A Pontenova
e un concello da
provincia de Lugo
, pertencente a
comarca da Marina Oriental
. Segundo o padron municipal (
INE
2015
) conta con 2.470 habitantes (1.196 homes e 1.274 mulleres)
(3.016 no
2006
, 3.063 no
2005
, 3.125 no
2004
, 3.199 no
2003
)
. O seu xentilicio
(vexase no Galizionario)
e ≪
pontenoves
≫.
O
toponimo
A Pontenova
fai referencia a unha
ponte
sobre o
rio Eo
, xa mencionada como tal en 1645.
[
1
]
A poboacion da Pontenova caracterizase por un forte envellecemento e unha escasa natalidade.
| Censo total
|
2470
(2015)
|
| Menores de 15 anos
|
168 (6,8 %)
|
| Entre 15 e 64 anos
|
1.422 (57,57 %)
|
| Maiores de 65 anos
|
880 (35,63 %)
|
O concello esta atravesado polo
rio Eo
na zona media-alta do seu percorrido, formando fermosos vales e paisaxes montanosas. O clima e de transicion entre o propio da costa e o do interior da provincia de Lugo. Limita o norte con
Trabada
, o sur coa
Fonsagrada
e
Ribeira de Piquin
, o leste con
Asturias
e o oeste con
Riotorto
. Polo concello pasa a estrada
N-640
, que vai de
Lugo
a
Veiga
.
Casa do concello.
O concello esta na Terra de Miranda, feudo de estirpes de fidalgos. O nome alude a existencia doutra ponte antiga sobre o Eo, que comunicaba a vila coa outra beira do rio, onde xa se explotaban xacementos mineiros desde epocas antigas.
Existen probas arqueoloxicas da sua poboacion cara a
idade de Pedra
, e hai restos posteriores de
poboados castrexos
. Non existen moitos restos da epoca da
antiga Roma
. Poren, e posible que o trazado da actual estrada N-640 siga o da antiga calzada romana, que serviu de entrada a
suevos
e
arabes
.
Durante a
idade Media
a comarca estivo dominada polo monacato, que colonizou e repoboou as terras abandonadas polos sarracenos. Proba disto son os abundantes templos e construcions relixiosas que se conservan desta epoca, como o
mosteiro de Meira
, construido no seculo XII pola
orde do Cister
. A titularidade laica tamen tivo posesions dentro do termo municipal.
Os senorios laico e eclesiastico repartianse a posesion das terras da Pontenova, ainda que foi a igrexa quen acadou un maior patrimonio, mercede as doazons que recibia da realeza e do pobo, para remision dos seus pecados. A partir do seculo XII comezou a aparecer na documentacion referencias sobre a "Vila de Goios" entre as propiedades do mosteiro de Meira, antecedente da actual A Pontenova.
Declinado o poder eclesiastico, as terras desta comarca pertenceron a varias casas nobres, como os Pardo de Cela, os Osorio, os Losada e os Miranda.
Houbo dous fenomenos sociais que afectaron as terras de Miranda. Un foi a fundacion no seculo XVIII da gran
fabrica de Sargadelos
, no concello de
Cervo
, de onde sairon os ladrillos que serviron para construir os fornos das minas de Vilaoudriz. Xa no seculo XIX, iniciouse a explotacion dos xacementos de
limonita
por parte dunha sociedade vasca, explotacion que continuou ata a
guerra civil espanola
. A importancia desta actividade provocou a comezos de seculo a construcion dun
ferrocarril mineiro entre Vilaoudriz e Ribadeo
para transportar o mineral cara o
porto de Ribadeo
.
Ata 1845 o termo estaba dividido en tres concellos: Conforto, Miranda e
Vilamea
. Nese ano Miranda e Conforto unironse no de
Vilaoudriz
. En 1950 o concello de Vilamea mudou o seu nome polo oficial de Puente Nuevo, e en 1963 fusionouse co de Vilaoudriz, chamandose ata 1979 Puente Nuevo Vilaoudriz. O 9 de xuno dese ano pasou a chamarse oficialmente
A Pontenova
.
Para unha lista completa de todos os lugares do concello da Pontenova vexa:
Lugares da Pontenova