Soevereiniteit
(fan it
Franske
souverainete
, fan it
Latynske
superanus
, fan
super
, mei de betsjutting "boppe" of "oer") is it
rjocht
fan in
bestjoersorgaan
om it heechste
gesach
ut te oefenjen sunder dat derfoar ferantwurding ferskuldige is oan in oar orgaan. Sok gesach kin op ferskate manearen
legitimearre
wurde, lykas mei in berop op
folkssoevereiniteit
(dy't utgiet fan it
folk
) of op
godssoevereiniteit
(dy't utgiet fan
God
). As oan it haad fan it bestjoersorgaan dat it soevereine gesach utoefenet in
monarch
stiet, tsjut men dy oan as de
soeverein
.
Yn moderne steaten is al it rjocht ornaris werom te fieren op 'e
grunwet
. Troch it soevereiniteitsbegryp wurdt oanjun werom't de grunwet jildich is. Yn it gefal fan folkssoevereiniteit is dat bgl. sa om't it folk achte wurdt himsels de grunwet jun te hawwen. Yn it gefal fan
monargale soevereiniteit
wurdt de monarch achte de grunwet oan it gebiet dat under syn gesach stiet, jun te hawwen.
Yn it
ynternasjonaal rjocht
is soevereiniteit in wichtich konsept, om't deryn it respekt foar de grinzen fan oare lannen festlein is en ek it rjocht fan in
regear
om gesach ut te oefenjen binnen de grinzen fan 'e eigen steat, in foarm fan
selsbeskikkingsrjocht
. Dat betsjut dat in lan net it rjocht hat om him te bemuoien mei de binnenlanske oangelegenheden fan in oar lan. Dat feit wurdt troch
diktatoriale rezjyms
as standertekskus brukt om butenlanske protesten tsjin it underdrukken fan 'e
befolking
of it ferfolgjen fan
minderheden
te negearjen.
Agresje
(d.w.s.
oarloch
) tsjin in soeverein lan is under it ynternasjonaal rjocht ek ferbean, utsein yn utsunderlike gefallen, mar dan moat dat lan it wol hiel bunt makke hawwe.