Euskal Herria aldatu

• 1978 ? Komando Autonomo Antikapitalistetako hiru kidek metrailetaz eraso zioten Guardia Zibilaren Aretxabaletako kuartelari.
• 1978 ? Guardia zibilek , itsumustuan tiroka, Emilia Larrea Saez de Adacia etxeko andrea hil eta beste zenbait herritar zauritu zituzten, Arrasaten .
• 2006 ? Fiskaltzak Segi erakundea 18/98 auzian sartzea eskatu zuen, ustez ETArekin zerikusia izateagatik.

Mundua aldatu

• 1920 ? Nazioen Ligako lehen batzarra egin zen Genevan .
• 1940 ? Naziek Varsoviako ghettoa itxi zuten, hasieran txarrantxarekin eta gero 3 m garai eta 18 km luze zen harresi batekin. 350.000 judu inguru sartu zituzten.
• 1983 ? Ipar Zipreko Turkiar Errepublikak Zipretik independentzia aldarrikatu zuen.
• 1985 ? Britainia Handiko lehen ministro Margaret Thatcherek eta Irlandako lehen ministro Garret FitzGeraldek Akordio Anglo-irlandarra sinatu zuten Hillsborough gazteluan ( Ipar Irlanda ).
• 1988 ? Palestinako Aginte Nazionalak Palestinako Estatu independentea aldarrikatu zuen.
• 1995 ? Espainian gerra garaietako heriotza zigorraren abolizioa adostu zen Senatuan .
• 2002 ? Hu Jintao Txinako Alderdi Komunistako buruzagi bilakatu zen.
• 2004 ? Andorrak Europar Batasunarekin kooperazio hitzarmena sinatu zuen.
• 2006 ? Al Jazeera telebista kateak, bere ingelesezko kate berria aurkeztu zuen, Al Jazeera English.
• 2012 ? Txinako Alderdi Komunistako idazkari nagusi Xi Jinping aukeratu zuten.

Euskal Herria aldatu

• 2007 ? Imanol Urbieta musikari eta irakasleak irabazi zuen Anton Abbadia saria .
• 2008 ? Amets Arzallusek Iparraldeko Bertsolari Txapelketaren lehen edizioa irabazi zuen.

Mundua aldatu

• 1935 ? A Night at the Opera ("Gau Bat Operan") filma estreinatu zen, Sam Woodek zuzendu eta Groucho Marx , Chico Marx , Harpo Marx , Kitty Carlisle , Allan Jones eta Margaret Dumont aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1950 ? Rio Grande filma estreinatu zen, John Fordek zuzendu eta John Wayne , Maureen O'Hara , Ben Johnson , Harry Carey Jr. , Victor McLaglen , J. Carrol Naish eta Chill Wills aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1969 ? Goodbye, Mr. Chips ( Agur, Chips jauna ) filma estreinatu zen, Herbert Rossek zuzendu eta Peter O'Toole , Petula Clark , Michael Redgrave , Sian Phillips eta Alison Leggatt aktoreek antzeztu zuten.
• 1995 ? Oviedon ( Asturias ) 15.000 lagunek asturieraren ofizialtasuna eskatu zuten.

Euskal Herria aldatu

Mundua aldatu

• 2001 ? Microsoftek Xbox bideo-kontsola kaleratu zuen.

