia, incluso ao nivel das vilas, foi intenso. Os bens se movian e intercambiaban por medio de moedas a grande escala e, nas cidades e nas vilas mais grandes, desenvolveuse unha alta actividade industrial e comercial en estreita conexion coa explotacion da base agricola predominante. O volume de comercio, tanto interno como externo, alcanzou o seu pico nos seculos I e II.

A finais do seculo III , os principais problemas eran evidentes. Unha serie de depreciacions da moeda imperial socavaron a confianza nas moedas, ^{[ 4 ]} e mesmo o propio goberno contribuiu a iso esixindo pagamentos de impostos cada vez mais irregulares en especie, que canalizaba directamente aos principais consumidores, o persoal do exercito. A administracion local dos concellos foi descoidada, recalcitrante e ineficiente; a evidente necesidade dunha reforma firme e intencional tivo que enfrontarse de cheo nos reinados de Diocleciano e Constantino I .

Militar [ editar | editar a fonte ]

Esta rica provincia podia ser mantida militarmente por unha forza moi pequena, a ameaza implicita dun embargo a exportacion de subministracion de grans, vital para a subministracion da cidade de Roma e a sua poboacion, era obvia. A seguridade interna estivo garantida pola presenza de tres lexions romanas (mais tarde reducidas a duas, logo a unha Legio II Traiana ) estacionadas na gran capital de Alexandria. Cada unha delas contaba con preto de 5000 efectivos, e varias unidades de auxiliares.

Na primeira decada do imperio romano o espirito do imperialismo de Augusto miraba mais lonxe, intentou expandirse cara ao leste e cara ao sur. A maioria das primeiras tropas romanas estacionadas ali eran greco-macedonios e exipcios nativos, que antes formaban parte do disolto exercito de Ptolomeo que entraron ao servizo de Roma. Finalmente, os romanos ou os romanizados foron a maioria.

Estrutura social no inicio do Exipto romano [ editar | editar a fonte ]

A estrutura social en Exipto baixo os romanos era unica e complicada. Por unha banda, os romanos seguiron empregando moitas das mesmas tacticas de organizacion que aplicaban os lideres do periodo tolemaico. Ao mesmo tempo, os romanos viron aos gregos de Exipto como "exipcios", unha idea de que os nativos e os gregos rexeitarian. ^{[ 5 ]} Para complicar ainda mais a situacion, os xudeus, que estaban moi helenizados en xeral, tinan as suas propias comunidades, separadas dos gregos e dos nativos exipcios. ^{[ 5 ]}

Os romanos comezaron un sistema de xerarquia social que xiraba en torno a etnia e ao lugar de residencia. A parte dos cidadans romanos, un cidadan grego dunha das cidades gregas tina o status mais alto e un exipcio rural estaria na clase mais baixa. ^{[ 6 ]} Entre estas clases atopabase a metropolitaha, que era case con seguridade de orixe helenico. Ganar a cidadania e subir posicions era moi dificil e non habia moitas opcions disponibles para o ascenso social. ^{[ 7 ]}

Unha das formas que moitos seguiron para ascender de clase social era a traves do alistamento no exercito. Ainda que so os cidadans romanos podian servir nas lexions, moitos gregos conseguian entrar. Os nativos exipcios podian unirse as forzas auxiliares e alcanzar a cidadania despois de licenciarse. ^{[ 8 ]} Os diferentes grupos tinan diferentes tipos de impostos en funcion da sua clase social. Os gregos estaban exentos do imposto de capitacion, mentres que os habitantes helenizados das capitais dos nomes (subdivision administrativa) pagaban menos impostos que os nativos exipcios, que non podian entrar no exercito e pagaban o imposto completo. ^{[ 9 ]}

A estrutura social en Exipto esta moi ligada a administracion gobernante. Elementos do goberno centralizado derivados do periodo Tolemaico duraron ata o seculo IV. Un elemento en particular era o nomeamento do estratego para gobernar os " nomes ", as tradicionais divisions administrativas de Exipto. Os Bule , ou concellos municipais, foron oficialmente constituidos en Exipto por Septimio Severo . Foi mais tarde con Diocleciano no seculo III que estes bule e os seus axentes acadaron importantes responsabilidades administrativas para os seus nomes. A toma de posesion de Augusto introduciu un sistema de servizo publico obrigatorio, que se baseaba nos poros (cualificacion baseada na renda ou riqueza), que estaba totalmente baseado no status social e no poder. Os romanos tamen introduciron o imposto per capita que era similar aos tipos de impostos que cobraban os Ptolomeos, pero os romanos aplicaron importantes descontos para os cidadans das principais cidades (metropoles). ^{[ 10 ]} Na cidade de Oxyrhynchus atoparonse moitos restos de papiros que contenen moita informacion sobre a estrutura social nestas cidades. Esta cidade, xunto con Alexandria, mostra a diversa composicion de varias institucions que os romanos seguiron empregando despois da toma de posesion de Exipto.

