Goaiingaryp
is in doarp yn de gemeente
De Fryske Marren
, oan de eastkant fan de
Goaiingarypster Puollen
. De buorskip
Ballingboer
falt under it doarp.
It doarp hat 245 ynwenners (
1 jannewaris
2023
, boarne:
CBS
).
De namme Goaiingaryp komt fan
Goai
(in persoansnamme),
gea
(
doarp
) en
ryp
(stripe). Goingarijp leit op 'e ein fan untginningsstripen dy't harren oarsprong hawwe yn it doarp
Goaiingea
.
Pleats It String
Goaiingaryp is untstien op in sanrech der't de minsken feilich wienen foar oerstreamings dy 't der faak wienen yn de
Lege Walden
. De huzen waarden boud oan in streamke of rivierke, sadat in streekdoarp untstien is. Dy rivierkes fierden harren wetter of fia de Boarn nei de
Middelsee
. De hjoeddeiske
Lykfeart
soe noch in oerbliuwsel weze kinne fan dat rivierke. Ut Goaiingaryp wei rint de Lykfeart nei
Ballingboer
en giet der oer yn de
Jousterfeart
. Dat wie eartiids in drok befearn wetter nei Snits ta. De grins tusken Goaiingaryp en Terkaple hat altyd de alde Slachtedyk west dy't om it jier 1000 oanlein is. De alde Slachtedyk wie ek de grins tusken de gemeentes
Doanjewerstal
en
Utingeradiel
. Oft de Slachte oanlein is op de grins fan de gemeenten, of dat de grins lutsen is oer de alde Slachte is net bekend. Sa’n grins waard “Skien” of “Skeen” neamd en soms ek wol “Scheen”. It soe wolris in ferkoarting weze kine fan “skieding”. Yn de benefysjaalboeken is sprake fan
doorgaande landen, terp ende huijssteedt streckende van die scheenswal op die pollenswal
. Lan dus tusken skien en poel. Inkele boeren hienen ek lan op de
Lytse Griene
en de
Grutte Griene
yn de
Snitser Mar
, rjocht foar harren perselen oer op de feste wal. Yn alde geskriften wurdt ek sprutsen oer “poelenswal” en “meerswal”, dus lan dat grinze oan de poel of oan de mar. De bewenning run eartiids fierder noardwerts troch, want oant hast by de
Hearresyl
binne yn de grun spoaren fan bebouwing fun. Folle aldere spoaren binne oantroffen yn de
Goaiingarypster Puollen
, under oare stiennen ark dat datearre is op sawat 5000 foar Kristus. Der wurdt ek sprutsen oer in kleaster oan de noardkant fan it doarp, mar dudlike bewizen hjirfoar binne der net. Der is allinnich de namme “Kleasterwei”. At dat der al stien hat dan sil it in kleaster yn de buert west hawwe. Oer in selsstannich kleaster yn Goaiingarijp is neat bekend.
Oant de
gemeentlike weryndieling
yn 2014 makke Goaiingaryp diel ut fan de eardere gemeente
Skarsterlan
.
De
Feriening foar Pleatslik Belang
waard yn
1917
oprjochte en komt foar de belangen op fan it doarp.
| Jier
|
1840
|
1954
|
1959
|
1964
|
1969
|
1974
|
1999
|
2004
|
2013
|
2021
|
| Ynwenners
|
86
|
156
|
144
|
127
|
123
|
108
|
247
|
227
|
255
|
250
|
(Boarnen: 1840: Plaatsengids, 2013 en 2020:
Alle Cijfers
.)
- Iepenbiere basisskoalle 'It Sluske'.
Ien fan de meast kenmerkende eigenskippen fan Goaiingaryp is noch altyd syn prachtige lizzing oan de
Goaiingarypster Puollen
, in sydmarke fan de
Snitser Mar
. By it sluske fan Goaiingaryp leit in wettersportrestaurant. Fierders is der noch in lytse
jachthaven
, in boateferhierbedriuw en de
sylskoalle
"It Garyp".
De tsjerke stiet yn 'e midden fan it doarp. De bou fan de hjoeddeiske tsjerke sette ut ein yn
1770
. Boppe de yngong stiet op in wapenstien de namme oanjun fan
jonkhear
Johan Vegelin fan Claerbergen
,
grytman
fan Doanjewerstal. Syn finansjele stipe makke it mooglik dat de tsjerke boud waard. Njonken de tsjerke stiet in
klokkestoel
.
Oan de noardeastkant fan it doarp stiet sunt 2007 in restaurearre
Amerikaanske wynmotor
.
Sunt
2002
sit yn
Ballingboer
(dit is in streekje dat by Goaiingaryp heart)
It Skyldhus
. Dit opfangsintrum foar
skyldpodden
,
reptilen
en wat lytsfee hat as doel it optimalisearjen fan de omstandichheden foar, foaral, skyldpodden by partikulieren. Ek wol men foarkomme dat de bisten "dumpt" wurde.
Wynmune
- Ballingboer
: namme komt fan 'balling', in ofsniene bosk reid, der sil in soad reid groeid hawwe..
- It Hof: Dyk om it tsjerkhof.
- It Nije Hof: In nije wei by It Hof
- It Set: in
set
is in ienfaldich brechje werfan it middenstik oan de kant skood wurde kin om skippen troch te litten
- It String: lange stripe
butlan
- Kleasterwei: neffens oerlevering hat hjir in kleaster of uthof fan in kleaster stien
| Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
 >
|