In
haadrol
is de rol fan it
personaazje
dat de grutste bydrage leveret oan 'e
plot
yn in wurk fan
fiksje
, lykas in
mearke
,
koart ferhaal
,
stripferhaal
,
novelle
,
roman
,
toanielstik
,
musical
,
opera
,
operette
,
film
,
tekenfilm
,
tillefyzjesearje
,
fideospultsje
of
kompjuterspultsje
. Sels beskate
gedichten
en
reklamespotsjes
omfetsje in haadrol. It tsjinstelde fan in haadrol is in
byrol
. In
titelrol
is faak ek de haadrol, lykas yn it toanielstik
Hamlet
of de tillefyzjesearje
Magnum, P.I.
, mar net altyd, lykas yn 'e roman
The Last of the Mohicans
.
As it poer om it personaazje giet, wurdt ek wol sprutsen fan in
haadpersoan
, in
haadpersonaazje
of in
haadfiguer
. Op it med fan it
aktearjen
neamt men de
akteur
dy't de haadrol hat, de
haadrolspiler
(
froulike
foarm:
haadrolspylster
). As der twa of mear haadrolspilers binne, neamt men dy inoars
tsjinspilers
. Yn 'e
narratology
wurdt almeast de oantsjutting
protagonist
brukt om nei it haadpersonaazje te ferwizen. It komt faak foar dat der mear as ien haadrol yn in fiksjewurk sit. Sa hat men gauris in
manlike
en in
froulike
haadrol of protagonist, en ek komt it geregeldwei foar dat de haadrollen weilein binne foar in 'held' (de
protagonist
) en in 'smjunt' (de
antagonist
).
In skaaimerk fan haadrollen is faak dat sokke personaazjes de measte tekst hawwe yn in fiksjewurk (utsein fansels yn
stomme films
). Mar dat giet lang net altyd op.
Arnold Schwarzenegger
(as
cyborg
yn
The Terminator
),
Dustin Hoffman
(as de
autistyske
Raymond yn
Rain Man
) en
Rowan Atkinson
(as de swijsume
Mr. Bean
) hawwe bygelyks krusjale haadrollen ut harren
karriere
spile werby't se mar kwealk in stom wurd seine. De beste fertolkings fan haadrollen wurde by in protte
prizen
op it med fan
toaniel
,
film
en
tillefyzje
bekroane mei oerwinnings yn 'e kategoryen 'beste akteur' of 'beste aktrise'. Dat is bygelyks sa by de
Oscars
,
Emmys
,
Tonys
,
BAFTA's
,
Gouden Keallen
, ensfh.
