'S e
An t-Impireachd Bheasantian
(ainm
Greugach
: Βασιλε?α τ?ν Ρωμα?ων - Basileia t?n Romai?n), gu tric direach
Beasantian
no 'sa
Bheurla
"
Byzantium
", an t-ainm a tha againn mar is abhaist (bhon an 19mh linn) air Impireachd Earrach an Roimh anns an t-
Aois Mheadhanach
. Tha an Impireachd sonraichte agus air leth bho Impireachd an Roimh (ann an taobh a Siar na
Roinn Eorpa
) oir bha e air a shocrachadh air
Constantinople
agus 's e
Greugais
, seach sean
Laideann
, an canan a bha na h-uaislean, an riaghaltas agus a mhor-chuid den t-sluagh a cleachdadh. Ged a tha an Impireachd seo leantainneach, a-reir riaghaltas agus steidheachadh co-dhiu, ri
Impireachd an Roimh
ann an taobh siar a Roinn Eorpa bi daoine a deanamh eadar-dhealachadh eadarra mar is tric oir gu bheil iad atharraichte ann an iomadh dhoimh a-reir aois, canan agus dualchas. Chaidh ainmeachadh mar "
Impireachd nan Greugaich
" airson a chuid mhor de bheatha anns an Roinn Eorpa mar is coireach ri cho cumhachdach 'sa bha an t-sluagh agus dualchas Greugach ann.
Chan eil co-aonta ann mu cuin a thoisich an aois Bheasantian. Bi feadhainn ga cheangail ri riaghail an t-Impire
Diocletian
(284-305), a chruthaich iomadach atharrachan anns an riaghaltas agus 'sann mar seo a chaidh Impireachd an Roimh a ghearradh ann an da leth; pars Orientis (an leth Earrach) agus pars Occidentis (an leth Siarach). Tha feadhainn den bheachd gur e
Constantine I
a chiad Impire Beasantian. Bi feadhainn a cuir toiseach an Impireachd sonraichte ann an riaghail
Theodosius I
(379-395) agus le buaidh
Chriosdaidheachd
tarsainn air an
Creideamh Romanach
, air a neo a leantainn a bhas ann an 395 leis an dealachadh den Impireachd. Tha buidheann eile ann a bhios ga cheangail ri
476
oir gur ann 'sam bliadhn' ud a leig an Impire mu dheireadh san Iar,
Romulus Augustus
, as a dhreuchd agus mar sin a fagail an cumhachd impireil le Impire an Ear a-mhain. Tha aon beachd eile ann gur e ath-chruthachadh an Impireachd ann an aois
Heraclius
(mu
620
) nuair a fhuair
Greugais
inbhe mar
canan oifigeil
agus a chuid mhor chogadh agus stri ris an robh an Impireachd ceangailte a gabhail aite 'san Ear. Gun diofar de am beachd a ghabhas neach, chaidh an atharrachadh air adhart beag air bheag agus an
330
, nuair a steidhich Constantine
priomh-bhaile
ur airson an impireachd na ainm fhein -
Constantinople
, bha cumhachd an canan agus cultar
Greugach
a sgaoileadh (Hellenization 'sa
Bheurla
) mu tha.