Burela
e un concello da
provincia de Lugo
, pertencente a
Comarca da Marina Central
. En
2015
tina 9.580 habitantes. O
xentilicio
e
burelao
,
[
1
]
burelense
[
2
]
ou
bureles
.
[
3
]
E o segundo concello mais poboado da comarca despois de
Foz
. Esta banado polo
mar Cantabrico
polo norte e leste. Limita polo oeste co concello de
Cervo
, e polo sur co de
Foz
. O seu
porto
e un dos mais importantes da costa
galega
, cunha gran frota pesqueira. A poboacion creceu considerablemente nos ultimos anos do
seculo XX
, pasando dos 7.834 habitantes de
1995
aos 9.660 que ten en
2014
. A sua economia basease principalmente na
pesca
, destacando a pesca da
pescada
e do
bonito
. Como consecuencia desta actividade desenvolveuse tamen a
industria conserveira
de gran calidade. Ademais disto conta tamen con ceramicas, estaleiros, serradoiros e un hospital comarcal.
Ata
1994
, cando se segrega, formaba parte de
Cervo
. Debido a gran demanda de persoal para traballar no mar, Burela e un concello multicultural, xa que actualmente residen nel comunidades de
caboverdianos
(establecidos desde hai anos) e recentemente incrementouse a chegada de
suramericanos
e
filipinos
.
Amencer en Burela.
O concello de Burela atopase na chamada
Marina Luguesa
e no bordo norte da chaira lucense. En Burela comeza a
rasa
cantabrica, superficie cha situada entre o mar e os contrafortes montanosos, orixinando un tipo de costa linal de longas praias formadas aos pes dos cantis e separadas a miudo por
farallons
.
Burela fai fronteira polo noroeste co concello de
Cervo
, polo norte co
Mar Cantabrico
, polo sueste co concello de
Foz
, e polo leste co
Mar Cantabrico
. A poboacion de Burela distribuese tan so nunha unica parroquia chamada Santa Maria de Burela.
A historia de Burela remontase aos tempos prerromanos. Os restos mais antigos de poboacions achados na zona corresponden ao
Castro de Burela
situado na parte extrema do cabo. Foron os habitantes destes castros, a poboacion castrexa, a que deixou un dos emblemas do concello, o
Torque de Burela
-que actualmente se atopa no museo Provincial de
Lugo
-, e que forma parte do escudo de Burela.
Cerca do porto de Burela, durante a construcion da lonxa nova, atoparonse restos dun hipocausto romano, datado inicialmente entre os seculos II e III, cerca do porto de Burela en fase de escavacion.
Preto dos restos castrexos atopase un
vilaris
e unha vila romana. Este pequeno asentamento vai dar orixe a unha freguesia rural que se erixe en parroquia baixo a proteccion de Santa Maria no 1250, e pertencendo a diocese de San Martino de
Mondonedo
.
Burela estivo baixo xurisdicion da igrexa ata que en 1593
Filipe II
incorpora a Coroa Real a xurisdicion do coto redondo de Santa Maria de Burela e concede unha carta privilexio a favor do bispo de
Mondonedo
.
Coa Constitucion das Cortes de
Cadiz
(1812) terminaronse as antigas xurisdicions e senorias e xurdiron os novos concellos. Nunha lista de novos concellos publicados en 1835 aparecen os concellos de
San Cibrao
e o de
Nois
, pertencendo a parroquia de Burela a este ultimo. Estes dous concellos tan so duraron 5 anos.
En 1840 produciuse unha reforma da division xudicial e municipal da
provincia de Lugo
que estableceu o concello de
Cervo
, ao que pasou a pertencer a parroquia de Burela. A capital do concello quedou establecida en
Cervo
.
Tramitouse varias veces o expediente para cambiar o nome do concello de
Cervo
polo Concello de Burela, sen resultado. Finalmente, en
1994
a localidade de Burela separouse de
Cervo
, constituindose en concello.
Vista de Burela desde O Castelo
Cunha poboacion de 9580 habitantes en
2015
[
4
]
, Burela supera por primeira vez na decada do 2000 na sua historia os 9000 habitantes, e situase como o segundo maior concello da comarca despois de
Foz
e o oitavo da provincia.
O concello posue unha superficie de 7,3 km² e unha densidade de poboacion de 1256,30 hab./km², feito que o converte no primeiro concello da
provincia de Lugo
en densidade, e o cuarto concello
galego
con maior densidade, tan so despois das cidades da
Coruna
,
Vigo
e
Ourense
. Burela constitue un dos concellos mais novos de
Galicia
, xa que a sua historia como concello independente remontase ao ano
1994
cando se segregou do vecino
Cervo
.
Cunha idade media ao redor dos 41 anos, e unha poboacion moza que supera amplamente aos maiores de 65 anos, o concello de Burela e un dos concellos mais novos de
Galicia
e o de menor idade media da sua provincia
[
5
]
. Asi mesmo, Burela e un dos concellos galegos cunha maior tradicion de acollida de estranxeiros, 1193 do total de habitantes, e onde estes se atopan mais integrados na sociedade
[
6
]
, como exemplo compre resaltar a sua comunidade
caboverdiana
que mora no concello dende hai decadas
[
7
]
. A esta comunidade uniuselle mais recentemente inmigrantes procedentes de paises latinoamericanos, principalmente do
Peru
e de
Indonesia
para traballar na
pesca
.
| Censo total
2015
|
9580 habitantes
|
| Menores de 15 anos
|
1337 (13,95 %)
|
| Entre 15 e 64 anos
|
6715 (70,09 %)
|
| Maiores de 65 anos
|
1528 (15,95 %)
|
Porto pesqueiro de Burela.
