Euskal Herria aldatu

• 1435 ? Ijito talde bat Erriberrira iritsi zen eta Erreginak jaso zituen .
• 1981 ? Maulen Charles Etchandy industrial aberatsaren helikopteroa lehergailuarekin lehertu zuen Iparretarrak talde armatuak.
• 1983 ? Gernika Batailoiaren ikurrina Gernikako Batzarretxean gorde zuten.

Mundua aldatu

• 711 ? Tarik ibn Zijad militar musulmana Tarifan lehorreratu zen, Iberiar penintsularen okupazioa hasiz. Musulmanek ia Iberiar penintsula osoa bereganatu zuten. Roderiko Irunea erasotzen ari zen; Euskal Herria utzi eta penintsularen hegoaldera egin zuen musulmanak borrokatzera.
• 1945 ? Bigarren Mundu Gerra : Partisano italiarrek Benito Mussolini atxilotu zuten Dongon soldadu alemaniarrez jantzita ihes egitera zihoala.
• 1960 ? Togo Frantziatik independizatu zen.
• 1961 ? Sierra Leona Erresuma Batutik independizatu zen.
• 1994 ? Hegoafrikako lehen hauteskunde demokratiko ez-arrazista ospatu zen.
• 1996 ? 1996ko Libanoko Gerra bukatu zen.
• 2005 ? Airbus A380 superjunboak bere lehen hegaldia egin zuen.
• 2011 ? Gutxienez 250 pertsona hil dira AEBetako hegoalde eta erdialdeko estatuetan egondako tornadoetan .
• 2013 ? Herri harresia egin zuten Erroman , Lander Fernandez errefuxiatua Espainiaratzea eragotziz. 60 bat lagunek bere etxe ataria blokeatu zuten, eta barruan beste 30 sartu ziren, Poliziari harengana iristea oztoparaziz.

Euskal Herria aldatu

• 1999ko Prudentzio Deuna Bertso Sarian Asier Otamendi izan zen irabazlea, hirugarren aldiz jarraian.

Mundua aldatu

• 2007 ? This Is England ( Hau Ingalaterra Da ) filma estreinatu zen, Shane Meadowsek zuzendu eta Thomas Turgoose , Joe Gilgun , Andrew Shim , Vicky McClure , Stephen Graham eta Rosamund Hanson aktoreek antzeztu zuten.
• 2007 ? In Search of a Midnight Kiss ( Gauerdiko Musuaren Bila ) filma estreinatu zen, Alex Holdridgek zuzendu eta Scoot McNairy , Sara Simmonds eta Brian McGuire aktoreek antzeztu zuten.

Euskal Herria aldatu

Mundua aldatu

Euskal Herria aldatu

• 1924 ? Gasteizen Mendizorrotza estadioa inauguratu zen.

Mundua aldatu

Euskal Herria aldatu

• 1845 ? Joxe Mendiaga , euskal idazlea (h. 1937 ).
• 1848 ? Martzelino Soroa , euskal antzerkigilea (h. 1902 ).
• 1887 ? Toribio Etxebarria , euskal enpresaburu, politiko, idazle eta euskaltzaina (h. 1968 ).
• 1895 ? Toribio Garate , Kantabria II.a , huskako eta palazko bizkaitar pilotaria.
• 1905 ? Pedro Uharte-Mendikoa , nafar hegazkinlari eta ingeniaria, Gerra Zibil garaian matxinoen alde egin zuena (h. 1991 ).
• 1906 ? Tomas Lopez Selles , nafar etnologoa, monumentu megalitikoetan aditua (h. 1976 ).
• 1911 ? Jose Arana Gorostegi , gipuzkoar futbolaria (h. 1971 ).
• 1922 ? Julian Jose Gorraitz , nafar futbolaria (h. 2007 ).
• 1928 ? Paul Labadie , lapurtar errugbilaria (h. 2017 ).
• 1939 ? Koldo Agirre , bizkaitar futbolari eta entrenatzailea (h. 2019 ).
• 1959 ? Fran Lasuen , gipuzkoar musikaria.
• 1960 ? Martin Berasategi , donostiar sukaldaria, Euskal Herriko sukaldaritza modernoaren ordezkari nagusietako bat.
• 1961 ? Euken Ostolaza , gipuzkoar kontratenorea (h. 2023 ).
• 1962 ? Virginia Imaz , gipuzkoar pailazoa, antzerki zuzendari eta ipuin kontalaria.
• 1964 ? Mireia Gabilondo , gipuzkoar aktorea, zuzendaria eta gidoigilea.
• 1965 ? Mikel Laskurain , gipuzkoar aktorea.
• 1966 ? Joxe Mari Segurola , gipuzkoar arraunlari ohia.
• 1968 ? Safy Nebbou , lapurtar zinema zuzendari eta gidoigilea.
• 1974 ? Jorge Azkoitia , bizkaitar futbolari ohia.
• 1979 ? Jose Javier Barkero , gipuzkoar futbolaria.
• 1984 ? Ion Insausti Jimenez , gipuzkoar errugbilaria.
• 1986 ? Maialen Arregi , bizkaitar arkitektoa.
• 1987 ? Jonathan Castroviejo , bizkaitar txirrindularia.
• 1994 ? Ainhoa Hernandez , bizkaitar eskubaloi jokalaria.
• 1995 ?
  • Imanol Sarriegi Isasa , gipuzkoar futbolaria.
  • Itziar Ugarte , gipuzkoar kazetaria eta idazlea.
  • Urtzi Urzelai , bizkaitar futbolaria.
• 1998 ? Ander Egiluz Alzola , bizkaitar futbolaria.
• 2001 ?
  • Nerea Nevado , bizkaitar futbolaria.
  • Mikel Retegi , nafar txirrindularia.
• 2002 ? Inigo Lopez Galvez , bizkaitar futbolaria.

