Para outras paxinas con titulos homonimos vexase:
Altamira
.
A
cova de Altamira
e unha
gruta
de
Espana
, famosa polas suas
pinturas rupestres
da epoca do
Paleolitico superior
, nas que aparecen representados
mamiferos
salvaxes, mans humanas e signos abstractos. A cova esta situada preto de
Santillana del Mar
, en
Cantabria
, a 30 km ao oeste da cidade de
Santander
. A caverna foi incluida na lista do
Patrimonio da Humanidade
da
UNESCO
no ano
1985
.
A cova ten 270 metros, e consiste nunha serie de corredores e camaras entrelazadas. O cubiculo principal ten unha altura variabel, que oscila entre dous e seis metros. Formouse grazas aos afundimentos provocados por fenomenos
carsticos
que se desenvolveron sobre a rocha
calcarea
dos
montes Vispieres
.
As escavacions
arqueoloxicas
efectuadas no fondo da cova sacaron a luz ricos depositos de arte do periodo
solutreanoi
superior (databeis arredor de 18.500 anos atras) e mais do periodo
Magdaleniano
inferior (entre uns 16.500 e 14.000 anos). A gruta foi utilizada so por animais salvaxes no longo periodo intermedio entre as duas ocupacions por seres humanos. O lugar achase sito nun punto estratexico para poder aproveitar a rica
fauna
que habitaba as valgadas das montanas circundantes. Hai uns 13.000 anos unha freita bloqueou a entrada da caverna, preservando asi o que contina ate a descuberta moderna, posibilitada pola caida dunha arbore.
A ocupacion humana estivo limitada a entrada da cova, ainda que as pinturas se realizaron en toda a extension da mesma. Os anonimos artistas usaron
carbon
procedente de vexetais queimados, e mais
ocre
ou
hematita
, para pintar, con frecuencia diluindo as
cores
para conseguir matices e crear asi efectos de
clarescuro
. Aproveitaron tamen os perfis naturais dos muros da cova para producir a impresion de tridimensionalidade dos corpos. O
Teito Policromo
e a obra mais lograda e mostra un rabano de
bisontes
en diferentes posicions, dous
cabalos
, un gran
cervo
e o que semella un
porco bravo
.
A datacion destas obras pode remontar ao Magdaleniano por canto diferenza animais e formas abstractas. As imaxes do Solutreano representan cabalos,
cabras
e impresions de mans humanas. Outras numerosas cavernas do norte de Espana contenen arte rupestre, pero ningunha dunha calidade e nunha cantidade comparabel a Altamira.
En
1879
, o arqueologo afeccionado
Marcelino Sanz de Sautuola
que entrou na cova coa sua filla mais vella, enton de cinco anos de idade, veu as pinturas cando a pequena llas sinalou. El non fora capaz de miralas nunha visita anterior. A gruta foi escavada por Sautuola e polo arqueologo
Juan Vilanova y Piera
, da
Universidade de Madrid
, que deron conta dos seus resultados nun estudo publicado en
1880
, no que se databan as obras no
Paleolitico
. Especialistas franceses, encabezados por
Gabriel de Mortillet
e
Emile Cartailhac
rexeitaron a hipotese de Sautuola e Vilanova, e ainda a tese destes foi ridiculizada no Congreso Prehistorico de
Lisboa
de 1880. A causa da elevada calidade artistica e do excepcional estado de conservacion das pinturas, Sautuola foi mesmo acusado de fraude.
Pero en
1902
novas descubertas contribuiron a confirmar a hipotese da grande antiguidade das pinturas. Nese mesmo ano Emile Cartailhac admitiu publicamente o erro que cometera, nun artigo titulado "Mea culpa d'une sceptique" (Mea culpa dun esceptico), publicado no xornal
L'Anthropologie
. Sautuola, morto 14 anos antes, xa non puido conecer o feito.
Fixeronse novas escavacions por parte de
Hermilio Alcalde del Rio
en 1902-04, polo aleman
Hugo Obermaier
en 1924-25, e por
Joaquin Gonzalez Echegaray
en
1981
.
Entrada ao Museo Nacional e Centro de Investigacion de Altamira.
Nos anos da decada de
1960
comprobaronse diversos danos nas pinturas polas numerosas visitas turisticas. Altamira foi, enton, pechada completamente para o publico en
1971
, e reaberta parcialmente en
1982
. Desde esta data foron aceptados so uns poucos visitantes, e era preciso anotarse e agardar nunha lista de espera de ata tres anos. Foi realizada unha copia da gruta por
Manuel Franquelo
e
Sven Nebel
, que estivo lista no ano
2000
. A copia permite observar unha vista pouco comoda das pinturas policromas da sala principal, asi como doutras obras menores. Comprende tamen algunhas esculturas de rostros humanos, que non se podian ver na cova orixinal.
Hai outras copias no
Museo Arqueoloxico Nacional
de
Madrid
,
Deutsche Museum
de
Munic
(rematada en
1964
) e mais outra no
Xapon
(rematada en
1993
).
A cova abriuse
[
1
]
de novo ao publico de xeito experimental desde o 26 de febreiro de 2014 ata agosto do mesmo ano, estando limitada a entrada a so cinco visitantes por semana, para avaliar o
impacto ambiental
.
Bisontes no teito da cova.
Moitos pintores foron influenciados polas obras da gruta de Altamira. Logo dunha visita
Picasso
exclamou "despois de Altamira todo e decadencia".
Algunhas das pinturas policromas de Altamira son ben conecidas na cultura popular espanola. O simbolo do goberno autonomo de Cantabria, a fin de promover o turismo, representa un dos
bisontes
da caverna.
Bisonte
, unha antiga marca espanola de
cigarros
, usou un dos bisontes da cova como logotipo.
A
banda desenada
espanola
Altamiro de la Cueva
, creada en
1965
, inspirase na gruta cantabra. A serie relata as aventuras dun grupo de humanos da Prehistoria, presentados como se fosen persoas actuais, mais vestidos con peles de animais.
A banda de rock
Steely Dan
escribiu a cancion "
The Caves of Altamira
" para o seu album de 1976,
The Royal Scam
.