- Artikulu hau Kataluniako hiriari buruzkoa da;?beste esanahietarako buruzkoa beste hau da: ≪
Girona (argipena)
≫.
Girona
[1]
Kataluniako
udalerria da,
Girones
eskualdeko hiriburua dena eta
Gironako probintzian
ere kokatua.
Girona
Girona
|
---|
Kataluniako udalerria
|
|
|
|
|
|
Estatu burujabe
| Espainia
|
Autonomia
| Katalunia
|
Probintzia
| Gironako probintzia
|
Eskualdea
| Girones
|
Alkatea
| Lluc Salellas i Vilar
(en)
|
---|
Izen ofiziala
| Girona
|
---|
Jatorrizko izena
| Girona
|
---|
Posta kodea
| 17000?17007
|
---|
INEk
ezarritako kodea
| 17079
|
---|
Herriburua
| Girona City
(en)
|
---|
|
Koordenatuak
| 41°59′00″N
2°49′00″E
? / ?
41.9833°N 2.8167°E
? /
41.9833; 2.8167
|
---|
|
|
Azalera
| 39.1 km²
|
---|
Altuera
| 70 m
|
---|
Mugakideak
| Juia
,
Quart
,
Sant Julia de Ramis
,
Sarria de Ter
,
Celra
,
Fornells de la Selva
,
Salt
,
Sant Gregori
eta
Vilablareix
|
---|
|
Biztanleria
| 104.320
(2023)
1.654 (2022)
|
---|
| 52.921?(%50,7)
| | (%46,9)?48.931
| |
|
|
Dentsitatea
| 2.668,03 bizt/km²
|
---|
Etxebizitzak
| 1.409
|
---|
|
Sorrera
| 1834
|
---|
Telefono aurrizkia
| 972
|
---|
Ordu eremua
| UTC+01:00
|
---|
Hiri senidetuak
| Albi
,
Reggio nell'Emilia
,
Wakefield
,
Bluefields
,
Farsia
(en)
,
Nueva Gerona
(en)
,
Wakefield
(en)
eta
Nik?i?
|
---|
Matrikula
| GI
|
---|
Hizkuntza ofiziala
| katalan
|
---|
girona.cat
|
2009ko
urtarrilaren 1eko
erroldaren arabera 96.188 biztanle zituen eta 39.14?km²-ko azalera du.
Ter
ibaiak udalerria zeharkatzen du.
- Centre
: Barri Vell, Mercadal i Carme
- Eixample
: Sant Narcis, Eixample Nord i Eixample Sud
- Est
: Sant Daniel, Torre Gironella, Pedreres, Font de la Polvora, Vila-roja i Gavarres
- Mas Xirgu
: Mas Xirgu
- Montjuic
: Montjuic
- Nord
: Pedret, Pont Major, Muntanya de Campdora i Pla de Campdora
- Oest
: Sant Ponc, Fontajau, Taiala, Germans Sabat, Domeny Nord i Domeny Sud
- Santa Eugenia
: Hortes, Santa Eugenia de Ter i Can Gibert del Pla
- Sud
: Palau, Avellaneda, Montilivi i la Creueta
Datu klimatikoak (Gironako aireportua)
|
?Hila?
|
Urt
|
Ots
|
Mar
|
Api
|
Mai
|
Eka
|
Uzt
|
Abu
|
Ira
|
Urr
|
Aza
|
Abe
|
?Urtekoa?
|
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)
|
12.8
|
13.9
|
16.2
|
17.8
|
21.6
|
25.4
|
29.2
|
29.0
|
25.7
|
20.9
|
16.0
|
13.4
|
20.2
|
Batez besteko tenperatura (ºC)
|
6.9
|
8.0
|
10.0
|
11.8
|
15.8
|
19.6
|
22.9
|
22.9
|
19.8
|
15.3
|
10.4
|
7.8
|
14.3
|
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)
|
1.0
|
2.0
|
3.9
|
5.8
|
10.0
|
13.9
|
16.7
|
16.8
|
14.0
|
9.7
|
4.8
|
2.1
|
8.4
|
Pilatutako
prezipitazioa
(mm)
|
65
|
44
|
53
|
67
|
80
|
66
|
30
|
48
|
68
|
83
|
70
|
63
|
724
|
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)
|
5
|
5
|
6
|
7
|
7
|
6
|
4
|
5
|
6
|
6
|
5
|
5
|
67
|
Eguzki orduak
|
147
|
152
|
172
|
182
|
218
|
233
|
288
|
260
|
195
|
165
|
146
|
132
|
2290
|
Iturria:
[2]
|
Gironako katedrala
hiriko monumentuen artetik nabarmentzekoa da, bai eta
Katalunia
osoko kultura ondarearen barruan aipatzekoa ere. Izan ere, "Kataluniako zazpi mirariak" direlakoen artean dugu tenplu
gotiko
hau.
Lehendabiziko tenplu
erromanikoa
X.
eta
XI. mendeen
artean eraiki zuten,
VII. mendean
meskita
izandakoaren gainean,
Islameko
inbasioaren aurretik beste eraikin kristau zaharragoak egon baziren ere. Gaur egun arte zutik mantendu da sasoi hartako
Carolus Handiaren
kanpandorrea edo
Torre de Carlemany
.
Gaur egungo katedral gotikoa egiteari
1312an
ekin zioten, eta garai horretako estilo gotikoarekin erdiko nabe erraldoia egin izan zuten, munduko handiena dena.
XVIII. mendean
aurrealde nagusi
barrokoa
egin zuten, eta
1960an
azkenean amaitutzat eman zuten eraikin osoa.
- Sant Feliu eliza
- Sant Pere de Galligants monasterioa
- Bainuetxe arabiarra
- Barri Vell
- Harresia
- Onyar ibaiko etxeak
- Wifredo Bilotsua
"Guifre el Pilos" (
840
?
897
), Bartzelonako kondea.
- Ramon Borrell
(
Girona
,
972
?
1017
), Bartzelonako kondea.
- Martin I.a Aragoikoa
(
Girona
,
1356
-
1410
), Aragoiko erregea eta Bartzelonako kondea.
- Lluis Borrassa
(
Girona
,
1360
-
1424
?), margolaria.
- Joaquim Ruyra
(
Girona
,
1858
-
1939
), idazlea.
- Xavier Cugat
(
Girona
,
1900
-
1990
), artista polifazetikoa.
- Jaume Vicens
(
Girona
,
1910
-
1960
), historialaria.
- Luis Antonio Santalo
(
Girona
,
1911
-
2001
), matematikaria.
- Maria Dolors Alibes
(
Girona
,
1941
?
2009
), idazlea.
- Lluis Llach
(
Girona
,
1948
?), politikari eta abeslaria.