O
Discurso do metodo
e unha obra de
Rene Descartes
publicada en
1637
. O titulo orixinal e Discurso do metodo para conducir ben a propia razon e buscar a verdade nas ciencias (Discour de la methode pour bien conduire sa raison, et chercher la verite dans les sciences) e e unha obra fundamental da filosofia occidental con implicacions para o desenvolvemento da filosofia e da ciencia.
O propio Descartes divide a sua obra en seis partes:
Constitue unha autobiografia intelectual na que Descartes pon en dubida todos os conecementos aprendidos ate o momento. Propon un novo metodo para chegar a un saber que sexa totalmente seguro e realiza unha profunda critica das
ciencias
e da
filosofia escolastica
do seu tempo. Despois diso, reconece que as
matematicas
e o conecemento doutras persoas, mediante viaxes, ofrecen un saber seguro pero acaba rexeitando estas viaxes xustificandoo asegurando que as diferenzas que existen entre uns pobos e outros non permiten conecer a
verdade
. Conclue afirmando que a unica maneira de atopar a verdade e nun mesmo.
Nesta parte, sinala que as ciencias, ao ser realizadas por diferentes autores coas suas distintas opinions, non son portadoras dun verdadeiro saber. Propon renunciar a esta diversidade de opinions e extraer outra da nosa propia razon, xa que as crenzas coas que nos educaron dependen do contorno onde naceramos e das persoas que nos educaron. Descartes aclara que a reforma non se encamina a unha reforma da ensinanza oficial, senon que explica como el levou a cabo a reforma do seu propio
pensamento
. Seguidamente, expon os fundamentos do seu novo metodo, que foron encontrados na
loxica
, na
analise
, na
alxebra
e na
xeometria
.
Establece a
dubida
metodica para poder chegar a
verdade
na segunda parte, pero nesta terceira explica que, mentres dubida de todo, ten que crear unha
moral
provisional que controle a sua vida.
Concluida a sua moral provisional, decide dedicar toda a vida a
razon
e avanzar no conecemento mediante o uso do metodo. Para iso, decide viaxar e falar cos homes, e faino durante nove anos, mais, pese a avanzar no conecemento da verdade, non consegue encontrar os fundamentos dunha filosofia <<mais certa que a vulgar>>. Decide viaxar aos
Paises Baixos
para realizar esta nova filosofia e faino durante a
Guerra dos Trinta Anos
, tempo suficiente para adicarse a esta tarefa.
Este e o capitulo central do
Discurso do metodo
, no que crea un principio para a nova filosofia: <<
Penso, logo existo
>>, establecendo a partir del a existencia de
Deus
.
A existencia de Deus demostranos, ao mesmo tempo, a existencia do mundo, xa que Deus e infinitamente bo e non pode deixar que nos enganemos ao pensar que o mundo existe e e asi como Deus garante a existencia das nosas ideas.
Pero Descartes, pese a ter en conta o dito, afirma que <<e o noso deber e non o de Deus, librarnos das ilusions e evitar os erros>>.
Aqui explica brevemente o contido do mundo. Explica a formacion do mundo arredor da
luz
: o
sol
producea, os ceos transmitena, a
terra
e os demais
planetas
reflictena e o
home
actua como espectador.
A continuacion, establece as principais funcions do
ser vivo
. Sosten que o
corazon
se dilata e se contrae grazas a calor que expulsa e tamen a que os <<espiritos animais>> son transportados aos distintos organos.
Por ultimo, diferencia o home do resto dos animais xa que non tenen pensamento ou
alma
racional. Explicase que os animais si tenen alma, pero e inferior dado que os animais non fan uso da razon e que a alma do home e independente do corpo e inmortal.
Neste ultimo capitulo, establece unha serie de reflexions sobre o alcance da investigacion cientifica, pensando, ademais, na publicacion das suas sopesando as razons favorables e en contra. Asi, o progreso cientifico reporta moitos beneficios materiais e morais e necesita a comunicacion das experiencias doutras persoas.
Pola contra, Descartes non se convence da publicacion da sua investigacion, xa que esta pode mesturarse co espirito relixioso dos teologos da epoca, dando lugar a algunha que outra controversia e malgastando dese modo o seu tempo.
Todas estas razons levano a publicar so o
Discurso do metodo
e outros pequenos ensaios. No remate da obra, afirma que se consagrara a
medicina
, afirmando de novo que el non quere ser importante no mundo para poder adicarse ao estudo sen obstaculos nin distraccions.