En fisica , a enerxia ^{[ 1 ]} e todo aquilo que pode transformarse en calor , traballo mecanico ( movemento ) ou radiacion electromagnetica como a luz mediante procesos fisicos. Isto pode ocorrer de xeito natural e espontaneo ou grazas a unha maquina (por exemplo motor , caldeira , refrixerador , altofalante , lampada ) ou tamen a un organismo vivo (por exemplo os musculos ) etc. En rigor e un concepto fundamental, aceptado pola fisica sen definicion..

Asi pois, o concepto de enerxia e un dos conceptos esenciais da fisica . Nado no seculo XIX , podese atopar en todas as disciplinas da Fisica ( mecanica , termodinamica , electromagnetismo , mecanica cuantica etc.), asi como noutras disciplinas, particularmente na quimica .

Propiedades da enerxia [ editar | editar a fonte ]

A enerxia ten algunhas propiedades que nos resultan moi utiles algunhas delas son:

A enerxia transfirese, e  dicir, pode pasar duns obxectos a outros, por exemplo, unha raqueta en movemento pouse enerxia mecanica, que transfire a pelota. A transferencia de enerxia termica ocorre entre corpos que estan a distinta temperatura

A enerxia almacenase, e dicir, podese gardar para usala mais adiante, por exemplo; as pilas e as baterias recargables almacenan enerxia. Cando suxeitamos unha randeeira estamos a almacenar enerxia. Ao soltala, esta enerxia da lugar ao movemento da randeeira

A enerxia transportase, e dicir, podese trasladar duns lugares a outros, por exemplo, o combustible, e polo tanto, a sua enerxia quimica, transportase mediante camions. As vantaxes da electricidade e que se pode transportar facilmente a traves de cables a lugares afastados de onde se produce.

A enerxia transformase, e dicir, pode cambiar dun tipo a outro, por exemplo; a enerxia quimica do combustible transformase en enerxia mecanica nun coche. Nos ventiladores e secadores a enerxia electrica transformase en enerxia mecanica e termica.

Formas de enerxia [ editar | editar a fonte ]

As civilizacions humanas dependen cada vez mais dun elevado consumo enerxetico para a sua subsistencia. Para iso foron sendo desenvolvidos ao longo da historia diversos procesos de producion, transporte e almacenamentos de enerxia. As principais formas de producion de enerxia son:

Enerxia potencial [ editar | editar a fonte ]

E a enerxia que un obxecto posue debido a sua posicion. Un martelo levantado, unha moa enroscada e un arco esticado dun tirador, todos posuen enerxia potencial . Esta enerxia esta pronta a modificarse noutras formas de enerxia e, consecuentemente, a producir traballo: cando o martelo caer, pregara un prego; a moa, cando solta, fara andar os punteiros dun reloxo ; o arco disparara unha seta . Asi que ocorrer algun movemento, a enerxia potencial da fonte diminue, en canto se modifica en enerxia do movemento ( enerxia cinetica ). Levantar o martelo, enrolar a mola e estricar o arco fai, pola sua vez, uso da enerxia cinetica e produce un gano de enerxia potencial. Xeneralizando, canto mais alto e mais pesado un obxecto esta, mais enerxia potencial tera.

Enerxia cinetica [ editar | editar a fonte ]

E posuida por calquera cousa en movemento; canto mais axina un obxecto se move, maior a sua enerxia cinetica. Alen diso, canto mais pesado e un obxecto, maior e a sua enerxia cinetica (apenas cando esta en movemento). As maquinas mecanicas - automobiles , tornos , bateestacas ou calquera outras maquinas motorizadas - producen enerxia cinetica, e esta especie de enerxia e moitas veces chamada de enerxia mecanica - Formula: Ec=1/2mV² .

Enerxia quimica [ editar | editar a fonte ]

E a enerxia que esta almacenada nun atomo ou nunha molecula; reorganizando os atomos, ocorren reaccions quimicas e a enerxia pode ser producida ou aproveitada. As reaccions quimicas xeralmente producen tamen calor ; un lume a arder e un exemplo. A enerxia quimica tamen pode transformarse en electricidade nunha bateria e en enerxia cinetica nos musculos , por exemplo.

Enerxia electrica [ editar | editar a fonte ]

E a enerxia asociada as cargas electricas en movemento. E a enerxia que se da a un obxecto facendo pasar unha corrente electrica a traves del ou dandolle unha carga electrica. E convertida en enerxia mecanica nun motor electrico, en enerxia calorifica nun aquecedor electrico ou en enerxia luminosa nunha lampada .