Mundua aldatu

• 1682 ? Claudine Guerin de Tencin , frantziar moja eta eleberrigilea (h. 1749 ).
• 1701 ? Karlos Emanuel III.a Sardiniakoa , Sardiniako erregea eta Savoiako dukea (h. 1773 ).
• 1748 ? Adamantios Korais , greziar humanista, Greziako literatura modernoaren aitzindaria (h. 1833 ).
• 1759 ? Mary Wollstonecraft , britainiar filosofo eta idazlea, emakumeen eskubideak aldeztu zituen lehenengoetarikoa (h. 1797 ).
• 1791 ? Samuel Morse , estatubatuar asmatzailea (h. 1872 ).
• 1802 ? Louis Niedermeyer , suitzar musikagilea (h. 1861 ).
• 1806 ? Maria Kristina Borboikoa , Espainiako erregina ezkontidea (h. 1878 ).
• 1820 ? Herbert Spencer , ingeles filosofoa (h. 1903 ).
• 1822 ? Ulysses S. Grant , Ameriketako Estatu Batuetako 18. presidentea (h. 1885 ).
• 1827 ? Pedro Altube , euskal jatorriko estatubatuar abeltzaina, Spanish Ranch etxaldearen sortzaileetako bat (h. 1905 ).
• 1840 ? Edward Whymper , ingeles mendigoizale eta artista (h. 1911 ).
• 1848 ? Oton Bavariakoa , Bavariako erregea (h. 1916 ).
• 1855 ? Caroline Remy de Guebhard , frantziar anarkista, kazetaria eta feminista (h. 1929 ).
• 1860 ? Prudencio Melo , espainiar artzapezpikua, Gasteizko apezpikua izandakoa (h. 1945 ).
• 1865 ? Archibald Leitch , eskoziar arkitektoa eta futbol estadio diseinatzailea (h. 1939 ).
• 1873 ? Robert Wiene , alemaniar zinemagilea (h. 1938 ).
• 1875 ? Maurice de Broglie , frantziar fisikaria (h. 1960 ).
• 1876 ? Claude Farrere , frantziar idazlea (h. 1957 ).
• 1882 ? Jessie Fauset , afroamerikar editorea, poeta, saiakeragilea eta eleberrigilea (h. 1961 ).
• 1887 ? Harry Boland , irlandar errepublikar politikari eta ekintzailea (h. 1922 ).
• 1894 ? Marcel Gimond , frantziar eskultorea (h. 1961 ).
• 1893 ? Veneranda Manzano , espainiar maistra eta politika, Bigarren Errepublikako diputatua (h. 1992 ).
• 1896 ? Wallace Carothers , estatubatuar kimikaria (h. 1937 ).
• 1899 ? Walter Lantz , estatubatuar animatzaile, zuzendari eta ekoizlea (h. 1994 ).
• 1900 ? Edgar Dale , estatubatuar pedagogo eta hezitzailea (h. 1985 ).
• 1904 ? Cecil Day-Lewis , ingeles-irlandar olerkaria (h. 1972 ).
• 1909 ? Africa de las Heras , espainiar espioia (h. 1988 ).
• 1910 ? Chiang Ching-kuo , Taiwango presidentea (h. 1988 ).
• 1911 ? Georges Dargaud , frantziar argitaratzailea, komikien edizioan espezializatua (h. 1990 ).
• 1918 ? Dora Ibarburu , euskal uruguaitar erizain eta irakaslea (h. 1992 ).
• 1921 ? Abdelmalek Benhabyles , Aljeriako presidentea (h. 2018 ).
• 1923 ?
  • Eduardo Garcia de Enterria , espainiar legegizona eta abokatua (h. 2013 ).
  • Carlos Edmundo de Ory , espainiar poeta eta narratzailea (h. 2010 ).
• 1927a ? Coretta Scott King , afro-amerikarren eskubideen ekintzailea, eta Martin Luther King Jr.en emaztea. (h. 2006 .
