Biriatu
Lapurdiko
hego-mendebaldeko
udalerria
da,
Lapurdi Itsasegian
kokaturik dagoena.
Biriatu
|
---|
Lapurdi
,
Euskal Herria
|
|
Armarria
|
|
|
Herrialdea
| Euskal Herria
|
---|
Lurraldea
| Lapurdi
|
---|
|
Estatua
| Frantzia
|
---|
Eskualdea
| Akitania Berria
|
---|
Departamendua
| Pirinio Atlantikoak
|
---|
Elkargoa
| Euskal Hirigune Elkargoa
|
---|
Barrutia
| Baiona
|
---|
Kantonamendua
| Hendaia-Hegoko Euskal Itsasbazterra
|
---|
Izen ofiziala
| ??Biriatou
|
---|
Auzapeza
| Solange Demarcq-Egiguren
(
abertzale
)Michel Iriart
(2008-2014)
|
---|
Posta?kodea
| 64700
|
---|
INSEE?kodea
| 64130
|
---|
Herritarra
| biriatuar
|
---|
|
Koordenatuak
| 43°20′00″N
1°44′35″W
? / ?
43.3333°N 1.7431°W
? /
43.3333; -1.7431
|
---|
|
Azalera
| 11,04 km
2
|
---|
Garaiera
| 0-552 metro
|
---|
Distantzia
| ? km (
Baionatik
)
|
---|
|
Biztanleria
| 1.224?(2018:?
?14)
|
---|
| 628?(%51,6)
| | (%48,8)?594
| |
|
|
Dentsitatea
| 105,71 biztanle/km²
|
---|
Zahartzea
[1]
| %?18,63
|
---|
Ugalkortasuna
[1]
| ‰?57,28
|
---|
|
Jarduera
[1]
| %?78,56
(2011)
|
---|
Desberdintasuna
[1]
| %?5,41
(2011)
|
---|
Langabezia
[1]
| %?7,14
(2013)
|
---|
|
Euskaldunak
| %?8,55
(2010)
|
---|
Erabilera
| %?0,41
(2011)
|
---|
|
Sorrera
| 1603an
Urrunatik banatua.?urtea
|
---|
Webgunea
| http://www.biriatou.fr/eu.html
|
---|
Bidasoa
ibaia herriaren ezkerraldetik igarotzen da.
Mugak ditu Euskal Herriko beste bi administraziorekin:
EAErekin
(
Irun
) eta
Nafarroa Garaiarekin
(
Bera
). Izatez,
Biriatuk
ondorengo udalerriekin du muga:
Auzo nagusiak Biriatu, Garlatz eta Erramuntegia dira.
|
|
- Osinko Zelaia
[2]
- Petrikobaita
[2]
- Pitara
[2]
- Baionette-ko Gotorlekua
[2]
- Louis XIV Gotorlekua
[2]
- Eperren aitza
[2]
- Sagardixar
[2]
- Xoldokogaina
[2]
|
1305
. urtean Biriatu Zubernoako prior etxearen mende zegoen.
Aro Modernoan
Urrunaren
esku gelditu zen Biriatu
1603
. urtera arte. Lapurdiko biltzarrean ez zuen behin ere auzapezik izan Urruna herriaren mende izan zelako.
1836
. urtean Biriatu udalerri bihurtu zen.
Langile gehienak inguruko herrietako industrietara joan ohi dira. Bertako ekonomia jarduera nagusia
nekazaritza
da.
1880ko hamarkadan 550 biztanle inguruko populazioa zuen Biriatuk. Hurrengo hamarkadetan beheranzko joera txikia izan zuen biztanleriak, baina XX. mendearen erdialdetik aurrera hazkunde esanguratsua izan zuen. XXI. mendearen hasieran 1.000 biztanleen maila gainditu zuen.
Biriatuko biztanleria
|
|
Datuen iturburua:
INSEE
|
Agintaldia
|
Auzapeza
|
Alderdia
|
1891-1904
|
Pierre Larroulet
|
|
1904-1908
|
Bernard Ilhardoy
|
|
1908-1912
|
Raymond Berroa
|
|
1912-1930
|
Bernard Ilhardoy
|
|
1931-1945
|
Jean Hiribarren
|
|
1945-1947
|
Christophe Haramboure
|
|
1948-1954
|
Jean Hiribarren
|
|
1955-1971
|
Joseph Halzuet
|
|
1971-1989
|
Ignace Belloquy
|
|
1989-
|
Michel Hiriart
|
DVD
|
Biriatuko euskara
[3]
nafar-lapurtera
n
[4]
kokatzen da, zehatzago esanda, sartaldeko azpieuskalkiari
[5]
dagokion Kostatar euskara
[6]
da bertakoa.
2010ean
, herritarren?%?8,55 zen euskaldunak. Euskara nafarra eta erdialdekoa bezala, nafar-lapurtarra ere bereizgarri gutxikoa da. Egiturari dagokionez, gaur egun batasun eta berdintasun handiko agertzen zaigu, baina hori, gehienbat, azken hamarkadotako bilakaeraren ondorioa da.
Lapurdi
ko eta
Nafarroa Beher
eko euskararen arteko aldea txikia dela esan daiteke, eta horregatik multzo berean biltzen ditu
Koldo Zuazo
k. Multzo honen azpian bi azpieuskalki bereiz daitezke: Sartaldekoa (itsasbazterrean hasi eta
Ahetze
,
Senpere
eta
Ainhoa
bitartekoa hartzen duena) eta Sortaldekoa (Nafarroa Behere osoa eta Lapurdiko ekialdea hartzen duena, zehatzago, Aturrialdeko eta Hazparneko eskualdeak). Azpieuskalki horien artean bada, dena dela, tarteko eremu bat, Uztaritze inguruko hizkerek osatzen dutena. Halakoetan gertatu ohi denez, bateko eta besteko berrikuntzak jaso ditu alderdi horrek, baina, aldiz, ez dauka bertan sortutako bereizgarri askorik. Azpieuskalki bi horietaz gainera, nortasun beteko hizkera bi egon dira, eta gaur egun ere oraindik nola edo hala badira: Amikuztarra (Nafarroa Behereko gainerako hizkeretatik zerbait bereizita eta Zuberoakotik gertu egon da) eta Kostatarra (Lapurdiko itsasbazterrean mintzatu da eta eskualde horretako bizilagunek hartu-eman estua eduki dute Gipuzkoako eta Nafarroako auzoekin).