Ugne Karvelis
Bakνtyte
(Noreiki?k?s,
Lituania
,
1935eko
ekainaren 13a
?
Paris
,
Frantzia
,
2002ko
martxoaren 4a
) lituaniar
idazle
, literatura-kritikaria,
itzultzailea
eta
diplomazialaria
izan zen.
Gallimard
argitaletxe frantsesaren
editore
gisa egindako lana funtsezkoa izan zen
Frantzian
literatura latinoamerikarra
eta
Ekialdeko Europa
zabaltzeko.
Julio Cortazarren
lagun sentimentala izan zen,
Europan
bere lanaren literatura-ordezkaria eta dibulgatzailea.
Ugne Karvelis Noreikiοkhiriburuan jaio zen, Kaunasetik gertu, eta haren gurasoak Petras Karvelis politikaria (Lituaniako Kanpo Harremanetarako ministroa, 1925etik 1929ra) eta Veronika Bakνtyte kultura-ekintzailea izan ziren. Karvelis familiak
Alemaniara
emigratu zuen 1944an.
1940an
Berlingo
Sacre Coeur, Kaunas Auνra Gymnasium (1943-1944) eta
Tubingako
Eskola Frantsesean (1945-1950) ikasten aritu zen.
Sorbonan
ikasi zuen (1951-1952) eta gero
Parisko Ikasketa Politikoen Institutuko
Nazioarteko Harremanen Departamentuan, 1952tik 1956ra.
New Yorkeko
Columbiako Unibertsitatean
jarraitu zituen ikasketak, Historia eta Ekonomia sailetan (1957-1958).
1955ean hasi zen lanean
L'Express
aldizkarirako, Nazioarteko Harremanen Sailean. 1959tik 1983ra
Publicions Gallimard-en
editore izan zen, eta han hasi zen Nazioarteko Departamentuko zuzendari gisa, eta gero Latinoamerika, Espainia, Portugal eta Ekialdeko Europarako sailak zuzendu zituen. Horri esker, garrantzi handiko zenbait autore argitaratu ziren Frantzian: Julio Cortazar,
Alejo Carpentier
,
Carlos Fuentes
,
Pablo Neruda
,
Octavio Paz
,
Mario Vargas Llosa
,
Milan Kundera
eta Vassilis Vassilikos.
Figaro
Litteraireren
(
Le Figaro
-ren
eta
Le Monde-
ren
literatura-gehigarria) kritikari literarioa ere izan zen.
1988an Karvelis Lituaniara joan zen eta 1991n bere herrialdeari
UNESCOn
sartzen lagundu zion. 1993an Lituaniako enbaxadore iraunkor izendatu zuten UNESCOn.
[1]
Lituaniako zenbait autoreren lanak frantsesera itzuli zituen: Saulius Tomas Kondrotasen eleberriak, Ricardas Gavelis, Bite Vilimaite eta Jurga Ivanauskaite; Kristijonas Donelaitis, Maironis, Balys Sruoga, Salomeja Neris, Vincas Mykolaitis-Putinas et Jonas Aistis; Egile modernoen poemak: Marcelijus Martinaitis, Eduardas Mie?elaitis, Justinas Marcinkevicius, Sigitas Geda, Antanas A. Jonynas, Gintaras Patackas eta Almis Grybauskas, besteak beste.
1967tik 1978ra Julio Cortazarrekin izan zuen harremana erabakigarria izan zen idazlearen pentsamenduaren, idatzien eta jarduera publikoen politizazioan.
[2]
- Demain
, il n'y aura plus de trains, 1991, eleberria (
Traukiniu daugiau nebus
, 1997).