• 1929 ? Nina Romaxkova , disko jaurtiketan espezializatutako sobietar atleta (h. 2016 ).
• 1932 ? Anouk Aimee , frantziar aktorea.
• 1933 ? Bob Bondurant , estatubatuar lasterketa-gidaria (h. 2021 ).
• 1935 ? Theo Angelopoulos , greziar zinema zuzendaria, ekoizlea eta gidoigilea (h. 2012 ).
• 1937 ? Sandy Dennis , estatubatuar aktorea (h. 1992 ).
• 1939 ?
  • Rosa Tavarez , dominikar margolari, grabatzaile, marrazkilari, instalatzaile eta hezitzailea (h. 2023 ).
  • Joao Bernardo Vieira , Ginea-Bissauko presidentea (h. 2009 ).
• 1940 ? Pepe Mediavilla , kataluniar bikoizketa aktore eta zuzendaria (h. 2018 ).
• 1941 ? Aminata Sow Fall , senegaldar idazlea.
• 1942 ? Valeri Poliakov , errusiar kosmonauta eta medikua, misio bakar batean espazioan iraunkortasunaren errekorra duena (h. 2022 ).
• 1945 ?
  • Dinny McGinley , irlandar politikaria.
  • August Wilson , estatubatuar antzerkigilea (h. 2005 ).
• 1947 ? Maria del Mar Bonet , katalanezko mallorkar abeslaria.
• 1948 ?
  • Tomas Bosque , aragoar kantautore eta idazlea.
  • Chato Galante , espainiar presoa eta Giza Eskubideen eta Oroimen Historikoaren aldeko ekintzailea (h. 2020 ).
• 1949 ?
  • Didier Daeninckx , frantziar idazlea.
  • Pedro Torres Cruces , espainiar txirrindulari ohia.
• 1955 ? Katsuyuki Kawachi , japoniar futbolari ohia..
• 1957 ? Ricardo Larrain , txiletar zinema-zuzendaria (h. 2016 ).
• 1959 ?
  • Andrew Fire , estatubatuar biologo eta irakaslea, 2006ko Medikuntzako Nobel Saria .
  • Sheena Easton , eskoziar abeslaria.
• 1962 ? Edvard Moser , norvegiar psikologo eta neurozientzialaria, 2014ko Medikuntzako Nobel Saria .
• 1967 ? Gilen Alexandro Herbehereetakoa , Herbehereetako erregea.
• 1976 ?
  • Isobel Campbell , eskoziar abeslaria.
  • Walter Pandiani , uruguaiar futbolari ohia.
• 1980 ? Diego Rivas , espainiar futbolaria.
• 1981 ? Shohei Ikeda , japoniar futbolari ohia.
• 1982 ?
  • Sister Fa , emakumezkoen mutilazio genitalaren aurkako ekintzailea eta rap abeslari senegaldarra.
  • Yutaka Tahara , japoniar futbolari ohia.
• 1983 ?
  • Corey Harrison, Big Hoss , estatubatuar negoziogizona eta telerrealitate saioetako pertsonaia.
  • Inigo Lariz , gipuzkoar txirrindulari ohia.
• 1986 ?
  • Jenna Coleman , ingeles aktorea.
  • Salome Leclerc , quebectar kantautore eta abeslaria.
  • Elena Risteska , mazedoniar pop abeslaria.
  • Dinara Safina , Tatar etnia eta erlijio musulmaneko tenislari ohi errusiarra.
• 1987 ? Kota Aoki , japoniar futbolaria.
• 1988 ? Lizzo , estatubatuar abeslari eta rapera.
• 1989 ? Majida Maayuf , marokoar atleta, iraupen-lasterketan aditua.
• 1990 ? Lou de Laage , frantziar aktorea.
• 1991 ? Isaac Cuenca , kataluniar futbolaria.
• 1992 ?
  • Allison Iraheta , estatubatuar abeslaria.
  • Apolonia Lapiedra , espainiar aktore pornografikoa.
  • Enric Saborit , kataluniar futbolaria.

Euskal Herria aldatu

• 1810 ? Francisco Cabarrus , euskal jatorriko Espainiako ministroa eta finantza-gizona, Sevillan (j. 1752 ).
• 1909 ? Manez Saint-Jean , Katxo , lapurtar bertsolaria (j. 1844 ).
• 1916 ? Mariano Zuaznabar , gipuzkoar meatze-ingeniaria, La Robla trenbidearen sortzailea (j. 1841 ).
• 1919 ? Antonia Bandres , gipuzkoar moja jesuitina , Salamancan (j. 1898 ).
• 1920 ? Piarres Broussain , lapurtar medikua, Euskaltzaindiaren sortzaileetakoa eta politikaria (j. 1859 ).
• 1942 ? Rafael Diaz-Aguado , nafar kazetari eta politikari karlista, Madrilen (j. 1870 ).
• 1945 ? Gerhard Bahr , alemaniar jatorriko gipuzkoar euskalaria eta euskaltzain urgazlea , Berlinen (j. 1900 ).
• 1970 ? Genaro Sanchez Martin , sestaoar militantea, goi-tentsioko dorre batean bandera bat ipintzen ari zela elektrokutatuta (j. 1952 ).
• 1981 ? Demetrio Beriain , Kataluniako nafar anarkista eta idazlea (j. 1911 ).
• 1983 ? Jose Iraragorri , euskal herritar futbolaria (j. 1912 ).
• 1992 ? Sigfrido Koch , donostiar argazkilaria eta idazlea (j. 1936 ).
• 1999 ? Enrique Sainz , euskal belar hockey jokalaria, Madrilen (j. 1917 ).
• 2011 ? Jose Antonio Arana , bizkaitar ikertzaile eta euskalaria, ohorezko euskaltzaina (j. 1931 ).
• 2019 ? Patxi Iraola , gipuzkoar bertsolaria, epailea eta gai-jartzailea (j. 1933 ).
• 2020 ? Kontxi Belandia Lekue , bizkaitar euskaltzalea (j. 1929 ).
• 2021 , Burkina Fason erailak :
  • David Beriain , nafar kazetaria eta dokumentalgilea (j. 1977 ).
  • Roberto Fraile , euskal kazetari, argazkilari eta kameralaria (j. 1974 ).
• 2022 ? Jakes Ahamendaburu , baxenafar idazlea (j. 1961 ).

