Guam
(
Tsjamorro
:
Guahan
) is in
Oseanysk
eilan
, underdiel fan de regio
Mikroneezje
. It eilan foarmet in ofsunderlik territoarium fan de
Feriene Steaten
en is net unofhinklik. De haadsted is
Hagatna
.
Guam leit yn de
Grutte Oseaan
benoarden de
Karolinen
en besuden de
Noardlike Marianen
. It is it sudlikste eilan fan de
Marianen
. Op Guam wurdt it
Tsjamorro
sprutsen en wat minder ek it
Ingelsk
.
Guam untfangt de measte toeristen fan alle eilannen yn Mikroneezje.
Krektas alle eilannen fan de Marianen waard Guam al om 1500 f.Kr. bewenne troch de
Tsjamorro
, dy't grif ut it gebiet fan it hjoeddeiske
Yndoneezje
kamen. Yn
1521
kaam Guam foar it earst yn kontakt mei Europeanen, doe't
Ferdinand Magellaan
de Utamac-baai op Guam binnenfear. Sunt 1668 besochten de Spanjerts om de Tsjamorro te bekearen. Yn de mear as tweintich jier oarloch dy't folge gie it befolkingsoantal troch de helte. Yn 1898 waard Guam troch de Amerikanen ferovere yn de
Spaansk-Amerikaanske Oarloch
. Yn de
Twadde Wraldoarloch
waard Guam beset troch de
Japanners
. Yn 1944 waard Guam werovere troch it Amerikaanske leger, dat nei de oarloch in treddepart fan it eilan yn besit hold. Pas yn 1986 krigen laneigeners nei in rjochtssaak einliks in skeafergoeding tawiisd.
Guam is 549 km² grut en hat 175.000 ynwenners (2008, rusd). Mei syn oerflakte is Guam it grutste eilan fan de Marianen en ek fan Mikroneezje. It heechste punt op Guam is de
Mount Lamlam
(406 m).
Yn
1985
waard yn
Tumon Bay
in Sineesk park boud mei in stiennen byld fan
Konfusius
.
[1]
Yn 2008 wennen der sa'n 175.000 minsken op Guam. De grutste etnyske groep bestiet ut de autochtoane
Tsjamorro
. Se foarmje 37,1% fan de befolking. Oare folken binne:
Filipino
(25.5%) en
blanken
(10%). De oerbliuwende minsken binne fan Sineeske, Japanske of Koreaanske komof. It grutste part fan de befolking, sa'n 85%, is
Roomsk-katolyk
.
Op Guam is in lytse Sineeske mienskip. De haadsted Hagatna] hat in
Sineeske buert
. De Sinezen yn Guam hawwe ferskillende ferienings oprjochte:
De Feriene Steaten hawwe op Guam in wichtige
marine
- en
loftmachtbasis
,
Andersen Air Force Base
neamd.
Op Guam komme understeande suchdieren foar:
De
Pteropus tokudae
, in flearmus is hast seker utstoarn.
Troch de yntroduksje fan de
brune beamslang
(
Boiga irregularis
) waard de floara en fauna fan Guam slim untregele. Op it eilan komd middels in militer transport oan de ein fan de Twadde Wraldoarloch, hat dizze slang al foar dit utstjerrren fan inkele diersoarten soarge, werunder de
Mikronesyske iisfugel
(
Halcyon cinnamomina cinnamomina
) en de
Guammonarch
(
Myiagra freycineti
).
De brune beamslang hat gjin natuerlike fijannen op it eilan (mar hat wol bargen en
faranen
as fijan) en dertroch is it soarte eksplosyf groeid nei sa'n 2000/km². De befolking sjocht de bisten lykwols amper meidat it soarte benammen nachts aktyf is.