Euskal Herria aldatu

Mundua aldatu

Euskal Herria aldatu

• 1316 ? Joanes I.a Nafarroakoa , Nafarroa eta Frantziako erregea (h. 1316 ).
• 1571 ? Cristobal de la Camara y Murga , bizkaitar apezpikua (h. 1641 ).
• 1844 ? Manez Saint-Jean , Katxo , lapurtar bertsolaria (h. 1909 ).
• 1879 ? Juan Usabiaga , gipuzkoar politikari eta ingeniaria (h. 1953 ).
• 1886 ? Pedro Sanjuan , gipuzkoar musikagile, musika irakasle eta orkestra zuzendaria (h. 1976 ).
• 1887 ? Indalecio Ojanguren , euskal argazkilari eta mendigoizalea (h. 1972 ).
• 1901 ? Miguel Amilibia , euskal abokatu eta politikaria (h. 1982 ).
• 1920 ? Eugenio Agirretxe , gipuzkoar idazle eta hizlaria eta Euskaltzain urgazlea (h. 2005 ).
• 1922 ? Miren Uzkudun, Asteasu , gipuzkoar erraketista.
• 1930 ? Jose Maria Satrustegi , nafar etnografoa, idazlea, itzultzailea, euskalaria eta apaiza (h. 2003 ).
• 1933 ? Jesus Rodriguez Lafuente , bizkaitar haltera ohia.
• 1940 ? Guy Poulou , lapurtar dentista, Ziburuko auzapeza (h. 2021 ).
• 1950 ?
  • Joseba Azkarraga , EAko arabar politikaria, Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza sailburu ohia.
  • Juan Martin Elexpuru , gipuzkoar idazlea eta itzultzailea.
• 1953 ?
  • Jean-Michel Galant , baxenafar politikaria, Azkarateko alkatea.
  • Christine Etchevers , lapurtar margolaria.
• 1955 ? Joan Villadelprat , 1 Formulako teknikaria, Epsilon Euskadi taldeko zuzendari izandakoa.
• 1960 ?
  • Ricardo Arrien , bizkaitar futbolari ohi eta entrenatzailea.
  • Inma Errea , euskal idazle eta itzultzailea.
• 1975 ? Marta Diez Napal , nafar politikaria.
• 1976 ?
  • Christian Andreu , lapurtar musikaria, Gojira death metal taldekoa.
  • Iker Begona , bizkaitar futbolari ohia.
• 1983 ? Imanol Erbiti , nafar txirrindularia.
• 1994 ? Teresa Errandonea , gipuzkoar atleta, oztopo lasterketan aditua.
• 1996 ? Antoine Dupont , lapurtar errugbilaria.
• 2000 ? Unai Vencedor , bizkaitar futbolaria.
• 2002 ? Iker Mintegi , nafar txirrindularia.
• 2006 ? Izar Zubiaga , bizkaitar futbolaria.

