O
castelo de Santo Anton
, e un
castelo
construido no
seculo XVI
[
3
]
que formaba parte, xunto co
castelo de Santa Cruz
(en
Lians
) e o
castelo de San Diego
(en
Oza
, hoxe desaparecido), dunha rede estratexica de castelos e
baterias
para a defensa da cidade da
Coruna
[
4
]
. Foi declarado
Monumento Historico Artistico
en 1949
[
5
]
e desde o ano 1994 pasou a ter a consideracion de
Ben de Interese Cultural
coa categoria de
monumento
[
3
]
. Dende a sua inauguracion no ano
1968
alberga o
Museo Arqueoloxico e Historico da Coruna
.
[
3
]
No lugar que hoxe ocupa o castelo, e que era un
illote
proximo ao
porto da Coruna
, existia a finais da
Idade Media
unha
capela
dedicada a
santo Anton
e nela confinabanse os
navegantes
co mal conecido como
lume de santo Anton
(ergotismo), sendo tamen utilizado con posterioridade como
lazareto
.
[
6
]
Outra vista do castelo.
Na visita a Coruna de
Carlos V
o
14 de abril
de
1520
, o Consello da cidade fixolle chegar a necesidade existente de contar cunha boa defensa para facer fronte aos ataques dos
barcos ingleses
e co obxecto de obter o permiso para a construcion dunha Casa de Contratacion, peticion que fora feita pola nobreza e o clero galego nese mesmo ano, xa que desde o ano
1503
o comercio con America se centralizaba na
Casa de Contratacion de Sevilla
.
Co regreso da expedicion de
Fernao de Magalhaes
e
Juan Sebastian Elcano
en setembro de
1522
, o Consello da Coruna fixo chegar un memorial ao emperador Carlos V, solicitando que o seu porto fose a base comercial da nova ruta aberta.
Finalmente o emperador concedeulle a Casa de Contratacion a cidade o
22 de decembro
de 1522
[
7
]
, facilitando o comercio co norte de
Europa
.
Entrada ao castelo.
No ano
1528
elixiuse a
illa de Santo Anton
como o lugar para a construcion dunha fortaleza.
[
8
]
Nese ano recibironse na Coruna cartas e provisions reais, nas que o
emperador
mandaba que se levantase unha fortificacion.
[
9
]
O
enxeneiro
Fratin, inspector de fortificacions de
Filipe II
, referendou o lugar en 1581
[
10
]
e o rei autorizou a sua construcion, que levou a cabo o profesor da Real Academia de Matematicas, o enxeneiro alferez Pedro Rodriguez Muniz, que se atopaba en Galicia ao servizo do
capitan xeneral
marques de Cerralbo
.
[
8
]
A obra iniciouse no ano
1587
, tal e como indica unha inscricion situada a caron do escudo do marques de Cerralbo da portada da fortaleza.
[
11
]
Alxibe
no interior.
Desenou un modelo italiano adaptado a unha illa. Algun documento fala do uso para a construcion de
perpianos
da
escaleira
exterior estragada da
Torre de Hercules
.
[
2
]
[
8
]
A pedra da antiga
muralla da cidade
tamen foi utilizada para a sua construcion.
No ano
1590
o rei Filipe II ordenou ao seu arquitecto Tiburcio Spinochio que continuase e finalizase as obras do castelo que foran interrompidas polo ataque de
Francis Drake
.
[
6
]
Deste xeito remataron nese mesmo ano as obras, coa construcion dos aloxamentos para a
tropa
, o
alxibe
e a torre que defende a porta.
A sua construcion prolongouse desde o seculo XVI a boa parte do
XVII
, periodos durante os cales a cidade viu partir a
Armada Invencible
, tivo que facer fronte aos ataques ingleses (Drake en maio de
1589
) e ao acoso da frota do
arcebispo
de
Bordeos
no ano
1639
.
Unha das pezas de
artillaria
.
Durante o ataque de Francis Drake a cidade foron duas companias de
soldados
e varias
pezas de artillaria
as que defenderon con eficacia o flanco
sur
da
Cidade Vella
desde o castelo sen rematar.