Asi como na epoca de Ptolomeo, Alexandria e os seus cidadans tinan os seus propios privilexios e designacions especiais. A cidade capital gozou dun status mais elevado con mais privilexios que o resto de Exipto. Do mesmo xeito que baixo os Ptolomeos, o xeito primario de converterse en cidadan da Alexandria romana era a de mostrar ao rexistrarse para obter un demo que ambos pais eran cidadans de Alexandria. Os Alexandrinos eran os unicos exipcios que podian obter a cidadania romana. ^{[ 11 ]} Esta comprobado que outras cidades, como Antinoopolis, tamen tinan privilexios moi similares.

Se un exipcio comun queria converterse nun cidadan romano, primeiro debia converterse en cidadan de Alexandria. O periodo de Augusto en Exipto viu a creacion de comunidades urbanas con elites de terratenentes de orixe " helenica ". Estas elites terratenentes lograron unha posicion de privilexio e poder e tinan mais autonomia administrativa que a poboacion exipcia.

Exipto cristian (33 d.C. - seculo IV) [ editar | editar a fonte ]

O Patriarcado de Alexandria fundouno Marcos o Evanxelista arredor do ano 42.

No ano 200 esta claro que Alexandria era un dos grandes centros cristians. Os apoloxistas Clemente de Alexandria e Orixenes viviron parte ou toda a sua vida nesa cidade, onde escribiron, ensinaron e debateron.

Co Edicto de Milan no 313, Constantino I acabou coa persecucion dos cristians. Ao longo do seculo V , o paganismo foi suprimido e perdeu aos seus seguidores, como o poeta Paladio observou amargamente. Mantivose agochado durante moitas decadas, o edicto final contra o paganismo foi emitido no 435, pero o graffiti de Philae no Alto Exipto demostra que o culto de Isis persistiu nos seus templos ata o seculo VI. Moitos xudeus exipcios tamen se fixeron cristians, pero moitos outros se negaron a facelo, quedando como a unica minoria relixiosa considerable nun pais cristian.

Cando a Igrexa exipcia obtivo a liberdade e a supremacia, quedou suxeita a un cisma e un conflito prolongado que as veces acabou en guerra civil . Alexandria converteuse no centro da primeira gran division no mundo cristian, entre os arianos , nomeados asi polo sacerdote Ario de Alexandria, e os seus oponentes, representados por Atanasio , que converteuse en arcebispo de Alexandria no 326 despois de que o Primeiro Concilio de Nicea rexeitou as opinions de Ario. A controversia ariana causou anos de disturbios e rebelions durante a maior parte do seculo IV . Ao longo dunha delas, o gran templo de Serapis , a fortaleza do paganismo, foi destruido. Atanasio foi expulsado alternativamente de Alexandria e reintegrado como arcebispo entre cinco e sete veces.

Exipto tina unha antiga tradicion de especulacions relixiosas, o que permitiu prosperar unha variedade de controversias relixiosas. Non so floreceu o arianismo, senon que outras doutrinas, como o gnosticismo e o maniqueismo , nativas ou importadas, atoparon moitos seguidores. Outro desenvolvemento relixioso en Exipto foi o monasticismo dos pais do deserto , que renunciaron ao mundo material para vivir unha vida de pobreza en devocion a Igrexa.

Os cristians exipcios tomaron o monacato con tal entusiasmo que o Emperador Valente tivo que restrinxir o numero de homes que podian converterse en monxes. Exipto exportou o monacato ao resto do mundo cristian. Outro desenvolvemento deste periodo foi o desenvolvemento do copto , unha forma da lingua exipcia antiga escrita co alfabeto grego suplementado por varios signos para representar sons presentes no exipcio que non estaban presentes no grego. Foi inventado para garantir a correcta pronunciacion de palabras e nomes maxicos en textos pagans, os chamados Papiros maxicos gregos . Os primeiros cristians adoptaron pronto o copto para estender a palabra do evanxeo aos nativos exipcios e converteuse na lingua liturxica do cristianismo exipcio e permanece asi ata hoxe.

