Tink derom dat de Wikipedy gjin medyske konsultaasje jout!

In ferwuning of wune is in type fan lichaamlik letsel dat foarkomt as de hud utskuord, trochsnien of trochboarre wurdt (in iepen wune) of as der troch utwindich geweld in kniezing plakfun hat, mei in underhudske bloedutstoarting ta gefolch (in tichte wune). Yn 'e patology wurdt de term 'wune' allinnich mar brukt foar iepen wunen.

By iepen wunen kin it gean om:

• snijwunen (bgl. feroarsake troch in mes , in skearmes of in glesskerf )
• skuorwunen (bgl. feroarsake troch in oanriding werby't men skept wurdt troch in auto )
• skaafwunen (bgl. feroarsake troch in fal werby't in mei de knibbel , earmtakke of in oare lichemsdiel oer in al as net ferhurde oerflak glidet)
• skrammen (bgl. feroarsake troch de klauwen fan in kat )
• ofskuorwunen (werby't in lichemsdiel losskuord wurdt fan 'e rest fan it lichem, bgl. as men mei in finger yn in bewegend apparaat komt)
• punktuerwunen (feroarsake troch in foarwerp dat de hud op ien punt trochboarret, lykas in houtsplinter , in spiker of in nulle )
  • penetrative wunen (feroarsake troch foarwerpen lykas in mes , dat de hud en it underlizzende diel fan it lichem alhiel trochboarret)
  • skotwunen (feroarsake troch de kugel ut in fjoerwapen ; hjirby kinne der twa wunen weze, in yngeande en in utkommende wune)

Ienfaldiger iepen wunen, lykas skrammen, lytse skaafwunen, lytse punktuerwunen en simpele snijwunen, betterje ornaris ut harsels wer oer. Foar slimmere iepen wunen moat men help fan in dokter sykje, dy't gauris in hechting pleatse sil om 'e ranen fan in ferwuning flugger oaninoar fest groeie te litten. Ek foar skea oan underhudsk weefsel en organen hat men fansels ferlet fan medyske help . Iepen wunen binne tige fetber foar untstekkings . As der alhiel gjin sprake fan is, sprekt men fan in skjinne wune. As de wune, meastal koart nei it oprinnen, noch net skjinmakke is, giet it om in besmette wune. As men in untstekking oprun hat, neamt men it in untstutsen wune, en as de wune sa untstutsen is dat er net mear geneze wol, sprekt men fan in kolonisearre wune (nammentlik: kolonisearre troch baktearjes ).

By tichte wunen kin it gean om:

• kniezings (werby't underhudsk weefsel troch utwindich geweld mei in stomp oerflak skansearre rekke is, bgl. troch in fal of troch jin te stompen)
  • blauwe plakken (de lichtste en meast foarkommende foarm)
• blierren (feroarsake troch oanhaldende wriuwing op in plak der't de hud der net oer kin)
• bloedblierren (feroarsake troch it knipen fan in diel fan 'e hud)
• branblierren (feroarsake troch ekstreme hjitte of kjeld)
• drukwunen (feroarsake troch in grutte kreft oer langere tiid, bgl. as men fest komt te sitten under in omfallen beam of yn in ynstoart gebou )

Tichte wunen moatte yn prinsipe ut harsels geneze. Ofhinklik fan it gefal kin de medyske stan wol skansearrings oan underlizzende organen en/of bonken behannelje.

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch under: References , op dizze side . Commons  Ofbylden dy't by dit underwerp hearre, binne te finen yn de kategory Wounds fan Wikimedia Commons .