Mundua aldatu

• 1397 ? Nikolas V.a , Aita santua (h. 1455 ).
• 1498 ? Leonor Austriakoa , Portugal eta Frantziako erregina ezkontidea (h. 1558 ).
• 1607 ? Madeleine de Scudery , frantziar idazlea (h. 1701 ).
• 1708 ? Pitt "Zaharra" , Britainia Handiko Erresumako lehen ministroa (h. 1778 ).
• 1738 ? William Herschel , alemaniar-britainiar astronomoa (h. 1822 ).
• 1757 ? Jacques-Rene Hebert , frantziar politikari, iraultzaile eta kazetaria (h. 1794 ).
• 1766 ? Rodolphe Kreutzer , frantziar musikagilea eta biolinista (h. 1831 ).
• 1776 ?
  • Jose Joaquin Fernandez de Lizardi , mexikar eleberrigilea (h. 1827 ).
  • Pehr Henrik Ling , suedierazko poeta eta suediar gimnastikaren sortzailea (h. 1839 ).
• 1784 ? Jerome Bonaparte , Napoleon I.aren anaia, Westfaliako erregea (h. 1860 ).
• 1822 ? Fernando Savoiakoa , Savoia leinuko italiar noblea (h. 1855 ).
• 1827 ? Jean Francois Blade , frantziar historialaria (h. 1900 ).
• 1862 ? Gerhart Hauptmann , alemanezko idazlea, 1912ko Literaturako Nobel Saria (h. 1946 ).
• 1867 ? Emil Krebs , alemaniar eleaniztuna , sinologoa eta diplomazialaria, 68 hizkuntzatan jariotasunez hitz egiteko eta idazteko gai zena (h. 1930 ).
• 1868 ? Emil Racovita , errumaniar biologoa (h. 1947 ).
• 1874 ? August Krogh , daniar fisiologoa, 1920ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1949 ).
• 1876 ? Anna de Noailles , frantziar idazlea (h. 1933 ).
• 1881 ? William Pearse , irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916 ).
• 1887 ?
  • Marianne Moore , estatubatuar olerkaria (h. 1972 ).
  • Georgia O'Keeffe , estatubatuar margolaria (h. 1986 ).
• 1889 ? Manuel II.a Portugalgoa , Portugalgo erresumako azken erregea (h. 1932 ).
• 1890 ? Richmal Crompton , ingeles eleberrigilea (h. 1969 ).
• 1891 ?
  • William Averell Harriman , estatubatuar politikari, negozio-gizon eta diplomazialaria (h. 1986 ).
  • Erwin Rommel , Bigarren Mundu Gerran Alemaniako zelai-jenerala (h. 1944 ).
• 1895 ? Olga Nikolaevna Errusiakoa , Errusiako Dukesa Handia (h. 1918 ).
• 1897 ? Aneurin Bevan , galestar politikaria (h. 1960 ).
• 1899 ? Urania Mella , galiziar politikaria, emakumeen elkartegintzaren aitzindaria (h. 1945 ).
• 1907 ? Claus von Stauffenberg , alemaniar militarra, Hitler hiltzeko konplot bateko buruzagietako bat (h. 1944 ).
• 1908 ? Dolors Vives Rodon , hegazkin pilotu katalana, aitzindaria Espainiako abiazioan (h. 2007 ).
• 1912 ? Andre Chastel , frantziar idazle eta historialaria (h. 1990 ).
• 1914 ? Jorge Bolet , kubatar-estatubatuar musikagilea (h. 1990 ).
• 1920 ? Gesualdo Bufalino , italiar idazlea (h. 1996 ).
• 1922 ?
  • Giorgio Manganelli , italiar idazlea (h. 1990 ).
  • Francesco Rosi , italiar zinemagilea (h. 2015 ).
• 1924 ? Faustino Menendez Pidal de Navascues , espainiar heraldista (h. 2019 ).
• 1927 ? Bill Rowling , Zeelanda Berriko 30. lehen ministroa (h. 1995 ).
• 1929 ? Ed Asner , estatubatuar aktorea (h. 2021 ).
• 1930 ?
  • J. G. Ballard , britainiar idazlea (h. 2009 ).
  • Maria Antonia Canals , kataluniar matematikaria.
• 1931 ?
  • Mwai Kibaki , Kenyako presidentea (h. 2022 ).
  • Pascal Lissouba , Kongoko Errepublikako presidentea (h. 2020 ).
• 1932 ? Ahmad Bahgat , egiptoar idazle eta kazetaria (h. 2011 ).
• 1933 ? Francoise Heritier , frantziar antropologo, etnologo eta feminista (h. 2017 ).
• 1936 ? Haydee Padilla , argentinar aktorea (h. 2022 ).
• 1937 ? Fernando Schwartz , espainiar idazle eta kazetaria.
• 1938 ? Ronnie Kasrils , hegoafrikar politikari, gidoigile, zinema-zuzendari eta gatazka-bitartekaria.
• 1939 ? Yaphet Kotto , estatubatuar aktorea (h. 2021 ).
• 1940 ? Roberto Cavalli , italiar moda-diseinatzaile eta asmatzailea (h. 2024 ).
• 1942 ?
  • Daniel Barenboim , argentinar-israeldar-palestinar-espainiar orkestra-zuzendari eta piano-jotzailea.
  • David Crighton , galestar matematikaria (h. 2000 ).
• 1943 ? Virginia Trimble , estatubatuar astronomoa, izar eta galaxien egitura eta eboluzioan eta astronomiaren historian espezializatua.
• 1945 ?
  • Anni-Frid Lyngstad , suediar pop eta jazz abeslaria, ABBAko taldekidea.
  • Neofito Bulgariakoa , Bulgariako Eliza Ortodoxoko patriarka (h. 2024 ).
• 1946 ? Natela Sturua , georgiar hizkuntzalaria da, euskaltzalea, eta euskaltzain urgazlea.
• 1948 ? Eva Furnari , italo-brasildar idazle eta ilustratzailea.
• 1950 - Marina Picasso , frantziar idazlea.
• 1953 ?
  • Christine Etchevers , lapurtar margolaria.
  • Toshio Takabayashi , japoniar futbolari ohia.
• 1954 ? Aleksander Kwa?niewski , Poloniako presidente ohia.
• 1957 ? Paco Mir , kataluniar aktore, umoregile, gidoilari eta zinema-zuzendaria.
• 1959 ? Susana Fortes , galiziar idazlea, artikulugilea eta irakaslea.
• 1963 ? Toru Sano , japoniar futbolari ohia.
• 1964 ? Philippe Montanier , frantziar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1965 ? Montse Roca , bizkaitar udal-politikaria eta ekintzailea.
• 1967 ? Francois Ozon , frantziar zinema zuzendaria.
• 1970 ? Patrick M'Boma , kamerundar futbolari ohia.
• 1974 ?
  • Chad Kroeger , kanadar abeslaria eta gitarra jotzailea, Nickelback taldeko kidea.
  • Ingrida ?imonyt? , Lituaniako lehen ministroa.
• 1976 ? Virginie Ledoyen , frantziar modelo eta aktorea.
• 1978 ? Alberto Casero Avila , PPko espainiar politikaria.
• 1979 ? Albert Rivera , kataluniar abokatu eta politikaria, Herritarrak ? Herritarron Alderdia alderdi politikoaren sortzailea.
• 1981 ? Lorena Ochoa , mexikar golflaria.
• 1982 ? Jenifer , frantziar abeslaria.
• 1983 ? Laura Smet , frantziar aktore eta abeslaria.
• 1984 ? Sonia Bermudez Tribano , espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1985 ? Maisa Abd Elhadi , arabiar palestinar aktorea.
• 1986 ? Sania Mirza , indiar tenislaria, WTA titulua irabazi zuen Indiako lehen emakumezkoa.
• 1987 ? Clevin Hannah , estatubatuar saskibaloi jokalaria.
• 1989 ? Cristinini , kataluniar Interneteko-izar eta youtuberra.
• 1990 ? Luka? Krpalek , txekiar judoka.
• 1991 ? Shailene Woodley , estatubatuar aktorea.
• 1996 ?
  • Vanessa Nakate , ugandar aktibista klimatikoa.
  • Marta Soto , espainiar abeslari eta konpositorea.
  • Demi Vollering , herbeheretar txirrindularia.
• 1997 ?
  • Leelah Alcorn , estatubatuar emakume transgeneroa, bere buruaz beste egitean nazioarteko arreta erakarri zuena (h. 2014 ).
  • Paula Badosa , estatubatuar-kataluniar tenislaria.
  • Teresa Paneque , txiletar-espainiar astronomoa, idazlea eta dibulgatzaile zientifikoa.
• 2001 ? Luna Schaller , alemaniar aktorea.

