Wikipedia, Entziklopedia askea
Niels Henrik Abel
(
Finnøy
,
Norvegia
,
1802ko
abuztuaren 5a
-
Froland
,
Norvegia
,
1829ko
apirilaren 6a
)
matematikari
norvegiarra izan zen.
Aljebra ekuazioak
, laugarren gradutik gorakoak direnean, aljebra bidez ezin egin daitezkeela frogatu zuen;
aljebra funtzioak
eta
eliptikoak
ikertu zituen, besteak beste. Ekuazio mota berri bat ere aurkitu zuen, bere ohorez
Abelen ekuazio
edo ekuazio abeldar deitzen dena. Miseria gorrian hil zen.
1815ean Christianian Cathedral School-en (gaur egungo Oslon) ikasi zuen, eta hiru urte geroago Bernt Holmboe Mathematicsek planteatutako jatorrizko arazoari irtenbide bikaina eman zion.
1824an frogatu zuen ez dagoela inolako formularik polinomio baten erroak aurkitzeko honen maila 5 edo 5 baino altuagoa bada.
1828 urtearen amaieran, Abel Frolandera(Norvegia) joan zen bere emaztegaia bisitatzera, eta han tuberkulosiak jota hil zen 1829ko apirilaren 6an, 26 urte zituela. Norvegiako gobernuak Abel saria sortu zuen 2002an, jaiotzaren berrehungarren urteurrenaren omenez.