O sector pesqueiro ten o seu maximo exponente no porto de Burela, o mais importante de todo o
Mar Cantabrico
[
Compre referencia
]
. As especies mais importantes neste porto son: a
pescada
, que supon o 50 % da facturacion da
lonxa
, o
bonito
, sendo Burela o porto boniteiro mais importante do Cantabrico e, en menor medida, outras especies do cerco ou
arrastre
como a
xarda
,
xurelo
,
sardina
etc. Ao amparo da pesca xeraronse ao redor de 4.476 postos de traballo cunha frota diversificada en
palangre
, artesanal,
arrastre
litoral e boniteira.
O sector secundario atopase representado polas industrias de transformacion da madeira, as ceramicas, as fabricas de xeo, os talleres graficos e mecanicos, os estaleiros e os postos relacionados coa proxima Alumina-Aluminio de San Cibrao, ademais do crecemento do subsector construtivo, en auxe polo desenvolvemento economico e turistico en todo o municipio.
O sector terciario, en auxe nos ultimos anos, alcanzou un gran desenvolvemento como consecuencia do "boom" demografico, economico e turistico. E destacabel a existencia do Hospital da Costa, xa que xera un gran numero de empregos e presta un servizo basico para A Marina.
A principal estrada do concello e a
N-642
, conecida como a
Estrada da Marina
que vai de
Ferrol
a
Foz
. Actualmente bordea a vila de Burela en direccion noroeste-sueste, pois hai varios anos fixose esta circunvalacion que suprimia o paso da estrada polo centro da vila, pola Avenida Arcadio Pardinas.
Polo concello de Burela pasa a lina de
ferrocarril
de via estreita que vai de
Ferrol
a
Oviedo
, pertencente a
FEVE
. No centro da vila esta situada a estacion de ferrocarril de Burela.
Hai catro trens diarios procedentes de
Oviedo
e
Ribadeo
con destino a
Ferrol
, e outros catro en sentido contrario, dous a
Ribadeo
e os outros dous a
Oviedo
.
O
aeroporto da Coruna
e o aeroporto mais proximo a Burela, situado a 132 km. Dende este aeroporto hai voos directos a diversas cidades espanolas e tamen a europeas.
O
aeroporto de Santiago de Compostela
esta pouco mais lonxe que o da Coruna, a 159 km. Hai voos directos a varias cidades espanolas peninsulares e insulares, e tamen a cidades europeas e americanas.
O
Aeroporto de Asturias
esta a 136 km pola estrada N-642. Hai voos directos a varias cidades espanolas peninsulares e insulares, e tamen a
Paris
e
Bruxelas
.
Cova na zona do Cantino
- Barrio do Cantino
. Zona residencial que conta coas praias do
Cantino
,
Areoura
e a praia dos
Alemas
, un paseo maritimo cunha zona de lecer (parque, zona de grelladas...).
- A Marosa
(bandeira azul). Conta coa praia da
Marosa
, as instalacions deportivas da
S.D. Burela
e un paseo maritimo.
- O Portelo
(bandeira azul). Praia artificial en pleno centro urbano da poboacion. Unida coa
Marosa
polo paseo maritimo anterior. Esta pegada a unha pequena cala chamada
O Cabalino
. Entre
A Marosa
e
O Cabalino
situase outra pequena cala chamada
Praia de Ril
(bandeira azul).
- O Castelo
. Zona de recreo situada na cima do monte
O Castelo
. Conta cun campo de tiro, unha ermida e un miradoiro con magnificas vistas.
- Igrexa de Vila do Medio,
con pinturas murais que datan da Idade Media.
- Porto pesqueiro
. Un dos mais importantes de
Galicia
.
- Castro de Burela
denominado
Chao do Castro
, proximo ao paseo maritimo que une as praias da
Marosa
e
O Portelo
.
- Hipocausto romano
datado inicialmente entre os seculos II e III, cerca do porto de Burela, descuberto no ano 2004 e en certo estado de degradacion.
- Zona xeoloxica do Perdouro
, considerado xeoloxicamente como un dos espazos mais interesantes da Peninsula, xa que neste punto conflue a rasa cantabrica -cuarzitas- e o batolito de San Cibrao -granito-
- Barco Museo Boniteiro "Reina del Carmen"
- Festas Patronais
na honra a
Virxe do Carme
e San Xoan Bautista, no mes de
xuno
. Dentro desta celebracion hai que destacar as suas procesions, a primeira a do sabado pola noite, e a procesion que acompana a patroa dos marineiros, a Virxe do Carme, desde a igrexa parroquial ao porto, a traves de fermosas alfombras florais, para despedir e bendicir aos seus marineiros proximos a partir.
- Romaria e Subida ao Monte Castelo
, en
xullo
.
- Feira do bonito
, o primeiro domingo de
agosto
, coincidente coa feira de artesania e ecoloxia Produart.
- Expomar
, feira monografica nautico-pesqueira celebrada en
maio
.
Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Burela vexa:
Lugares de Burela
.