Wikipedia, Entziklopedia askea
1. irudia
: Harilak, bobina edo induktore ere deituak.
Harilaren
ikurra
Harila
,
bobina
edo
induktorea
energia
eremu magnetiko
moduan biltegiratzen duen
zirkuitu elektriko
baten
osagai
pasiboa da,
autoindukzio-fenomenoa
baliatzen duena.
Induktantzia
(L) izeneko harilaren konstantea
henry
unitateetan neurtzen da. Hala ere,
elektronikan
, ez da ohikoa henry ordenako harilak izatea eta unitate txikiagoak erabiltzen dira.
Induktorea normalean
eroale-bobina
batez dago osatua, usuki
burdin hariaz edo kobrezko hari esmalteztatuaz
egina. Badira airezko nukleodun eta
burdin materialez
osatutako nukleodun induktoreak (adibidez,
altzairu magnetikoa
), beren
magnetismo
-ahalmena areagotzea dutenak helburu.
Induktoreak
zirkuitu integratuetan
ere eraiki daitezke,
mikroprozesagailuak
egiteko prozesu bera erabiliz. Kasu hauetan arrunki
aluminioa
erabiltzen da
material eroale
gisa. Hala ere, arraroa da induktoreak zirkuitu integratuen barnean eraikitzea; askoz ere praktikoagoa da “biralari” deitutako zirkuitua erabiltzea,
anplifikadore operazional
baten bidez
kondentsadore
batek induktore modura jokatzea ahalbidetzen duena.
Induktorea hurrengo zatiez dago osatua:
- Kulata:
sustantzia ferromagnetikoko pieza da, harilkatuz inguratuta ez dagoena eta makinaren
poloak
elkartzeko dena.
- Pieza polarra:
kulata eta burdinartearen artean kokaturako zirkuitu magnetikoaren zatia da, nukleoa eta espantsio polarra barne.
- Nukleoa:
harilkatu induktoreaz inguratutako zirkuitu magnetikoaren zatia da.
- Espantsio polarra:
induzituaren ondoan eta burdinarte ertzean dagoen pieza polarraren zatia da.
- Kommutazio-poloa edo polo lagungarria:
polo magnetiko osagarria da, harilkatuz hornitua (ala ez) eta kommutazioa hobetzeko dena. Erdi-mailako eta
potentzia
handiko makinetan erabiltzen da.
Induktore txikiak ere fabrikatu daitezke,
maiztasun
oso altuetan erabiltzeko, pikortatu- edo
ferrita
-zilindro batetik igarotzen den eroale bat erabiliz.
![{\displaystyle v_{L}(t)=L{\frac {di(t)}{dt}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6b8ab394851d9fc96518be76918112582f50e7da)
![{\displaystyle {i(t)}={i(0)}+{{1} \over {L}}\cdot {\int _{0}^{t}v(t)\,dt}\,\!}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5d35904401fa29f39f56163782f1b959e578561e)
Esan bezala, harilak
energia elektrikoa
eremu magnetiko
moduan metatzen du korronte elektrikoa igotzen denean. Korronte elektrikoa jaisten denean, berriz, energia askatzen du. Matematikoki froga daiteke
induktantziako
eta
korronte elektrikodun
harilak metatutako energiak ondorengo adierazpena duela: