Abd al-Malik ibn Katan al-Fihri
(
arabieraz
:
??? ????? ?? ??? ??????
; ?-
Kordoba
, 741)
al-Andaluseko
hamabosgarren eta hamazazpigarren
valia
izan zen (732-734 eta 741).
Ifrikijako
valiak Al-Andalusko vali izendatu zuen,
Abd al-Rahman ibn Abd Allah al-Ghafiqi
Poitiersetik
gertu hil ondoren,
Tourseko guduan
. Porrot honek, iparraldean kanpaina militarrak jarraitzea eragozten zuen, baina soilik aldi baterako. Ez zion musulmanen botereari amaiera ematen, eta ezin zituen etorkizuneko erasoak saihestu.
Abd al-Malikek beste espedizio bat antolatu zuen 733an, eta tropa arabiarrak
Narbonatik
Rodanoraino
joan ziren eta ibai hau igo zuten, garrantzi militar gutxiko eskualdean arpilaketak eginez.
734an, Abd al-Malik
Irunea
okupatzen saiatu zen, non, litekeena zen gudaroste
franko
bat ezarri izana (
Akitaniara
beste erasoaldi batzuk saihestea helburua zuena, 732koa kasu). Hiriaren aurkako erasoak porrot egin zuen. Arabiar armadaren zati bat setioaz arduratu zen, eta gainontzekoek iparralderantz jarraitu zuten,
Pirinioak
zeharkatu eta
Gaskonian
sartu ahal izan ziren, non gutxienez garaipen bat lortu zuten, baina soilik
baskoiek
osatutako indar militar batek erabat garaituak izan ziren. Abd al-Malikek bizia salbatu zuen eta al-Andalusera itzuli ahal izan zen.
Izendatu eta bi urtera, kargutik kendu zuten, porrot militarragatik, eta vali berri batek ordezkatu zuen,
Uqba ibn al-Hajjajek
hain zuzen ere.
Honek, heriotza gertu sentituz, Abd al-Malik bere oinordeko izendatu zuen (edo izendatzera behartu zuten) eta honek kargua, 741ean bete zuen. Une horretan,
Magrebeko
bereber matxinada al-Andalusera hedatu zen, eta Abd al-Malikek aurre egin nahi izan zion
Balj ibn Bishr al-Qushayri
tropa siriarren laguntzarekin. Al-Qushayrik, behin bereber matxinada itzalita, Abd al-Malik kargutik kendu zuen, eta bere burua vali aldarrikatu zuen.
Abd al-Malik Kordoban espetxeratu zuten, eta urte horretan bertan doitu zuten,
Algecirasen
bahitu siriar batzuekin izandako arazo baten ondorioz.
[1]