Mundua aldatu

• 875 ? Lope ibn Musa Toledoko wali musulmana (j. 820 ).
• 1353 ? Simeon Moskukoa , Moskuko printzea eta Vladimirreko printze handia (j. 1317 ).
• 1404 ? Filipe II.a Borgoinakoa , Borgoinako dukea (j. 1342 ).
• 1521 ? Fernando Magallaes , portugaldar esploratzailea (j. 1480 ).
• 1599 ? Maeda Toshiie , Oda Nobunagaren jenerala.
• 1605 ? Leon XI.a Aita Santua (j. 1535 ).
• 1635 ? Antonio Zapata , espainiar kardinala, Iruneko apezpikua izandakoa(j. 1550 ).
• 1656 ?
  • Jan van Goyen , herbehereetar pintorea eta marrazkilaria (j. 1596 ).
  • Gerard van Honthorst , herbeheretar margolaria (j. 1598 ).
• 1736 ? Gregoria Francisca de Santa Teresa , espainiar poeta eta moja (j. 1653 ).
• 1794 ? James Bruce , eskoziar geografo, esploratzaile eta bidaia-idazlea (j. 1730 ).
• 1831 ? Karlos Felix Sardiniakoa , Sardiniako erregea (j. 1765 ).
• 1866 ? Henry Hobson Richardson , estatubatuar arkitektoa (j. 1838 ).
• 1871 ? Sigismund Thalberg , suitzar musikagilea eta pianojolea (j. 1812 ).
• 1872 ? Ion Heliade R?dulescu , errumaniar idazlea eta politikaria (j. 1802 ).
• 1873 ? Didier Petit de Meurville , frantziar diplomatiko eta margolaria (j. 1793 ).
• 1882 ?
  • Ralph Waldo Emerson estatubatuar idazle, filosofo eta poeta (j. 1803 ).
  • Ferdinand Reich , alemaniar kimikaria (j. 1799 ).
• 1896 ? Henry Parkes , australiar politikaria (j. 1815 ).
• 1915 ? Alexander Nikolaievitx Scriabin , errusiar pianista eta musikagilea (j. 1872 ).
• 1929 ? Austin Stack , irlandar errepublikarra (j. 1879 ).
• 1932 ? Hart Crane , estatubatuar poeta (j. 1899 ).
• 1936 ? Karl Pearson , ingeles zientzialaria (j. 1857 ).
• 1937 ? Antonio Gramsci , italiar politikari, pedagogo, filosofo eta teoriagile marxista (j. 1891 ).
• 1938 ? Edmund Husserl , alemaniar filosofoa (j. 1859 ).
• 1939 ? Pasquale Cinquegrana , napolierazko poeta eta abesti-idazle napolitarra (j. 1850 ).
• 1940 ? Joaquim Mir , kataluniar margolaria (j. 1873 ).
• 1954 ? Antoni Bolesław Dobrowolski , poloniar geofisikaria, meteorologoa eta esploratzailea (j. 1872 ).
• 1955 ? William Ambrose Bebb , galestar idazle eta politikaria, Plaid Cymru alderdi politikoaren sortzaileetako bat (j. 1894 ).
• 1964 ? Alan Le May , estatubatuar eleberrigile eta gidoigilea (j. 1899 ).
• 1967 ? Harry Bagge , ingeles futbolaria eta entrenatzailea, Athletic Clubeko entrenatzaile izandakoa (j. 1896 ).
• 1972 ?
  • Gabriel Ferrater , kataluniar poeta (j. 1922 ).
  • Kwame Nkrumah , Ghanako lehendabiziko presidentea (j. 1909 ).
• 1973 ? Carlos Alberto Menditeguy , diziplina anitzeko argentinar kirolaria, automobilismo eta poloan nabarmendua (j. 1915 ).
• 1980 ? Mario Bava , italiar zinema-zuzendaria (j. 1914 ).
• 1988 ? Valerio Legasov , Txernobylgo istripuaren zergatiak ikertu zituen batzorde zientifikoko kidea (j. 1936 ).
• 1991 ? Rob-Vel , frantziar komikigilea (j. 1909 ).
• 1992 ?
  • Olivier Messiaen , frantziar musikagilea, organista eta irakaslea (j. 1908 ).
  • Gerard O'Neill , estatubatuar fisikaria (j. 1927 ).
• 1995 ? Willem Frederik Hermans , herbeheretar idazlea (j. 1921 ).
• 1996 ? Jacques Mercanton , suitzar idazlea (j. 1910 ).
• 1997 ? Dulce Maria Loynaz , kubatar idazlea (j. 1902 ).
• 1998 ? Anne Desclos Aury , frantziar idazle eta kazetaria (j. 1907 ).
• 2002 ? Ruth Handler , estatubatuar enpresaburua, Barbie panpinaren marketinean izan zuen paperagatik gogoratua (j. 1916 ).
• 2003 ? Dorothee Solle , alemaniar teologo eta poeta protestantea (j. 1929 ).
• 2007 ? Mstislav Rostropovitx , errusiar biolontxelo-jotzailea (j. 1927 ).
• 2008 ? Eudy Simelane , hegoafrikar futbolari eta LGBT ekintzailea (j. 1977 ).
• 2009 ? Tomohiko Ikoma , japoniar futbolaria (j. 1932 ).
• 2011 ? Raufa Hassan al-Sharki , yemendar kazetari, irakasle eta ekintzailea (j. 1958 ).
• 2018 ? Alvaro Arzu , Guatemalako presidentea (j. 1946 ).
• 2019 ? Negasso Gidada , Etiopiako presidentea (j. 1943 ).
• 2024 ? Francisco Rico Manrique , kataluniar filologoa (j. 1942 ).

• Sehaska egutegiko izendegia : Unax eta Urbeltz/Urbez.
• Hegoafrika : Askatasunaren eguna.