Josip Jela?i?
Irudi gehiago
Kroaziako Ban ← Juraj Haulik (en) - Johann Baptist Coronini-Cronberg (en) →
Bizitza
Jaiotza	Petrovaradin (en) ,  1801eko urriaren 16a
Herrialdea	Austriar Inperioa
Heriotza	Zagreb ,  1859ko maiatzaren 20a  (57 urte)
Familia
Aita	Franjo Jela?i?
Ezkontidea(k)	Sophie von Stockau (en)
Seme-alabak	ikusi đuro Jela?i?
Hezkuntza
Heziketa	Theresian Military Academy (en) Theresianum (en)
Hizkuntzak	Kroaziera
Jarduerak
Jarduerak	militarra eta politikaria
Altuera	165 zentimetro
Jasotako sariak	ikusi Commander of the Order of Maria Theresa Order of St. Vladimir, 1st class Grand Cross of the Imperial Order of Leopold honorary citizenship  (1849)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Imperial Austrian Army (en)
Gradua	jeneral
Parte hartutako gatazkak	1848ko Hungariako Iraultza

Josip Jela?i? kondea ( Petrovaradin , 1801eko urriaren 16a - Zagreb , 1859ko maiatzaren 20a ) Kroaziako heroi nazionaltzat hartua dago. Kroaziako Bana izan zen 1848 eta 1859 artean eta Kroazian morrontza kentzeaz gain garaipen militar handiak lortu zituen.

Biografia [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Gaur egun Serbiari dagokion Petrovaradinen jaio zen 1801ean. Jela?i? Etxekoa zen eta Vienan egin zituen ikasketa militarrak, eta Austriako Armada Inperialean lotinantorde bihurtu zen. 1837rako teniente koronel zen eta 1842rako koronela. Kroazian dagoeneko sona handia zuen delitugintzaren aurka gogor egiteagatik.

1848ko Hungariako iraultzan austriarrekin batera hartu zuen parte. Bere taktika militarrak oso arrakastatsuak izan ziren baina Alexander von Bach austriar ministroak absolutismoa ezarri zuen Kroazian eta bi inperio handiak batzean Hungariaren kontrolpean utzi zuen Kroazia. Herritarrak ez zeuden gustura eta Josip Jela?i? Kroaziako Ban izenda zezaten eskatu zuten. Honek austriarren aldeko jarrera zabaldu zuen. 1859an hil zen Zagreben, gaixotasun luze baten ondoren.

Ondorioak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Austriarren aldean egon izan zen beti eta Kroaziaren germanizazioan garrantzi handia izan zuen Josip Jela?i?ek.

Garaiko klase politikoak gustuko ez bazuen ere, historiak garrantzi handiko agintari bihurtu du. Zagrebko plaza nagusian bere eskultura dago. Hasieran bere ezpatak Hungaria aldera seinalatzen zuen haien aurka aritu baitzen borrokan. Komunismoaren garaian estatua erretiratua izan zen, baina 1991eko independentziarekin batera berriz jarri zuten bere lekuan, oraingoan hegoaldera begira.

Wikimedia Commons en badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Josip Jela?i?