Hendrik van Mecklenburg-Schwerin
Hendrik Wladimir Albrecht Ernst
(
Schwerin
,
19 april
1876
?
De Haach
,
3 july
1934
), Prins fan de Nederlannen, Hartoch fan Mecklenburg-Schwerin, berne as
Heinrich Wladimir Albrecht Ernst Herzog zu Mecklenburg
, wie de oarehelte fan keninginne
Wilhelmina fan de Nederlannen
.
Hendrik wie it fjirde bern en de tredde soan fan gruthartoch
Frederik Frans II fan Meklenburch-Schwerin
en dy syn tredde frou prinses
Marie fan Schwarzburch-Rudolstadt
. Hy hie in aldere suster,
Elisabeth
(1869-1955), dy't boaske wie oan gruthartoch
Frederik August II fan Oldenburch
, en twa aldere bruorren,
Frederik Willem
(1871-1897) en de politikus
Adolf Frederik
(1873-1969).
Hy hie ek aldere healsusters en fiif aldere healbruorren der't twa fan foar syn berte ferstoaren.
Doe't Hendrik san jier wie ferstoar syn heit. Hy gie nei it gymnasium yn
Dresden
en makke nei it heljen fan it diploma in reis nei
Grikelan
,
Britsk-Ynje
en
Ceylon
. Dernei hie er in militere karriere en brocht er it ta earste
luitenant
by it gardebataljon jagers yn
Potsdam
.
Houliksfoto fan Hendrik en
Wilhelmina
Hendrik en Wilhelmina wiene famylje. Tsaar
Paul I
en dy syn oarehelte
Maria Fjodorovna
wiene harren mienskiplike oerpakes en oerbeppes. It pear ferloofde him op 16 oktober 1900. De tariedingen foar it houlik waarden beskade troch de dea op 5 jannewaris 1901 fan Wilhelmina har omke gruthartoch
Karel Aleksander fan Saksen-Weimar-Eisenach
en op 22 jannewaris fan de Britske keninginne
Fiktoaria
. Derom koene ferskate uttnuge persoanen nei op de houliksdei, 7 febrewaris, komme.
Hendrik untfong de titel
Prins fan de Nederlannen
mei it predikaat
Keninklike Heechheid
op syn troudei, mar net de fan de Meklenburgers easke titel
Prins fan Oranje
. De foarnamme fan de prins
Heinrich
waard op syn troudei offisjeel fernederlanske ta Hendrik. Om't Wilhelmina it hus Oranje-Nassau heger achte as it hus Meklenburch, bepaalde sy by
Keninklik Beslut
dat har neisieten de titel
Prins(es) fan Oranje-Nassau
fiere soene foar dy fan Hartoginne fan Meklenburch.
It houlik tusken Hendrik en Wilhemina wurdt as min omskreaun. It pear groeide ut elkoar. Wilhelmina hie in grut plichtsbesef der't by har efterneef gjin romte foar wie. In oare swierrichheid wie syn oanhaldende jildkrapte, hoewol't er under syn hiele houlik alle jierren fan syn oarehelte in bedrach krige fan 100.000 gune. Hendrik krige gjin jild ut de Nederlanske steatskas. Syn leafhawwerijen kosten in protte en der waard fan him ferwachte dat er as earste jild joech oan nij opsette goede doelen. Ek stipe er earmlestige famylje yn Dutslan. Hendrik syn finansjele tastan waard slim minder doe't nei de
Novimberrevolusje
yn 1918 syn gruthartochlike talage fan omrekkene sa'n 27.000 gune op jierbasis ophold. It underhald fan syn butenpleats Dobbin drukte sindsdien zwaar op zijn uitgavenpatroon.
[1]
Teffens gie der jild op oan
maitresses
. Ek de skandalen der't Hendrik yn behelle rekke, mei troch syn besykjen jildboarnen oan te boarjen, diene it houlik gjin goed. Earst nei syn dea soe Wilhelmina Hendrik better begripe en soe hja syn karakter sels idealisearje.
Wilhelmina hie har earste miskream yn novimber 1901.
[2]
Yn de jierren derne folgen noch in pear miskreamen
[3]
en naam de spanning ta oer de fraach oft Wilhelmina wol foar in troanopfolger soargje koe of dat de Nederlanske Oranjetakke utstjerre soe en de troan beset wurde soe troch in Dutske prins. Op 22 novimber 1908 makke
minister-presidint
Theo Heemskerk
in nije
"vreugdevolle aandoening"
buorkundich. Prins Hendrik waard yn 1909 heit fan in dochter,
Juliana
; mei har koe er letter tige oerwei.
Hendrik hie ferskate earefunksjes yn it leger. Hy waard yn 1901 ta
skout-by-nacht
en
generaal-majoar
a la suite
beneamd, yn 1904 ta
fise-admiraal
en
luitenant-generaal
. Hy hie in sit yn de
Ried fan Steat
, mar waard troch syn gemalin buten alle politike saken holden (
het is niet aardig meer als je altijd maar voor spek en bonen erbij bent
).
Prins Hendrik wie tige populer by syn personeel, mar bleau foar it folk lange tiid in frjemde. Yn de earste jierren fan syn houlik hie er foaral omtinken foar de
jacht
en de ferbettering fan de wyldstan op de
Feluwe
. Ek hie er niget oan boskbou en it dressearjen fan hynders. It jeijen op fral
kuorhinnen
en
wylde bargen
waard him troch guonts kwea of naam; syn bynamme wie
Varkensheintje
. Syn imago ferbettere doe't er yn febrewaris 1907 de redingswurkers besocht dy't in dei earder holpen hiene by it reden fan passazjiers fan de
SS Berlin
, dy't by
Hoeke fan Hollan
te sink gien wie.
