Flavio Aezio
(
latinez
:
Flavius Aetius
;
391
?
454
)
Mendebaldeko Erromatar Inperioko
jenerala izan zen. "Azken Erromatarra" bezala ere ezagutua izan zen, 451. urtean, bere gudarosteak
Atila
hunoaren gudarosteen aurka
Chalonseko Zelaietako Gudua
irabazi zuelako.
Durostorumen jaio zen, Mesia Behereko probintzia batean, oraingo
Bulgarian
, 396. urtean, Teodosio enperadoreak Inperioa bi zatitan banatu eta hurrengo urtean. Zaldunen agintari zen Gaudenzio eszitarra eta Auraelia dama erromatarraren semea zen. Berauekin joan zen Mesiako probintziara, Gaudenzio bera, probintzia hartara bidali baitzuten. Bere gaztetasunaren zati bat, Alariko I.ak bahitua pasa zuen, eta, ondoren, Mendebaldeko hunoarren agintari zen Rugilak bahitua. Honek, hunoarren borrokatzeko era zein zen ikasteko aukera eman zion.
Zaldunen agintari bezala zerbitzatu zuen Galian, Felix agintari militarra zen garaian. 433. urtean, Aetiusek berak lortu zuen kargu hau. Hemendik aurrera, Mendebaldeko Inperioko pertsonarik garrantzitsuena bihurtu zen. Italia babestu eta
barbaroen
zabalkundea geldiarazi zuen: Galian geldiarazi zituen
bisigodoak
eta
burgundiarrak
, irteerarik gabe utzi zituen oraingo
Savoian
. Beste erabaki batzuk, ordea, ez ziren hain ondo hartuak izan.
Bandaloak
Afrika iparraldean finkatzea, adibidez, erabaki hau iragaztezina izan arren.
Baina, "Azken Erromatarra" bezala ezagutaraziko zuen kanpaina militarra, hunoen aurkakoa izan zen. Atila, iraindua sentitu zen,
Valentiniano III.a
enperadoreak, honen arreba zen Honoria, hari emaztetzat ematea onartu ez zuenean, eta Erromarantz abiatu zen, herria txikitzeko asmoz. Horretarako,
ostrogodo
,
gepido
eta
eszitarrek
osaturiko gudaroste bat bildu zuen. Baina Aeziok, oso ondo zuzendu zuen bisigodo,
alano
,
franko
eta erromatarrez osaturiko bere gudarostea, eta Atilaren aurkako garaipena lortu zuen Chalonseko Zelaietako Guduan, 451. urtean.
Atila, baina, bizirik geratu zen, eta bere gudarostea berregin zuen. 452. urtean,
Erromarantz
abiatu zen, berriz ere, txikitzeko asmoarekin. Baina, herriaren harresien parean aurkitzen zela, Leon I.a Aita Santua irten zitzaion bidera, eta Atilaren asmoa desegin zuen.
Oso ospetsu egin zen Aezio, eta horrek, enperadorearen susmo txarrak bizitu zituen, Valentinianok, bere jeneralak tronua nahi zuela uste izan baitzuen. Orduan, enperadoreak bere aurrera deitu zion, eta, halako batean, sastakada batez, Aezio hil zuen. Ondoren, sei hilabete beranduago, Valentiniano bera hil zuten soldadu batzuek, itxuraz,
Petronio Maximoren
aldekoak zirenak.