De
Krusiging fan Jezus
is in barren fan krusjaal belang yn it
kristendom
It barde yn
Judea
yn de
earste iuw
, ruchwei tusken
30
en
33
. De
krusiging
fan
Jezus
is beskreaun yn de fjouwer
kanonike evangeeljes
yn it
Nije Testamint
en ek wurdt der yn de
brieven yn it Nije Testamint
nei ferwiisd. It wurdt lykwols ek befestige troch net-kristlike boarnen, hoewol't der fierders gjin ienriedigens under de
skiedkundigen
is en gjin sekuere details foarhannen binne.
Neffens de evangeeljes waard Jezus
arrestearre
en berjochte troch it
Sanhedrin
, en dernei troch de
Romeinske
lanfad
Pontius Pilatus
feroardiele om
gisele
en dernei krusige te wurden. Hy waard untdien fan syn klean, en him waard
jittik
of
wyn
fermongen mei
mirre
en
galle
oanbean nei't er sei: "Ik ha toarst". Hy waard tusken twa feroardiele
dieven
oan it krus hongen en neffens it
Evangeelje fan Markus
stoar er op de njoggende oere fan de dei (om trije oere
middeis
hinne). Underwilens hiene Romeinske soldaten in boerd boppe-oan it krus befestige, mei de wurden; "Jezus fan Nazaret, Kening fan de Joaden", en neffens it
Evangeelje fan Jehannes
waard dy tekst yn trije talen skreaun,
Hebriuwsk
,
Latyn
en
Gryksk
. Dernei ferparten se syn klean under elkoar en smieten se lotten foar syn klaad sunder naden, op 'e nij neffens it Evangeelje fan Jehannes. Neffens deselde boarne pjukte in soldaat syn
spear
yn de
side
fan Jezus nei't er al
ferstoarn
wie, wernei't
bloed
en wetter ut 'e wune wei run. De
Bibel
neamt san
kruswurden
dy't Jezus sei, wylst er oan it krus hong, en in stikmannich boppenatuerlike foarfallen wurde ek neamd.
Meiinoar de
Passy
neamd, steane it lijen en de
ferlossende
dea fan Jezus troch
krusiging
sintraal yn de
kristlike teology
dat de lear fan ferlossing en fermoedsoening oanbelanget.
De dea fan Jezus waard foar it earst neamd yn de fjouwer
kanonike evangeeljes
, en ek yn de
brieven yn it Nije Testamint
wurdt dernei ferwiisd. Yn de fjouwer evangeeljes hat Jezus syn dea foarsein op trije ferskillende plakken. Alle fjouwer evangeeljes beskriuwe wiidweidich it ferhaal oer de
Arrestaasje fan Jezus
, syn rjochtsaak foar it
Sanhedrin
, de feroardieling oan it hof fan
Pontius Pilatus
, der't er gisele en ta
de dea feroardiele
waard, syn paad nei it krus, der't er ynearsten sels it krus by droech, foar't Romeinske soldaten
Simon fan Syrene
hjitten en draach it krus fierder foar him, it krusigjen, de begraffenis en syn
opstanning
fan de dea.
Syn dea wurdt yn de evangeelje en oare boeken fan it Nije Testamint as in
offerritueel
beskreaun.
Nei't Jezus op 'e heuvel fan
Golgota
oankaam, waard him jittik of wyn, fermongen mei mirre en galle, oanbean om te drinken. Neffens de
evangeeljes fan Matteus
en
Markus
wegere er dat. Dernei waard er krusige tusken twa feroardiele dieven. Neffens guon oersettings ut it oarspronklike
Gryksk
, wiene de dieven faaks
banditen
,
rovers
of
rebellen
. Neffens Markus duorre syn ferstjerren seis oeren, fan de tredde oere oant syn ferstjerren op de njoggende oere fan de dei (ruchwei fan njoggen oere moarns oant trije oere middeis). De Romeinske soldaten befestigen in boerd mei de wurden "Jezus fan Nazaret, Kening fan de Joaden" boppe-oan it krus, werfan't de tekst neffens Jehannes yn trije talen werjun wie. Hja ferparten syn klean en smieten lotten om syn klaad sunder naden. Neffens Jehannes brutsen de soldaten Jezus syn skonken net, om't er al ferstoarn wie. Hja diene it by de oare feroardielden al om harren dea te ferhastigjen, om't Joadske wet ferbea dat liken nachts foar de
sabbat
hingjen bleaune. Elts evangeelje hat syn eigen ferzje fan Jezus syn leste wurden, meiinoar san
kruswurden
. Neffens de
synoptyske evangeeljes
barden der ferskate boppenatuerlike foarfallen, lykas in
sinnefertsjustering
, in
ierdskodding
en, neffens Matteus, de opstanning fan de hilligen. Nei Jezus syn dea waard syn lichem fan it krus helle troch
Joazef fan Arimatea
, mei help fan
Nikodemus
, en yn in priveegref fan Joazef fan Arimatea, dy't Pontius Pilatus frege hie oft er it lichem begrave mocht, begroeven.