Leze die er net, allikemin hold er fan learde petearen. Yn syn frije tiid spile er faak pasjanse of puzele er.
[4]
Prins Hendrik hie in soad belangstelling foar it sosjale en ekonomyske libben yn Nederlan. Hy soarge foar it byelkoar gean fan de twa destiidske
Scoutingorganisaasjes
,
De Nederlandsche Padvinders Organisatie
en
De Nederlandsche Padvinders Bond
en waard dernei Keninklike Kommissaris fan de feriening
Scouting Nederland
. Fierder wie er foarsiter fan
It Nederlanske Reade Krus
en ferfolde er oare funksjes foar de mienskip. Yn 1928 iepene er de
Olympyske Spullen
yn Amsterdam.
Hendrik libbe frijwat frivoal. Bekend is de anekdoate fan de prins dy't, nei de earepromoasje fan dochter Juliana in petear hie mei har earepromotor, de histoarikus
Johan Huizinga
. Huizinga sei tsjin de prins:
"Uw dochter is erg intelligent en kan goed overweg met haar vrouwelijke jaargenoten"
, dernei soe Hendrik mei syn sterk Dutsk aksint andere hawwe:
"Dat van die intelligenz heeft ze van haar moeder, dat van die maisjes van mai"
.
[5]
Francois van 't Sant
, in betroude fan Wilhelmina, soe ferskate gefallen beoardere hawwe der't Hendrik yn min of mear sjantearre waard. Yn
Hus Windekind
, de went fan Van 't Sant yn De Haach, arranzjearre moetingen mei
prostituees
foar Hendrik; sa koe er wat oersjoch oer dy syn seksuele eskapades halde.
Neist syn leafde foar jeijen, mocht de prins ek graach op it wetter weze. Dy leafde kaam op lettere jierren ta bloei, mei fanwegen it feit dat Wilhelmina him net sa graach oan it hof seach. Yn 1913 liet Hendrik yn
Muiden
de salonboat Odin bouwe. In jacht fan hast tweintich meter lang, der't er geregeldwei beselskippe fan freonen en freondinnen tochten mei makke.
Prins Hendrik untfong ferskate Nederlanske en frjemde underskiedingen.
Hendrik bij het
Rode Kruis
(ca.1930)
Standaard van prins Hendrik als prins-gemaal.
De leste jierren fan syn libben run syn sunens hurd tebek. Syn reuma waard slimmer, hy waard jimmeroan dikker en yn 1929 krige de prins syn earste hertynfarkt. De twadde folgee op 28 juny 1934. Op 3 july 1934, middeis om healwei twaen stoar er yn de aldens fan 58 jier yn syn kantoar oan in
sirkulaasjestilstan
. Wilhelmina en Juliana wiene der net by.
Sa't Hendrik winske hie waarde er op 11 july 1934 yn it wyt byset yn de
Grefkelder fan Oranje-Nassau
yn de
Nije Tsjerke
yn
Delft
. Nei syn dea die bliken dat er noch skulden hie. In pear wiken nei de bysetting ferskynde in advertinsje yn de deibleden der't Juliana in witte liet of te sjen fan har heite erfenis.
Jierrenlang wurdt de al grute dat Hendrik mear as ien bern buten it houlik om oanset hawwe soe. Hurd bewiis is nei levere.
Nei syn dea betelle Wilhelmina lykwols finansjele fergoedingen foar syn butenechtlike eskapades oan Julia Cervey yn
Sjeneve
, alle moannen twahundert gune, oan Mien Lier-Wenneker yn De Haach fiifhundert gune en oan Wilhelmine Steiner yn
Surich
ungefear itselde bedrach.
[6]
- Arlman Hugo & Gerard Mulder; (1982)
Van de Prins Geen Kwaad. Prins Hendrik & andere dossiers van Oranje
, Amsterdam
- Jonge, J.A. de; (1988)
Hendrik, prins der Nederlanden, hertog van Mecklenburg-Schwerin
- Korterink, Hendrik Jan; (1992)
De zwarte schapen van Oranje
- Bernd Kasten
:
Prinz Schnaps. Schwarze Schafe im mecklenburgischen Furstenhaus.
Rostock 2009, s. 67?71.
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
- ↑
Fasseur, Cees (2009, 3e druk)
Wilhelmina. Krijgshaftig in een vormeloze jas
, s. 81 (e-book) Amsterdam: Utj. Balans
- ↑
Fasseur, Cees;
Wilhelmina. De jonge koningin
, Amsterdam: Utjouwerij Balans, s. 251 (2009, e-book, nei fyfde druk 2001).
- ↑
Der waard fan grute dat dy it gefolch wiene fan de
geslachtssykte
syfilis
fan Hendrik.
- ↑
Fasseur, Cees; (2008)
Juliana & Bernhard. Het verhaal van een huwelijk. De jaren 1936-1956
, s. 10
- ↑
Berkel, K. van;
Wilhelmina en de transformatie van het Nederlandse koningschap
,
Ons Erfdeel
, 2002
- ↑
Het buitenechtelijk kind van das Gepack prins Hendrik
,
Trouw
, 26 augustus 2011
|