No ano
1639
a frota do arcebispo de Bordeos atacou a cidade. O fogo cruzado da
artillaria
deste castelo e a do desaparecido de San Diego xogou un importante papel na defensa.
[
6
]
Dos seculos XVI ao
XVIII
foi un edificio defensivo e
prision
, e mais tarde foi empregado como lazareto para illar os
marineiros
que chegaban a cidade afectados dalgunha enfermidade infecciosa.
[
1
]
[
12
]
Plano de Antonio Lopez Sopena, 1776.
[
13
]
A fortaleza sufriu importantes reformas a partir do ano
1777
para instalar nela o Corpo de Enxeneiros do Exercito, reformas nas que se construiron unha bateria baixa, un pequeno porto, unha capela, ameas e a casa do gobernador. Estas reformas fixeronse necesarias ao quedar obsoleta a sua capacidade defensiva xa que os buques do
seculo XVIII
eran mais altos que o castelo, quedando as suas plataformas desprotexidas.
Casa do Gobernador.
Prisioneiros de sona do Castelo de Santo Anton
[
editar
|
editar a fonte
]
Desde comezos do seculo XVIII ata o
seculo XX
foi utilizado como
prision
. Durante ese tempo estiveron reclusos no penal alguns persoeiros da epoca como:
Nos anos 40 deste seculo a illa uniuse a terra por medio dunha prolongacion do peirao das Animas.
No ano
1960
foi cedido polo
Ministerio do Exercito
ao concello da Coruna, para albergar un
museo
que, despois da realizacion de obras de reforma desde
1964
dirixidas por
Pons Sorolla
, abriu as suas portas no ano 1968. En 1975 foi nomeado director
Felipe Senen Lopez
.
[
15
]
A tematica do espazo museistico e a
arqueoloxia
e alberga pezas de
ourivaria
protohistorica
, do
megalitismo
, da
Idade de Bronce en Galicia
, da
cultura castrexa
, da
romanizacion de Galicia
e outras relacionadas coa cidade.
[
12
]
Entrada do castelo cos escudos.
Tratase dunha fortaleza construida no seculo XVI na entrada da baia da Coruna.
[
16
]
Os seus antecedentes formais atopanse nos castelos italianos de inicios do seculo XVI, construidos por enxeneiros as ordes de
Carlos I
, e co castelo de Sant'Elmo en
Napoles
como un dos exemplos mais achegados.
[
8
]
E de estrutura alongada, adaptandose ao promontorio, coa entrada orientada cara ao porto.
Vista do patio de armas desde enriba.
A entrada esta defendida por
santabarbaras
escavadas na
rocha
. No seu portalon situanse os escudos do
Imperio
co Velaro de Ouro do gobernador marques de Cerralbo e o da
Inquisicion
.
Cruzando a entrada chegase a un patio de armas protexido por cortinas abovedadas laterais, e onde se situan as
casamatas
que acollen achados arqueoloxicos da
provincia
(
sartegos
,
esculturas
, laudas,
heraldica
...).
A parte alta accedese por unha ampla rampla. Neste lugar, a esquerda situase o acceso ao alxibe, lugar no que se recolle a auga da
choiva
por medio dun sistema de canalizacion. Tamen se atopa aqui o
pozo
, que accede directamente ao alxibe. O extremo orientado cara a ria estruturase nunha plataforma estrelada para a colocacion da artillaria,
[
16
]
onde se conservan canons de epoca e as
garitas
.
A Casa do Gobernador e produto das reformas de finais do seculo XVIII e obra do enxeneiro Antonio Lopez Sopena,
[
13
]
que desenou un palacete en
estilo neoclasico
. Composto de duas plantas, a inferior era a destinada a servir de cuartel e a superior estaba dividida entre duas vivendas e a capela dedicada a
Virxe do Rosario
, patroa da cidade. A cuberta do edificio accedese a traves dunha estreita
escaleira de caracol
.
[
6
]
-
A Borna, reconstrucion dun barco da Idade de Ferro.
-
Contorna.
-
Sinalizacion trilingue.
-
Cruceiro.
-
Forticacion.
-
Plan, Elevazion y Perfiles del Castillo de S. Antonio / dn. Franco. Montaigu 1726?