O cristianismo foi rapidamente aceptado polas persoas oprimidas no Exipto romano do primeiro seculo. O cristianismo acabou estendendose ao oeste cara aos berberes . A igrexa copta estableceuse en Exipto. O cristianismo donatista mesturouse con practicas e crenzas relixiosas africanas locais. Donatus e alguns outros bispos africanos saironse do acordo cos romanos e os romanos perseguiron aos cristians do norte de Africa. Dende que o cristianismo mesturouse coas tradicions locais, nunca uniu o pobo contra as forzas arabes nos seculos setimo e oitavo. Nos seculos VII e VIII, o cristianismo estendeuse a Nubia. ^{[ 12 ]}

Exipto romano posterior (seculos IV-VI) [ editar | editar a fonte ]

O reinado de Constantino tamen viu a fundacion de Constantinopla como nova capital para o Imperio Romano, e no transcurso do seculo IV o Imperio dividiuse en dous, con Exipto quedando no Imperio Oriental coa sua capital en Constantinopla. O latin, nunca ben establecido en Exipto, desempenaria un papel en declive, o grego seguia sendo a lingua dominante do goberno e da erudicion. Durante os seculos V e VI, o Imperio Romano de Oriente, conecido historiograficamente como o Imperio Bizantino , converteuse gradualmente nun estado completamente cristian cuxa cultura diferia significativamente do seu pasado pagan.

A caida do Imperio Occidental no seculo V illou aos romanos exipcios da cultura de Roma e apresurou o crecemento do cristianismo. O triunfo do cristianismo levou a un abandono virtual das tradicions faraonicas, coa desaparicion dos sacerdotes e sacerdotisas exipcias que oficiaban nos templos, ninguen podia ler os xeroglificos exipcios do Exipto faraonico e os seus templos foron convertidos en igrexas ou abandonados ao deserto.

O imperio oriental tornouse cada vez mais "oriental" en estilo, xa que os seus vinculos co vello mundo grego-romano desapareceron. O sistema grego de goberno local por parte dos cidadans desapareceu completamente. Os ministerios, con novos nomes bizantinos, eran case hereditarios para as familias ricas en posesion de terras. Alexandria, a segunda cidade do imperio, continuou sendo un centro de controversia e violencia relixiosas.

Cirilo de Alexandria , o patriarca de Alexandria, convenceu ao gobernador da cidade de expulsar aos xudeus da cidade no 415 coa axuda da multitude, en resposta a suposta masacre nocturna de moitos cristians a mans dos xudeus. ^{[ Compre referencia ]} O asasinato do filosofo Hipatia en marzo do 415 marcou o fin final da cultura helenica clasica en Exipto. ^{[ Compre referencia ]} Outro cisma na Igrexa produciu unha prolongada guerra civil e afastou a Exipto do Imperio.

A nova controversia relixiosa foi sobre a natureza de Xesus de Nazaret . O problema era se tina duas naturezas, humanas e divinas, ou unha combinada (a union hipostatica ) da sua humanidade e divindade. Isto pode parecer unha distincion arcana, pero nunha epoca moi relixiosa foi suficiente para dividir un imperio. A polemica miafisista xurdiu despois do Primeiro Concilio de Constantinopla no 381 e continuou ata o Concilio de Calcedonia no 451, que decidiu en favor da posicion de que Xesus tina "duas naturezas" debido a union do miafisismo (combinado) co monofisismo (unico).

A Igrexa de Alexandria separouse das igrexas de Roma e Constantinopla sobre este tema, creando o que se converteria na igrexa ortodoxa copta de Alexandria, que segue a ser unha forza importante na vida relixiosa exipcia hoxe en dia. ^{[ 13 ]} Exipto e Siria permaneceron nos focos do sentimento Miafisista.

Non obstante, Exipto continuou sendo un importante centro economico para o Imperio ao que forneceu gran parte das suas necesidades agricolas e de fabricacion, e seguiu sendo un importante centro de estudos. Abasteceria as necesidades do Imperio bizantino e do Mediterraneo no seu conxunto. O reinado de Xustiniano (527 ao 565) o Imperio reconquistou Roma e gran parte de Italia dos barbaros, pero estes logros deixaron o flanco oriental do imperio exposto. A "cesta de pan" do Imperio agora carecia de proteccion.

Invasion persa Sassaniana (619 d.C.) [ editar | editar a fonte ]

A conquista persa de Exipto , comezada no 619 ou 618 d.C., foi un dos ultimos triunfos sasanidas nas guerras romano-persas contra Bizancio. Do 619 ao 628, incorporaron a Exipto unha vez mais nos seus territorios , o tempo anterior (moito mais longo) estivo baixo a aquemenidas . Cosroes II Parvez comezou esta guerra en represalia polo asasinato do Emperador Mauricio (582?602) e conseguiu unha serie de primeiros exitos, culminando nas conquistas de Xerusalen (614) e Alexandria (619).

