| IJmuiden
|
|
| Noardseekanaal mei IJmuiden rjochts
|
| Polityk
|
| Lan
|
Nederlan
|
| Provinsje
|
Noard-Hollan
|
| Gemeente
|
Felsen
|
| Sifers
|
| Ynwennertal
|
↓31.925
(2019)
|
| Oar
|
| Koordinaten
|
|
Lizzing fan de gemeente Felsen
Lizzing IJmuiden yn de gemeente Felsen
IJmuiden
is in havensted yn de
gemeente
Felsen
, yn de provinsje
Noard-Hollan
. It
Noardseekanaal
is der mei
sluzen
mei de
Noardsee
ferbun. Yn de havenmuning leit it
Forteilan
, in underdiel fan de
Stelling fan Amsterdam
.
IJmuiden hat fjouwer havens: de Fiskershaven (Letterkoade IJM) mei in
fiskofslach
, de hjerringhaven, de IJmunhaven en
Seaport Marina IJmuiden
, in haven foar de rekreaasjefeart. IJmuiden is sadwaande de tredde haven fan it lan. Allinne de havens fan
Rotterdam
en
Amsterdam
binne grutter. IJmuiden is teffens de grutste fiskershaven fan
Nederlan
. Ut de fiskershaven wei wurdt ek in feartsjinst op
Newcastle
underhalden.
Fier foar it utdollen fan it Noardseekanaal, yn 1848, publisearre de sjoernalist
Simon Vissering
(letter heechlearaar en minister yn it
kabinet Van Lynden van Sandenburg
) in artikel der't er in boatreis fan
Amsterdam
nei "IJ-muiden" (= muning fan it
IJ
) yn beskreau. Neidat it kanaal yn
1876
foltoge wie, waard it nije plak dat doe untstie
IJmuiden
neamd, in earbetoan oan Vissering.
De arbeiders dy't oan it Noardseekanaal wurke hienen, setten har nei wenjen by de Noardseesluzen doe't it kanaal klear wie; guon funen wurk yn de fiskyndustry, mar in protte waarden stokearm. Foardat it IJmuiden fan no boud wie, hjitte it der Breesaap; in keale flakte der't mar in hanfol boerkes in skraal bestean funen. Yn 1851 waard de streek ferkocht oan de undernimmers Bik en Arnold, dy't de oantrun foar de oanlis fan it kanaal joegen, in plan dat al sunt 1626 bestie. Op 8 april 1865 gie de earste bats de grun yn.
Op
12 maaie
1940
sette it prinslik pear juns om 23.00 oere mei de H.M.S. Codrington ut IJmuiden wei of nei Ingelan, it begjin fan de besetting troch Dutslan dy't fiif jier duorje soe. Yn de oarlochsjierren waard IJmuiden diel fan de
Atlantikwall
en feroare yn in swier befeilige festing,
Festung IJmuiden
. Ald-IJmuiden by de havens en IJmuiden-Noard oan it kanaal waarden om dy reden foar in grut part ofbrutsen troch de Dutsers. Leden fan de pleatslike fersetsgroep (RVV), der't ek
Hannie Schaft
by siet, slagge it dochs om fan de lankant yn de festing te kommen en ynformaasje te garjen. Op de Heechovens (under Dutske kontrole) waard al ier sabotearre under oaren troch Jan Brasser (
Witte Ko
). Oare ferneamde fersetsminsken wienen de eardere Heechoven-sjaufeur Jan Bonekamp dy't mei de niis neamden oparbeide hat en de stasjonssjef, De Noo. Plysjes ut IJmuiden kamen fral oan de ein fan de kriich op in minne namme te stean fanwege selsferriking en dubelspul. Sawol de Heechovens, in Dutske
Schnellbootbunker
as ek havengebouwen waarden mear as ien kear bombardearre troch de
alliearden
. Op 15 desimber 1944 is noch besocht de Schnellbootbunker te fernielen mei in
Tallboybom
, mar de bom rekke de
bunker
net.
IJmuiden hat fjouwer wiken dy't elts in eigen bestjoer hawwe. IJmuiden-Noard, IJmuiden-West en See- en Duinwijk haawe har eigen plysjeburo, der't it haadkantoar fan yn IJmuiden-Noard sit. De
branwar
hat yn See- en Dunwyk in post.
Sa'n 23 kilometer ut de kust fan IJmuiden wurdt arbeide oan in mansk
wynmunepark
.
IJmuiden hat in ferskaat oan busferbinings mei under oaren
Haarlim
, Beverwyk, Heemskerk en Amsterdam. Der is ek in
flugge boatferbining
mei Amsterdam Sintraal.
- TV-Stasjon
Seaport TV
- Radiostjoerder
Seaport FM
- De
IJmuider Courant
, in krante foar IJmuiden en omkriten
- De Jutter
, in wykbled
- Nieuwsblad IJmuiden
, in wykbled
-
Noardseekanaal
-
Keninklike Heechovens, wichtichste undernimming oan it
IJ
-
Fiskersboaten IJmuiden
-
Jachthaven IJmuiden
-
Vesitorni