In
anatomysk
ofbyld fan 'e
minsklike
buk.
De
buk
of
buk
, by
bisten
yn 'e regel
bealch
neamd (
Latyn
:
abdomen
), is by
rechstringdieren
(werunder de
minske
) in holte (de bukholte), weryn't in stikmannich
organen
lizze dy't benammentlik de
spiisfertarring
, de dermei mank geande offier fan offalstoffen beavensearje.
Fan organen dy't har yn 'e bukholte befine, lykas de
mage
, de
lever
, de
milt
en it grutste part fan 'e
terms
(utsein it
duodenum
), seit men yn it medysk jargon dat se
yntraperitoneaal
lizze, nei it
bukflues
of
peritoneum
, dat de bukholte oan 'e binnenkant en de bukorganen oan 'e butenkant beklaait. Organen dy't net yn 'e eigentlike bukholte lizze mar dertsjinoan, lykas de
nieren
en de
alfleisklier
, wurde
ekstraperitoneaal
neamd (en binne almeast
retroperitoneaal
). In orgaan as de
limoer
is in bytsje in grinsgefal.
De bukholte is fan 'e
boarstholte
, der't it
hert
en de
longen
lizze, ofskaat troch it
mulruft
of middelruft (
Nederlansk
:
middenrif
;
Latyn
:
diafragma
). Dat is in
spier
mei de foarm fan in tinne koepelfoarmige plaat, dy't by gearluking de boarstholte fergruttet yn it neidiel fan 'e bukholte, sadat de longen har folsuge kinne mei lucht. Om't it yngewant fan 'e bukholte mar kwealk fierder gear te drukken falt, puollet troch de wurking fan it mulruft de
bukwand
nei buten ta ut.
Oan 'e butenkant is de buk oerdutsen mei spieren en hud, en yn 'e midden befynt him de
nale
. By bisten is de buk yn 'e regel behierre; by de minske is dat by manlju meastal yn beheinde mjitte ek sa, wylst by froulju de buk ornaris keal is. By manlju bestiet de behierring meastal ut in net al te tichte streek hier tusken de nale en de
geslachtsdielen
. De buk is, fral by minsken, dy't rjochtop rinne en net de buk mei de rest fan it lichem beskermje kinne, in kwetsber lichemsdiel. De buk wurdt net beskerme troch in koai fan
bonken
(
ribbekast
), en derom sprekt men yn it
Frysk
ek wol fan it
weak fan 't liif
.