De trije
synoptyske evangeeljes
neame ek dat
Simon fan Syrene
it krus foar Jezus droech, dat in mannichte minsken Jezus bespotte, yn 'e mande mei de beide dieven, it fertsjusterjen tusken de sechde en de njoggende oere en de ierdskodding der't it foarkleed fan de timpel fan midstwa skuorde. De synoptyske evangeeljes neame ek ferskate tsjugen, werunder in Romeinske
ofsier
, en ferskate froulju dy't fan in ofstan taseagen. Twa fan dy froulju wiene by de begreffenis oanwezich.
It
Evangeelje fan Lukas
is it iennige dat it oanbieden fan de soere wyn oan Jezus net neamt, wylst Markus en Jehannes neame dat Joazef sels it lichem fan it krus helle.
It
Evangeelje fan Matteus
is it iennige dat in
ierdskodding
neamt, en ek dat hilligen dy't ferriisden troch de sted doarmen, en dat Romeinske soldaten it gref fan Jezus bewekken. It
Evangeelje fan Markus
is it iennige dat de tiid fan it krusigjen neamt; de tredde oere fan de dei, mar it koe al hast sa let as
tolve oere middeis
west hawwe. It Evangeelje fan Lukas beskriuwt Jezus syn wurden ta de froulju dy't oan it rouwen wiene, it beskrobjen fan de iene dief troch de oare, en de froulju dy't de kruden en salven klearmakken foar de sabbat. Jehannes is de iennige dy't it fersyk foar it brekken fan de fuotten, it pjukken fan de soldaat mei syn spear yn de side fan Jezus (in ferfolling fan in
profesij
ut it
Alde Testamint
) en dat Nikodemus Joazef helpt mei it begraven fan Jezus, neamt.
Neffens it
Earste Brief oan de Korintiers
ferriisde Jezus ut de dea op de tredde dei, der't de dei fan it krusigjen as earste teld waard. Neffens de fjouwer evangeeljes ferskynde er foar syn
dissipels
op ferskate tiden foar't er nei de
himel
opfear. Neffens it boek
Hannelingen fan de Apostels
wie Jezus fjirtich dagen lang by de apostels, wylst it Evangeelje fan Lukas it tal dagen tusken
Peaskesnein
en de
Himelfeart
net neamt. Lykwols, de measte bibelundersikers tinke dat Hannelingen troch Lukas skreaun waard as in ferfolch op syn evangeelje, en de twa boeken soene sadwaande as ien gehiel beskoge wurde moatte.
Neffens Markus waard Jezus krusige tagelyk mei twa rebellen, en dan folget der in
sinnefertsjustering
fan trije oeren lang. Jezus gulde ta God, raasde, en ferstoar. De foarkleed fan de timpel skuorde yn twaen. Matteus folget Markus, mar dy neamt in ierdskodding en de opstanning fan de hilligen. Lukas folget Markus ek, mar beskriuwt de rebellen as gewoane kriminelen, fan wa't de iene foar Jezus opkaam en der't Jezus fan sei dat er tegearre mei Jezus yn it
paradys
komme soe. Lukas beskriuwt Jezus as unoandien by syn krusigjen. Jehannes neamt ferskate eleminten, lykas yn Markus, mar dy wurde kaldwei behannele.
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Ingelsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis:
en:Crucifixion of Jesus
|