Euskal Herria aldatu

• 1236 ? Lope II.a Diaz Harokoa , ezagutzen den Bizkaiko seigarren jauna.
• 1801 ? Pierre-Leon Basterretxe , lapurtar bankari eta armadorea, Parisen (j. 1763 ).
• 1854 ? Antonio Etxanobe Zaldibar , bizkaitar apaiz, artzapezpiku eta inkisidorea (j. 1768 ).
• 1922 ? Christoph Dufau , euskal idazlea (j. 1888 ).
• 1930 ? Cipriano Olaso , iruindar teologoa eta apaiza (j. 1868 ).
• 1957 ? Fernando Sasiain , gipuzkoar politikaria, Donostiako alkatea Bigarren Errepublikan , Palentzian (j. 1894 ).
• 1962 - Isaak Diez Ibanez , arabar margolari, eskultore eta dekoratzailea, Caracasen (j. 1891 ).
• 1969 ? Inazio Aldekoa , gasteiztar idazlea, Madrilen (j. 1925 ).
• 1983 ? Maria Garaiar Rekalde , Comete sareko gipuzkoar kolaboratzailea (j. 1893 ).
• 1998 ? Federiko Krutwig , getxoztar idazlea eta politikaria (j. 1921 ).
• 2001 ? Fernando Ybarra Lopez-Doriga , euskal noble, enpresaburu eta politikaria, Madrilen (j. 1930 ).
• 2009 ? Luisa Irigoien Larranaga , gipuzkoar maistra eta Oiartzungo Euzko Emakume Abertzale Batzako partaidea, Bartzelonan (j. 1909 ).
• 2011 ? Antxon Ezeiza , euskal zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea (j. 1935 ).
• 2016 ? Fernando Redon , iruindar arkitektoa (j. 1929 ).