Unha contraofensiva bizantina lanzada polo emperador Heraclio na primavera do 622 cambiou a vantaxe, e a guerra rematou coa derrota de Cosroes o 25 de febreiro do 628 (Frye, pp. 167-70). O fillo e sucesor de Cosroes, Kavadh II ?eroe (?eroy), que reinou ata setembro, firmou un tratado de paz devolvendo os territorios conquistados polos sasanidas ao Imperio Romano de Oriente.

A conquista persa permitiu ao Miafisismo reaparecer en Exipto e cando o emperador Heraclio restaurou o goberno imperial no 629, os Miafisistas foron perseguidos e o seu patriarca foi expulsado. Asi, Exipto estaba nun estado de alienacion relixiosa e politica do Imperio cando apareceu un novo invasor.

A conquista islamica arabe (639-646 d.C.) [ editar | editar a fonte ]

Un exercito de 4.000 arabes liderados por Amr Ibn Al-Aas foi enviado polo califa Umar , sucesor de Mahoma , para estender o dominio islamico ao oeste. Os arabes cruzaron a Exipto desde Palestina en decembro do 639 e avanzaron rapidamente cara ao Delta do Nilo . As guarnicions imperiais retiraronse as cidades amuralladas, onde resistiron exitosamente durante un ano ou mais.

Os arabes enviaron reforzos e en abril do 641 asediaron e capturaron Alexandria. Os bizantinos reuniron unha frota co obxectivo de recuperar Exipto, e recuperaron Alexandria no 645. Os musulmans volveron a cidade no 646, completando a conquista musulma de Exipto . 40.000 civis foron evacuados a Constantinopla coa frota imperial. Asi terminaron 975 anos de dominio greco-romano sobre Exipto.

Notas [ editar | editar a fonte ]

Vexase tamen [ editar | editar a fonte ]

Wikimedia Commons ten mais contidos multimedia na categoria:   Exipto

Bibliografia [ editar | editar a fonte ]

• Angold, Michael. 2001. Byzantium : the bridge from antiquity to the Middle Ages . 1st US Edition. Nova York : St. Martin's Press
• Bowman, Alan Keir. 1996. Egypt After the Pharaohs: 332 BC?AD 642; From Alexander to the Arab Conquest . 2nd ed. Berkeley: University of California Press
• Bowman, Alan K. e Dominic Rathbone. “Cities and Administration in Roman Egypt.” The Journal of Roman Studies 82 (1992): 107-127. Database on-line. JSTOR, GALILEO; consultado Outubro 27, 2008
• Chauveau, Michel. 2000. Egypt in the Age of Cleopatra: History and Society under the Ptolemies . Translated by David Lorton. Ithaca: Cornell University Press
• El-Abbadi, M.A.H. “The Gerousia in Roman Egypt.” The Journal of Egyptian Archaeology 50 (decembro de 1964): 164-169. Database on-line. JSTOR, GALILEO; consultado Outubro 27, 2008.
• Ellis, Simon P. 1992. Graeco-Roman Egypt . Shire Egyptology 17, ser. ed. Barbara G. Adams. Aylesbury: Shire Publications Ltd.
• Hill, John E. 2003. "Annotated Translation of the Chapter on the Western Regions according to the Hou Hanshu ." 2nd Draft Edition. [1] Arquivado 26 de abril de 2006 en Wayback Machine .
• Hill, John E. 2004. The Peoples of the West from the Weilue 魏略 by Yu Huan 魚? : A Third Century Chinese Account Composed between 239 and 265 CE Draft annotated English translation. [2]
• Holbl, Gunther. 2001. A History of the Ptolemaic Empire . Translated by Tina Saavedra. Londres: Routledge Ltd.
• Lloyd, Alan Brian. 2000. "The Ptolemaic Period (332?30 BC)". In The Oxford History of Ancient Egypt , edited by Ian Shaw. Oxford e Nova York: Oxford University Press. 395?421
• Peacock, David. 2000. "The Roman Period (30 BC?AD 311)". In The Oxford History of Ancient Egypt , edited by Ian Shaw. Oxford e Nova York: Oxford University Press. 422?445
• Riggs, Christina, ed. (2012). The Oxford Handbook of Roman Egypt . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-957145-1 .
• Rowlandson, Jane . 1996. Landowners and Tenants in Roman Egypt: The social relations of agriculture in the Oxyrhynchite nome . Oxford University Press
• Rowlandson, Jane . 1998. (ed) Women and Society in Greek and Roman Egypt: A Sourcebook. Cambridge University Press.

Ligazons externas [ editar | editar a fonte ]

• Detalle Mapa de Aegyptus