Friedrich von Schiller
Litografy
ut 1905, ofbyld "Friedrich von Schiller" ta oantins fan syn adeling yn 1802. Digitaal restaurearre
Johann Christoph Friedrich
(sunt 1802
von
)
Schiller
(
Marbach am Neckar
,
10 novimber
1759
-
Weimar
,
9 maaie
1805
) wie in
Dutsk
toanielskriuwer
,
filosoof
en
dichter
. Hy jildt as ien fan de grutte literatoaren yn de Dutske skiednis.
Schiller's wurk wie yn it earstoan frijwat revolusjoner. Dat betsjutte doetiids: stribje nei frijheid en gelikens, it ofwizen fan unrjochtfeardigens en fan nei eigen goedachtsjen hannelje. Letter waard er mylder. Schiller is under oaren bekend fan it gedicht
An die Freude
(1785) dat troch syn tiidgenoat
Beethoven
foar in part ferwurke waard yn it ein fan syn Njoggende Symfony.
Yn
Weimar
, der't Schiller lange tiid wenne, wurdt er eare mei in stanbyld. Neist him stiet sted- en tiidgenoat
Johann Wolfgang von Goethe
.
Friedrich Schiller halde yn
Weimar
ta oant syn dea troch
tuberkuloaze
; hy wie doe 45 jier.
Yn 1889 waard Schillers erfenis eigendom fan de gruthartogin fan Saksen-Weimar-Eisenach,
Sophie
dy't it
Goethe-Schiller-Archiv
oprjochte.
In ferneamde utspraak fan Schiller oangeande it wurk fan de filosoof
Immanuel Kant
oer de
Noumenale frijheid
is: "Je kinne omdat je moatte".
Op 22 febrewaris
1790
boaske Schiller oan
Charlotte von Lengefeld
(1766?1826). Der waarden twa soannen (Karl Friedrich Ludwig en Ernst Friedrich Wilhelm) en twa dochters (Karoline Luise Henriette en Luise Henriette Emilie) berne tusken 1793 en 1804. De lest libjende neikommeling fan Schiller wie in pakesizzer fan Emilie, Baron Alexander von Gleichen-Rußwurm, dy't yn
Baden-Baden
stoar yn 1947.
Schiller waard foar syn fertsjinsten adele yn
1802
troch de
hartoch
fan Weimar. Syn namme waard doe feroare fan Johann Christoph Friedrich Schiller yn
Johann Christoph Friedrich
von
Schiller
.
De earste biografy fan Schiller waard troch syn skoansuster
Caroline von Wolzogen
skreaun yn 1830.
De kiste mei Schiller's bonkerak stiet yn it
Weimarer Furstengruft
[1]
, it begraafplak fan de Huzen fan Gruthartoggen (
großherzoglichen Hauses
) fan
Saksen-Weimar-Eisenach
op it histoarysk tsjerkhof fan Weimar.
[2]
Op 3 maaie 2008 fernijden wittenskippers dat ut DNA-testen bliken die dat de plasse yn it gref net fan Schiller wie.
[3]
De oare dielen fan it geramte wienen ek fan oaren, unbekenden. Dy skedel en it deamasker fan Schiller
[4]
en ek portretten fan Schiller lieten frijwat oerienkomster oan de butenkant sjen, dat saakkundigen ornearren dat de skedel wol fan Schiller weze soe. Al yn de 19e iuw wie der striderij oer de 'echtheid' fan it skelet dat tuzenen besikers yn it jier luts. Goethe hat de plasse fan syn freon sjoen
[5]
en der in "Ode oan Schillers plasse"
[6]
oan wijd dat postum publisearre waard
[7]
.
Schiller op syn deabed ? tekening troch
Ferdinand Jagemann
, 1805
- Die Rauber (1781, teater)
- Kabale und Liebe
(1783)
- Die Verschworung des Fiesco zu Genua
(1784)
- Don Carlos
(1787, teater)
- Maria Stuart
(1800, teater)
- Wallenstein
, trilogy, (1800, teater)
- Die Jungfrau von Orleans
(1801)
- Turandot
(nei
Carlo Gozzi
) (1801)
- Die Braut von Messina
(1803)
- Wilhelm Tell
(1804, teater)
- Geschichte des Abfalls der Niederlande
(1788 - 1° diel)
- Geschichte des Dreissigjahrigen Krieges
(1790)
- Uber die asthetische Erziehung des Menschen
(1794-1795, brievesyklus)
- Uber naive und sentimentalische Dichtung
(1795)
- Ode an die Freude
(1786)
- Resignation
(1786)
- Die Teilung der Erde
(1795)
- Der Handschuh
(1797)
- Der Taucher
(1797)
- Das verschleierte Bild zu Sais
- Die Kraniche des Ibykus
(1797)
- Ritter Toggenburg
(1797)
- Der Ring des Polykrates
(1798)
- Der Kampf mit dem Drachen
(1798)
- Die Burgschaft
(1798)
- Das Lied von der Glocke
(1799)
- Nanie
(1800)
- Der Antritt des neuen Jahrhunderts
(1800)
- Das Siegesfest
(1803)
- Die Huldigung der Kunste
(1804)
- Das Berglied
(1804)
- Safranski, Rudiger
Friedrich Schiller of de uitvinding van het Duitse idealisme
ISBN 9045013215
