Tras a proclamacion da Republica en
Espana
o
14 de abril
de
1931
como consecuencia dos resultados favorables aos candidatos republicanos nas eleccions municipais do
12 de abril
, o goberno provisorio convocou eleccions a Cortes Constituintes para o
28 de xuno
de 1931.
O sistema electoral rexiase polo decreto do 8 de maio de 1931, que establecia un sistema maioritario de listas abertas, a lista maioritaria obtina o 80% dos escanos por circunscricion e reservabase para as minorias o outro 20%. As circunscricions electorais eran as provincias e as cidades con mais de 100.000 habitantes e tinan dereito ao voto con homes maiores de 25 anos. O control do proceso estaba en mans das xuntas municipais, que presidia o xuiz municipal e que formaban persoas prominentes do concello, e as xuntas provinciais do censo, que presidia o presidente da Audiencia Territorial ou da Audiencia Provincial.
A
circunscricion electoral da Coruna
elixia 16 deputados, a
de Lugo
10 deputados, a
de Ourense
9 deputados e a
de Pontevedra
13 deputados, en total en Galicia elixianse 47 deputados.
Para concorreren as eleccions os principais partidos republicanos e os de esquerda coaligaronse para obteren os deputados reservados as maiorias, mentres polo bando da dereita formaban candidaturas de independentes que posteriormente acabarian integrandose na
CEDA
.
En toda Galicia a ORGA, que concorria baixo as siglas da FRG, resultou a forza vencedora con 14 escanos, o Partido Radical obtivo 11 escanos, o PSOE 8, o Partido Radical-Socialista 2, Derecha Liberal Republicana 2, Galeguistas 2, Accion Republicana 1, independentes de dereita 4 escanos, Rexionalista 1 (Manuel Portela Valladares), Partido Radical Agrario 1 e a Union Monarquica 1.
Nas Cortes a FRG, os galeguistas e algun outro deputado formaron a Minoria Gallega.
Na provincia da Coruna a
ORGA
presentouse baixo o nome de
Federacion Republicana Gallega
en candidatura conxunta co
PSOE
e conseguiu 9 escanos e
Santiago Casares Quiroga
foi o candidato mais votado na provincia, mentres o PSOE obtina 3 deputados. O
Partido Radical
presentouse en solitario e non conseguiu deputado ningun, ao igual que
Partido Radical Agrario
e o
PCE
. A candidaturas de dereitas conseguiu os 4 escanos reservados as minorias.
Deputados electos pola provincia da Coruna
[
editar
|
editar a fonte
]
- Santiago Casares Quiroga
,
FRG
, 88.470 votos.
- Antonio Rodriguez Perez
, FRG, 75.496 votos.
- Ramon Beade Mendez
,
PSOE
, 69.164 votos.
- Salvador de Madariaga Rojo
, FRG, 68.783 votos.
- Alejandro Rodriguez Cadarso
, FRG, 68.741 votos.
- Anton Vilar Ponte
, FRG, 68.089 votos.
- Edmundo Lorenzo Santiago
, PSOE, 67.794 votos.
- Ramon Maria Tenreiro Rodriguez
, FRG, 65.266 votos.
- Emilio Gonzalez Lopez
, FRG, 64.048 votos.
- Jose Mareque Santos
, PSOE, 56.486 votos.
- Ramon Suarez Picallo
, FRG, 55.054 votos.
- Jose Reino Caamano
, Independente, 47.258 votos.
- Roberto Novoa Santos
, FRG, 44.953 votos.
- Luis Cornide Quiroga
, Independente, 44.705 votos.
- Benito Blanco-Rajoy
, Independente, 43.378 votos.
- Leandro Pita Romero
, FRG, 43.181 votos.
Na provincia de Lugo a FRG coaligouse con
Manuel Portela Valladares
e elementos da dereita como o xeneral
Jose Sanjurjo Sacanell
, pero tras a anulacion e a repeticion das eleccions en agosto integraronse na candidatura o PSOE, o Partido Radical e a
Derecha Liberal Republicana
que conseguiu os 8 escanos reservados para a maioria: 3 FRG, 2 Partido Radical, 2 PSOE, 1 DLR e 1 para Manuel Portela Valladares. Os 2 escanos das minorias foron para candidatos republicanos conservadores que se integraron no Partido Radical.
Deputados electos pola provincia de Lugo
[
editar
|
editar a fonte
]
Na provincia de Ourense formaronse duas candidaturas para concorreren polas maiorias, a formada polo Partido Radical e o PSOE e a outra pola FRG, o
Partido Radical-Socialista
e o
Partido Nazonalista Republican de Ourense
.
Polas maiorias o Partido Radical conseguiu 3 escanos, o Partido Radical-Socialista 2, PSOE 1, FRG 1 e o PNRO 1. Polas minorias 1 escano foi para
Accion Republicana
e 1 para Union Monarquica de
Jose Calvo Sotelo
.
Deputados electos pola provincia de Ourense
[
editar
|
editar a fonte
]
Na provincia de Pontevedra formouse unha unica candidatura para concorrer pola maioria; formabana a FRG, o PSOE e o Partido Radical. Polas minorias concorrian o
Partido Radical Agrario
, a Derecha Liberal Republicana e a Candidatura Galleguista. A FRG conseguiu 4 deputados, o PSOE 4, o Partido Radical 1 e polas minorias a DLR 1 escano, PRA 1 e a Candidatura Galleguista 1 (
Castelao
).
Deputados electos pola provincia de Pontevedra
[
editar
|
editar a fonte
]