-
Plan, Elevazion y Perfiles del Castillo de S. Antonio / dn. Franco. Montaigu 1736?
-
Plan, Elevazion y Perfiles del Castillo de S. Antonio / dn. Franco. Montaigu 1736?
-
Castelo de Santo Anton 1736?
-
Castelo de Santo Anton 1736?
- ↑
1,0
1,1
1,2
Molina Sanchez, Cesar Antonio
:
Viaje a la Costa da Morte
2003,
ISBN 84-8374-390-6
(en
castelan
)
.
- ↑
2,0
2,1
2,2
Ficha n.º 17
do
Plan Xeral de Ordenacion Municipal
de 1998 da cidade da Coruna.
- ↑
3,0
3,1
3,2
Ficha do Museo Arqueoloxico - Castelo de Santo Anton
na paxina do Concello da Coruna.
- ↑
Sarmiento
,
Martin
(1745).
Viaje a Galicia :(1745) / Fr. Martin Sarmiento ; edicion y estudio por J. L. Pensado
(en
castelan
)
. p. 71.
ISBN
8460018784
. Consultado o 5 de febreiro de 2015
.
Vi desde tierra el castillo de San Anton y enfrente al mediodia esta el Castillo de San Diego, y los dos son las claves (68 r.) del puerto, y pescaderia.
- ↑
Decreto de 22 de abril de 1949 sobre proteccion dos castelos espanois
Arquivado
13 de marzo de 2016 en
Wayback Machine
.
(en
castelan
)
- ↑
6,0
6,1
6,2
6,3
Castillosnet.org
Arquivado
14 de febreiro de 2015 en
Wayback Machine
.
(en
castelan
)
.
- ↑
Que foi pechada no ano
1573
- ↑
8,0
8,1
8,2
8,3
Soraluce Blond, Jose Ramon
.
Guia da Arquitectura Galega (1999)
. Guias Galaxia,
Galaxia
, pax. 93 a 95.
ISBN 84-8288-186-8
.
- ↑
9,0
9,1
Murguia, Manuel
:
"El Castillo de San Anton
" en
El Museo Universal
n.º 3, p. 22-23,
Madrid
, 15/2/1858
(en
castelan
)
.
- ↑
Riveira Bullon, Adelaida (2013).
Reconstruccion infografica y volumetrica de las etapas constructivas del Castillo de San Anton
(PDF)
(en
castelan
)
.
UDC
. Arquivado dende
o orixinal
(PDF)
o 05 de febreiro de 2015
. Consultado o 05 de febreiro de 2015
.
- ↑
Castillo
,
Angel del
(1987) [1972].
Inventario Monumental y Artistico de Galicia (Inventario de la riqueza monumental y artistica de Galicia)
(en
castelan
)
(2ª ed.). A Coruna:
Fundacion Pedro Barrie de la Maza
. p. 261.
ISBN
84-85728-62-9
.
- ↑
12,0
12,1
Turismocoruna.com
Paxina web de turismo do Concello da Coruna.
(en
castelan
)
- ↑
13,0
13,1
Plano del Castillo de S.
n
Anton de la Plaza de la Coruna con el Proyecto que se propone executar para aloxar dentro de el la Tropa que le guarnece: Acer la capilla, Avitacion para el Governador y Capellan
Arquivo Xeral de Simancas
.
(en
castelan
)
- ↑
"Que se'n va fer dels herois de la Guerra de Successio?"
Arquivado
26 de febreiro de 2021 en
Wayback Machine
.: Sapiens; num. 89; marc 2010; p. 31; ed. Grup Cultura 03; ISSN 1695-2014
- ↑
Naya Perez, Juan
et al.
: artigo "Coruna, A", en
Gran Enciclopedia Galega Silverio Canada
':
A partir de 1975 ... empezaron os tramites para reinicia-las tarefas de limpeza e revision dos traballos de investigacion, materiais, estruturas, planimetria...
- ↑
16,0
16,1
Castelo de Santo Anton
en
Turgalicia
.
|
|---|
| Lugares senlleiros
| |
|---|
| Museos
| |
|---|
| Artes escenicas e da imaxe
| |
|---|
| Espazos naturais
| |
|---|
| Outros lugares
| |
|---|
|