| Gießen
|
|
| Bahnhofstraße
|
| Emblemen
|
|
| Polityk
|
| Lan
|
 Dutslan
|
| dielsteat
|
 Hessen
|
| Regierungsbezirk
|
Gießen
|
| Stedsyndieling
|
6 stedsdielen
|
| Sifers
|
| Ynwennertal
|
91.255
(2021)
|
| Oerflak
|
72,61 km²
|
| Befolkingsticht.
|
1.257 ynw./km²
|
| Hichte
|
159 m.
|
| Oar
|
| Postkoade
|
35390, 35392, 35394, 35396, 35398
|
| Koordinaten
|
50° 35' N 8° 40' E
|
| Offisjele webside
|
| giessen.de
|
| Kaart
|
|
|
Gießen
is in sted yn de
Dutske
dielsteat
Hessen
. De universiteitssted is it bestjoerlike sintrum fan it Regierungsbezirk Gießen en de lankring Gießen.
Mei de tsien kilometer westlik lizzende sted
Wetzlar
yn de
Lahn-Dill-Kreis
foarmet de sted in stedekloft mei likernoch 200.000 ynwenners.
Mei in universiteit en ferskillende hegeskoallen telt de sted in soad studinten.
Wilhelm von Gleiberg stifte yn 1152 in wetterkastiel yn de delte fan de Lahn en ferhuze syn sit fan it kastiel Gleiberg derhinne. Dermei waard de basis foar de lettere sted Gießen lein. It kastiel Gleiberg dat likernoch 8 kilometer noardwestlik fan de hjoeddeiske sted stiet, waard yn de 10 iuw troch de
Konradinen
stifte en gyng tsjin it ein fan de 10e iuw oer op de
Luksemboargers
, dy't der it greefskip Gleiberg oan de Lahn stiften. It wetter joech de namme oan de sted, om't it kastiel
zu den Giezzen
(oan it wetter) boud wie.
De sted yn de 16e iuw
Yn de jierren 1530 waard de sted fersterke mei bolwurken. Op 27 maaie 1560 ferneatige in grutte stedsbran it noardlike diel fan de sted. By in dieling fan it langreefskip waard de sted underdiel fan Hessen-Marburg en sunt 1604 fan Hessen-Darmstadt. Yn 1605 waard yn Gießen it
Gymnasium Ludovicianum
as
latynske skoalle
stifte. Op 19 maaie 1607 makke in privileezje fan keizer
Rudolf II
it stiftsjen fan in universiteit mooglik. Twa jier letter waard de botanyske tun iepene, ien fan de aldsten fan it lan dy't noch op de oarspronklike lokaasje leit. De
pest
soarge yn de jierren 1634-1635 foar in foarse tebekgong fan it ynwennertal fan de sted.
Gießen en omkriten hiene yn de 18e iuw ferskillende kearen te lijen fan kriichsgeweld en besetting fan frjemde troepen.
Yn 1803 waard Gießen de haadsted fan de nije provinsje Oberhessen yn it Hartochdom Hessen.
- Twadde Wraldkriich
It alde Gießen foar de bombardeminten (1920)
Op 2 desimber en yn 'e nacht fan 6 op 7 desimber 1944 bombardearre de
Royal Air Force
de sted. By it twadde bombardemint waard hast de hiele histoaryske binnensted troch fjoerstoarmen ferneatige. Likernoch 390 minsken ferstoaren en om 30.000 minsken hinne waarden dakleas makke. It stasjon, it spoar en de militere ynstellings fan de sted bleaune derfoaroer foar it meast yntakt.
It hie lykwols foar Gießen noch slimmer utpakke kinnen: in diel fan de bommen fan it twadde bombardemint waarden boppe it Bergwerkswald smiten. In soad fan de kringfoarmige puollen der binne bommekraters.
Op 11 desimber 1944 smieten 353 B-17-bommesmiters fan de United States Army Air Forces by in sletten wolkedek 731 ton eksplosiven en 1116 tonnen branbommen of. In soad minsken ferstoaren yn de moannen dernei troch oanfallen fan leechfleanende jagers. Op 28 maart makke de yntocht fan Amerikaanske troepen foar de ynwenners in ein oan de kriich. De sted wie foar twatredde weifage, de binnensted wie foar 90% ferneatige.
- Nei de kriich
Nei de kriich fun de weropbou plak. Alde perselen yn de binnensted waarden ta gruttere ienheden gearfoege, stritten en pleinen waarden ferbrede en de pubikle romtes waard oanpast foar it drokker wurdende ferkear. Ruines waarden ofbrutsen, mar ek gebouwen dy't yn alle gefallen noch foar weropbou yn 'e beneaming kamen, lykas it 500 jier alde riedshus, waarden sloopt en ferfongen troch moderne bou. In tal gebouwen ut dy tiid, lykas de heechbou oan de Berliner Platz en it kongresgebou, binne yntusken al wer ofbrutsen. Sa ek it yn 1961 boude en yn 2006 ofbrutsen stedhus.
Gießen hie nei de kriich in Amerikaanske basis. It 'US-Depot Gießen' en de lokaasje 'Army & Air Force Exchange Service' (AAFES) hiene in wichtige funksje foar de befoarrieding fan it Amerikaanske leger yn Europa. Doe't der in ein oan de Kalde Kriich kaam, waarden de Amerikaanske militere aktiviteiten yn fazes ofboud en yn septimber 2007 waard it depot hielendal sluten. De Amerikanen hawwe lykwols noch jimmeroan in militer oefenterrein op de Hohe Warte.
Gießen leit oan de Lahn op it plak der't de rin fan de rivier feroaret fan sudlike yn westlike rjochting. Om de sted hinne lizze trije middelberchtmes: it
Westerwald
yn it west, de
Taunus
yn it sudwest en eastlik derfan de
Vogelsberg
. Allinne nei it suden ta iepenet it lanskip him nei de flakte.
De oarspronklike sted foarmet mei in oerflak fan om en de by 40 km² en likernoch 65.000 ynwenners de kearnsted. Dernjonken hearre der noch fiif stedsdielen as Ortsbezirke by it stedsgebiet. Yn 1939 waarden Wieseck yn it noardeasten en Kleinlinden yn it sudwesten by de sted yndield. De stedsdielen Allendorf an der Lahn yn it sudwesten en Rodgen yn it easten folgen yn 1971 en yn 1979 waard ek Lutzellinden yn it sudwesten by Gießen foege.
| Nr.
|
Stedsdiel
|
Ynwennertal op 30 desimber 2019
[1]
|
Kaart
|
| 01
|
Binnensted
|
20.886
|
|
| 02
|
Noard
|
10.301
|
| 03
|
East
|
17.199
|
| 04
|
Sud
|
10.288
|
| 05
|
West
|
8.468
|
| 06
|
Wieseck
|
10.071
|
| 07
|
Rodgen
|
1.916
|
| 08
|
Schiffenberg
|
588
|
| 09
|
Kleinlinden
|
4.805
|
| 10
|
Allendorf
|
2.09
|
| 11
|
Lutzellinden
|
2.506
|
| Meiinoar
|
Gießen
|
89.117
|
| Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch under:
[1]
.
 Wikimedia Commons
|
Ofbylden dy't by dit underwerp hearre, binne te finen yn de kategory
Gießen
fan
Wikimedia Commons
.
|
|