Bjørnstjerne Bjørnson (1909)
Bjørnson en syn frou Karoline (1908)
Bjørnstjerne Bjørnson
(
Kvikne
(
Tynset
,
Hedmark
),
8 desimber
1832
?
Parys
,
26 april
1910
) wie in
Noarske
skriuwer, sjoernalist en politikus. Yn
1903
untfong Bjørnson de
Nobelpriis foar de Literatuer
. Hy is ek de auteur fan de tekst fan it Noarske
folksliet
Ja, vi elsker dette landet
. Mei
Henrik Ibsen
,
Jonas Lie
en
Alexander Kielland
wurdt er rekkene ta de
Grutte Fjouwer
fan de Noarske letterkunde.
Yn 1857 publisearre Bjørnson
Synnøve Solbakken
, de earste fan syn boereromans. Yn 1858 waard dy folge troch
Arne
, yn 1860 troch
En glad Gut
('In blide jonge'), en yn 1868 troch
Fiskerjenten
('It fiskersfanke'). Dat binne de wichtichste fertsjintwurdigers fan syn boereferhalen, de
bonde-fortellinger
.
[1]
Bjørnson woe graach segen ut it eachpunt fan boeren wei skriuwe, dy't de foarm fan nasjonale drama's krije moasten, saneamde
folke-stykker
. De earste derfan wie in ien-akter dy't him yn de
12e iuw
ofspile,
Mellem Slagene
(Tusken de slaggen), skreaun yn 1855 en utbrocht yn 1857. Hy waard foaral beynfloede troch de studzje fan
Jens Immanuel Baggesen
en
Adam Gottlob Oehlenschlager
by dit stik, skipe by in besite oan
Kopenhagen
.
Mellem Slagene
waard folge troch
Halte-Hulda
(Lamme Hulda) yn 1858, en
Kong Sverre
(Kening Sverre) yn 1861. Syn wichtichste wurk oant doe ta wie de politike trilogy
Sigurd Slembe
(Sigurd de Minne), utbrocht yn 1862
Bjørnson wie de soan fan dumny Peder Bjørnson en Inger Elise Nordraach. Hy boaske Karoline Reimers (1835-1934) yn 1858. Sy krigen seis bern, der't fiif fan folwoeksen waarden:
- Bjørn Bjørnson (1859?1942)
- Einar Bjørnson (1864?1942)
- Erling Bjørnson (1868?1959)
- Bergliot Bjørnson (1869?1953)
- Dagny Bjørnson (1871?1872)
- Dagny Bjørnson (1876?1974)
Stanbyld fan Bjørnson foar it Nationaltheatret yn
Oslo
- Mellem Slagene
, ('Tusken de slaggen troch') sege drama, 1857
- Synnøve Solbakken
, boereferhaal, 1857
- Arne
, 1859
- En glad Gut
, ('In blide jonge) 1860
- Halte-Hulda
, ('Lamme Hulda') 1858
- Kong Sverre
, (Kening Sverre) 1861
- Sigurd Slembe
, ('Sigurd de Minne') 1862
- Maria Stuart i Skotland
, ('Mary Stuart yn Skotlan') 1863
- De Nygifte
, ('De nij-trouden') 1865
- Fiskerjenten
, 1868
- Arnljot Gelline
, epyske rige 1870
- Digte og Sange
, ('Gedichten en sangen') 1880
- Brudeslatten
, boereferhaal, 1872
- Sigurd Jorsalafar
, sege drama, 1872
- En fallit
, ('De falliten ') drama, 1875
- Redaktøren
, ('De redakteur') drama, 1875
- Kaptejn Mansana
, (Kaptein Mansana) roman, 1875
- Kongen
, ('De kening') 1877
- Magnhild
, 1877
- Det ny system
, ('It nije systeem') 1879
- Leonarda
, 1879
- En hanske
, 1883
- Støv
, 1882
- Over ævne, første stykke
, ('De minsklike macht te boppe - I') 1883
- Det flager i byen og pa havnen
, 1884
- Pa guds veje
, ('Op God syn wize ') 1889
- Fred
, oratoarium, 1891
- Over oevne, annet stykke
, ('De minsklike macht te boppe - II') 1895
- Paul Lange og Tora Parsberg
, 1898
- Daglannet
, 1904
- Nar den ny vin blomstrer
, ('At de nije wyn bloeit') 1909
- Norges Vel
, kantate, 1909
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
|
- ↑
(
A biographical essay
, 1910, troch William Morton Payne, oersetter fan ferskillend wurk fan Bjørnson.)
|