In
prins
is in
aadlike
titel
dy't ferskillende betsjuttings hat. It
froulike
ekwivalint is in
prinsesse
. It wurd komt, fia it
Franske
prince
fan it
Latynske
princeps
, dat in gearstalling is fan
primus
, "earst(e)", en
capio
, "gripe", mei de betsjutting fan "haadman" of "hearsker".
Der besteane ferskate soarten prinsen:
- De prins (prinsesse) as regearjend
monarch
. Dit soarte fan prinsen stiet oan it haad fan in
prinsdom
, lykas foarhinne it prinsdom
Oranje
, der't it
Nederlanske
keningshus syn famyljenamme (
Oranje-Nassau
) oan untliend. Hjoeddeistige foarbylden fan sokke prinsdommen binne
Monako
en
Andorra
. Foarhinne wiene der folle mear, benammen yn
Itaalje
. Yn it
Dutsktalige
gebiet waarden sokke prinsen
foarst
(
Furst
) neamd, en sadwaande is it foarstedom
Lychtenstein
dan ek ekwivalint oan in prinsdom.
- De prins (prinsesse) as net-dynastyk
ealman
. By dit soarte fan prinsen is 'prins' in erflik oerdraachbere famyljetitel, ferlykber mei
hartoch
,
greve
of
markys
. Sokke prinsen komme en kamen benammen foar yn
Frankryk
,
Itaalje
en op it
Ibearysk Skiereilan
, om't ek dizze foarm fan prinsen yn it Dutske taalgebiet
foarst
neamd waard. Foarbylden fan dit soarte fan prinsen binne de Franske prinsen fan
Conde
en
Sedan
, of om in spesifyk gefal te neamen,
Ruy Gomez de Silva, prins fan Eboli
, ien fan 'e machtichste
Spaanske
eallju ut 'e
sechstjinde iuw
.
- De
prins fan it bloed
(prinsesse fan it bloed). Sokke prinsen binne de soannen fan
keningen
of
keizers
, hoewol't yn guon lannen (
Eastenryk
,
Ruslan
) derfoar net de titel prins brukt waard, mar
aartshartoch
.
- De
kroanprins
(kroanprinsesse) is de prins fan it bloed yn in beskaat lan dy't erfgenamt fan 'e troan is. Yn 'e regel giet it derby om 'e aldste soan (of dochter) fan 'e regearjende monarch, mar it kin ek in jonger bern of in broer (of suster) weze.
- De
erfprins
(erfprinsesse) is in oare beneaming foar in erfgenamt fan 'e troan. Yn 'e regel wurdt mei de titel 'erfprins' of 'erfprinsesse' it aldste bern fan 'e kroanprins oantsjut.
- De
prins-gemaal
is yn guon lannen (lykas
Nederlan
) de titel fan 'e oarehelte fan 'e regearjende keninginne. Om't it fan alds ornaris de kening wie dy't regearre, soe in keningstitel yn dit gefal ta betizing liede kinne, en sadwaande wurdt de titel prins-gemaal brukt om oan te jaan dat it de keninginne is dy't regearret. Oarsom wurdt de oarehelte fan in regearjend kening nea in 'prinsesse-gemalinne' neamd, mar gewoan in 'keninginne'. Foarbylden wiene prins
Claus
en prins
Bernhard
.
- De
prinsbiskop
wie foarhinne in
roomsk
biskop
of
aartsbiskop
dy't njonken syn
tsjerklike
funksje ek wraldsk bestjoer utoefene oer in beskaat gebiet. Foarbylden derfan wiene de prinsbiskoppen fan
Luik
,
Keulen
en
Trier
.
Bernard fan Galen
, better bekend as 'Bommebearend', dy't yn
1672
de noardlike
Nederlannen
binnenfoel, wie de prinsbiskop fan
Meunster
.