Mundua aldatu

• 668 ? Konstante II.a , Bizantziar Inperioko agintaria (j. 630 ).
• 1280 ? Alberto Handia , alemaniar teologo, filosofo, apaiz eta apezpiku katolikoa.
• 1592 ? Comenius , Moraviako irakasle, zientzialari, hezitzaile eta idazlea (j. 1592 ).
• 1594 ? Martin Frobisher , ingeles itsasgizona (j. 1539 ingurua).
• 1630 ? Johannes Kepler , alemaniar matematikari eta astronomoa (j. 1571 ).
• 1691 ? Aelbert Cuyp , herbeheretar Urrezko Aroko margolaria (j. 1620 ).
• 1706 ? Tsangyang Gyatso , seigarren Dalai Lama (j. 1683 ).
• 1781 ? Tupac Katari , Espainiar Inperioaren aurka Bolivian aritu zen buruzagi indigena.
• 1787 ? Christoph Willibald Gluck , alemaniar musikaria (j. 1714 ).
• 1802 ? George Romney , ingeles margolaria (j. 1734 ).
• 1819 ? Jose Antonio Anzoategui , Venezuelako Independentzia Gerrako militar famatua (j. 1789 ).
• 1832 ? Jean-Baptiste Say , frantziar ekonomialaria (j. 1767 ).
• 1853 ? Maria II.a Portugalgoa , Portugalgo erregina (j. 1819 ).
• 1863 ? Frederiko VII.a Danimarkakoa , Danimarkako erregea (j. 1808 ).
• 1908 ? Cixi , Txinako enperatriz erregeordea edo enperatriz alarguna (j. 1835 ).
• 1910 ? Wilhelm Raabe , alemaniar eleberrigilea (j. 1831 ).
• 1915 ? Felix de Blochausen , Luxenburgoko lehen ministroa (j. 1834 ).
• 1916 ? Henryk Sienkiewicz , poloniar idazlea, 1905eko Literaturako Nobel Saria (j. 1846 ).
• 1917 ? Emile Durkheim , frantziar soziologoa (j. 1858 ).
• 1919 ? Alfred Werner , suitzar kimikaria, 1913ko Kimikako Nobel Saria (j. 1866 ).
• 1934 ? Alice Liddell , Lewis Carrollek Alice pertsonaia sortzeko oinarria (j. 1852 ).
• 1936 ? Jeanne Landre , frantziar kazetari, literatura kritikari eta eleberrigilea (j. 1874 ).
• 1944 ?
  • Edith Durham , britainiar margolaria, ilustratzaile zientifikoa, antropologo , bidaia-idazlea eta Balkanetako esploratzailea (j. 1863 ).
  • Petiso Orejudo , argentinar serieko hiltzailea (j. 1896 ).
• 1947 ? Edith Alleyne Sinnotte , anglo-australiar esperantozko idazlea (j. 1871 ).
• 1949 ? Nathuram Godse , Mohandas Karamchand Gandhi hil zuen abertzale hindua (j. 1910 ).
• 1953 ? Jorge de Lima , brasildar idazle, itzultzaile, margolari, politikari eta medikua (j. 1893 ).
• 1954 ? Lionel Barrymore , estatubatuar antzerki, zinema eta irrati aktorea (j. 1878 ).
• 1958 ? Tyrone Power , estatubatuar aktorea (j. 1914 ).
• 1959 ? Charles Thomson Rees Wilson , eskoziar fisikaria, 1927ko Fisikako Nobel Saria (j. 1869 ).
• 1961 ? Maja Fjæstad , suediar artista (j. 1873 ).
• 1963 ? Fritz Reiner , hungariar-estatubatuar orkesta zuzendaria (j. 1888 ).
• 1967 ? Michael James Adams , estatubatuar pilotu eta astronauta, X-15 hegazkin-kohetearekin istripuan (j. 1930 ).
• 1970 ? Konstantinos Tsaldaris , Greziako lehen ministroa (j. 1884 ).
• 1971 ? Rudolf Abel , Sobietar Batasuneko espioia (j. 1903 ).
• 1976 ?
  • Maurice Champreux , frantziar zinema zuzendaria (j. 1893 ).
  • Jean Gabin , frantziar antzezlea (j. 1904 ).
• 1977 ? Georges Philippe Friedmann , frantziar soziologoa (j. 1902 ).
• 1978 ?
  • Margaret Mead , estatubatuar antropologoa eta feminista nabarmena (j. 1901 ).
  • Domingo Fernandez Medrano , arabar arkeologoa (j. 1901 ).
• 1985 ? Meret Oppenheim , alemaniar artista (j. 1913 ).
• 1986 ? Alexander Tansman , poloniar-frantziar musikagilea, orkestra-zuzendaria eta piano-jotzailea (j. 1897 ).
• 1996 ? Alger Hiss , estatubatuar legelari eta diplomatikoa, Sobietar Batasuneko espioia (j. 1904 ).
• 1998 ? Stokely Carmichael , estatubatuar politikaria eta beltzen aldeko aktibista?(j. 1941 ).
• 2001 ? Alberto Ullastres , espainiar politikaria, ekonomista eta legelaria (j. 1914 ).
• 2003 ? Mohamed Xukri , Rif aldeko idazle eta eleberrigilea (j. 1935 ).
• 2006 ? Adelaida Las Santas , espainiar kazetari eta poeta (j. 1918 ).
• 2007 - Waltraut Seitter , Alemanian astronomia katedra bat eduki zuen lehen emakumea (j. 1930 ).
• 2008 - Grace Hartigan , espresionismo abstraktuko estatubatuar margolaria (j. 1922 ).
• 2009 ?
  • Pierre Harmel , Belgikako 40. lehen ministroa (h. 2009 ).
  • Antonio de Nigris , mexikar futbolaria (j. 1978 ).
• 2013 ? Glafkos Kliridis , Zipreko presidentea (j. 1919 ).
• 2014 ? Leslie Feinberg , estatubatuar mari-mutil, lesbiana eta transgenero aktibista, komunista eta idazlea (j. 1949 ).
• 2015 ? Moira Orfei , italiar artista, aktorea, telebistako aurkezlea eta zirkuko artista (j. 1931 ).
• 2016 ?
  • Sixto Duran Ballen , Ekuadorko presidentea (j. 1921 ).
  • Julia Sanchez Carrilero , espainiar arkeologoa (j. 1925 ).
• 2017 ?
  • Francoise Heritier , frantziar antropologo, etnologo eta feminista (j. 1933 ).
  • Lil Peep , estatubatuar-suediar rap-kantaria, abeslaria, musikagilea, modeloa eta musika-ekoizlea (j. 1996 ).
• 2018 ?
  • Takayuki Fujikawa , japoniar futbolaria (j. 1962 ).
  • Zhores Medvedev , errusiar biologoa (j. 1925 ).
• 2019 ? Harrison Dillard , estatubatuar atleta (j. 1923 ).
• 2020 ? Ray Clemence , ingeles futbol atezaina (j. 1948 ).

• Sehaska egutegiko izendegia : Alar, Alarne eta Pette.
• Errepublikaren jaia ospatzen da Brasilen .