Enerxia radiante [ editar | editar a fonte ]

E a enerxia que pode atravesar o espazo. Inclue a luz , as ondas de radio e os raios de calor . A calor radiante non e o mesmo que a variante de enerxia cinetica chamada de ≪ enerxia termica ≫, mais cando os raios de calor atinxe un obxecto fan que as suas moleculas se movan mais axina, ganando enton enerxia termica. Os raios de luz e de calor producense tornando os obxectos tan quentes que brillan, como no caso do filamento dunha lampada electrica .

Enerxia nuclear [ editar | editar a fonte ]

E a enerxia producida pola mutacion de atomos dentro dunha substancia; aparece sobre todo como calor , quer baixo control nun reactor nuclear quer nunha explosion dunha arma nuclear . O Sol produce o seu calor e a sua luz por reaccion nuclear . Curiosamente, toda a vida na Terra depende desta enerxia e, non en tanto, perante a existencia das armas nucleares, esta tamen ameazada por esta forma de enerxia.

Fontes de enerxia renovables [ editar | editar a fonte ]

Son as que non se esgotan ou se producen a medida que se consomen. Estas fontes ademais non son contaminantes, pero ainda non son suficientes para xerar toda a enerxia que consumimos

• Solar (o sol) emite enerxia en forma de luz (luminosa) e de calor(termica). A enerxia luminosa captase con colectores solares e usase para proporcionar calefaccion ou auga quente nos fogares e podese transformar en electrica.

• Eolica (o vento) posue enerxia mecanica, que, neste caso e capaz de mover as aspas dos xeradores (co fin de producir enerxia electrica) ou os barcos de vela.

• Hidraulica (auga) cando esta en movemento, posue enerxia mecanica que se consegue grazas a encoros con grandes saltos de auga, que producen electricidade nas centrais hidroelectricas. A enerxia mecanica das ondas e das mareas tamen se pode empregar para xerar electricidade.

• Xeotermica (a calor interior da Terra) O interior do planeta esta moi quente, e dicir, posue moita enerxia termica. Esta enerxia podese aproveitar para quentar auga ou para a calefaccion, asi como transformase en enerxia electrica.

• 

  A biomasa( son os restos de seres vivos como a madeira ou as feces de gando, os cales posuen enerxia quimica) A partir da enerxia quimica podese obter enerxia electrica ou termica. Incluso a biomasa pode transformar en combustible para automobiles.

Enerxias non renovables [ editar | editar a fonte ]

Son as que vanse esgotando a medida que se extraen da natureza. Estas fontes son doadas de usar e actualmente poden proporcionar toda a enerxia que empregamos, pero ademais de esgotarse, producen contaminacion.

Hai dous tipos:

• ·       Os combustibles fosiles ( o carbon, o gas natural e o petroleo) destes se obtenen o gasoleo e a gasolina, os cales posuen enerxia quimica. Esta enerxia empregase nas centrais termicas para producir electricidade ou utilizase para a calefaccion das vivendas. O gasoleo e gasolina usanse, ademais, no transporte.

• ·       Os combustibles nucleares (uranio e plutonio): esta enerxia utilizase nas centrais nucleares, onde se transforma en enerxia electrica. Estas centrais producen residuos nucleares moi perigosos para a saude e o medioambiente, por iso e preciso almacenalos de maneira adecuada.

Notas [ editar | editar a fonte ]

Vexase tamen [ editar | editar a fonte ]

Wikimedia Commons ten mais contidos multimedia na categoria:   Enerxia

Vexa a entrada do Galizionario acerca de   Enerxia

A Galicitas posue citas sobre:   Enerxia

Bibliografia [ editar | editar a fonte ]

• Alekseev, G. N. (1986). Energy and Entropy . Moscow: Mir Publishers.  
• Crowell, Benjamin (2011) [2003]. Light and Matter . Fullerton ( California ): Light and Matter. Arquivado dende o orixinal o 01 de maio de 2013 . Consultado o 12 de maio de 2013 .  
• Ross, John S. (23 April 2002). "Work, Power, Kinetic Energy" (PDF) . Project PHYSNET . Michigan State University.  
• Smil, Vaclav (2008). Energy in nature and society: general energetics of complex systems . Cambridge, USA: MIT Press . ISBN   0-262-19565-8 .  
• Walding, Richard,  Rapkins, Greg,  Rossiter, Glenn (1999-11-01). New Century Senior Physics . Melbourne, Australia: Oxford University Press . ISBN   0-19-551084-4 .  

Outros artigos [ editar | editar a fonte ]

• Enerxia electrica
• Enerxia nuclear
• Enerxia cinetica
• Enerxia eolica
• Enerxia hidraulica
• Enerxia renovable
• Enerxia solar
• Enerxia de ionizacion
• Enerxia mecanica

Ligazons externas [ editar | editar a fonte ]

• A enerxia no Open Directory Prject (en ingles )
• Comision Nacional de Energia de Espana (en castelan )
• Teoria fisica sobre a enerxia e o traballo (en castelan )