Ulpio Marcelo
|
---|
Informacion profesional
|
---|
Ocupacion
|
Oficial militar
|
---|
Cargos ocupados
|
|
---|
|
Ulpio Marcelo
(
Ulpius Marcellus
) fue un politico y militar
romano
que se desempeno como
gobernador
de
Gran Bretana
en la segunda mitad del siglo
II
.
[
1
]
Biografia
[
editar
]
Entre los anos 169 y 173/174, bajo
Marco Aurelio
, fue gobernador de la provincia
Pannonia inferior
. Al terminar este cargo, fue nombrado
Consul suffectus
en 174.
Al tener noticias de una incursion de las tribus de la isla atravesando el muro que los separaba de las legiones romanas, en el ano 181 el emperador
Comodo
envio a Ulpio Marcelo a
Britania
[
2
]
en reemplazo de
Carelio Prisco
.
Era considerado un hombre incorruptible, templado y frugal, que vivio siempre como un soldado, pero altivo, arrogante y de caracter desagradable.
Era fama que podia resistir el sueno y para mantener en alerta a sus oficiales, solia escribir doce tablillas con ordenes cada noche y enviarlas en distintas horas a sus oficiales.
Se conoce poco de la revuelta, a la que el historiador
Dion Casio
considero la guerra mas grave del reinado de Comodo. Ulpio Marcelo lidero varias campanas en el sur de
Escocia
, incluyendo incursiones a traves del istmo
Forth
-
Clyde
penetrando en las montanas del sur. La revuelta se dio por sofocada en el 184, ano en que se emitieron monedas conmemorativas del exito de la campana y Comodo asumio el titulo de
Britanico
, pero otras monedas acunadas al ano siguiente muestran que la lucha continuaba.
Finalmente, se retiro a la
Muralla de Adriano
abandonando los fuertes al norte de la muralla, como el de
Newstead
y cerro tratados con las tribus
caledonias
.
El estado de animo en la guarnicion britanica hacia el emperador Comodo era de rebeldia y Ulpio Marcelo no hizo nada para mejorar esa actitud, contribuyendo a los disturbios que mas tarde estallaron en el
ejercito romano
en Britania. Segun Dion Casio el ejercito en Gran Bretana aclamo como emperador a uno de sus
legados
de nombre Prisco, quien declino con firmeza el nombramiento.
El descontento de sus tropas y los celos de Comodo provocaron su reemplazo. Los cronistas coinciden en que el emperador desistio finalmente de ejecutarlo como tenia planeado. Fue sucedido por
Publio Helvio Pertinax
(
Publius Helvius Pertinax
).
Un sucesor,
Virio Lupo
, informo de que las tribus caledonias habian roto los tratados forjados por Ulpio Marcelo y se preparaban para ayudar a la confederacion de los
Maeatae
, tribus que vivian al norte de la Muralla de Adriano.
Referencias
[
editar
]
- ↑
M. Brassington, "Ulpius Marcellus"
Britannia
11
(1980):314-315).
- ↑
Asi lo indica las inscripciones:
- CIL VII 592 = RIB I, 1464 = AE 1991, 1137,
Chesters
(
Gran Bretana
): Ala] II Ast[urum] / [sub] Ulpio [Marcello] / [le]g(ato) pr(o) [pr(aetore)]
- AE 2004, 1901:------ et I Mo]rinor(um) et sun[t
in Britannia sub Ulpio Marcello legato
q]uinis et u(i)ce[nis pluri]busve st[ipendiis emeritis] dimis(sis) [honest]a missione q[uorum nomina] subscript(a) sun[t civit]atem Roman[am qui eorum non h]ab(e)re(nt) deder[unt] et conubium [cum uxoribus quas tunc habuissen]t cum est civ[i]tas iis da[ta aut cum iis quas postea] duxis(s)ent du[mtaxat singulis a(nte) d(iem) X Ka]l(endas) Aprile[s Ser(vio) Scipione] Orfito [D(ecimo) Velio] Rufo [co(n)s(ulibus)
- AE 2004, 1902:[Imp(erator) Caesar divi Antonini fil(ius) d]ivi Veri Parthici m[aximi frater divi Hadriani n]epos divi Traiani Pa[rthici pronepos divi Nervae a]bnepos M(arcus) Aurelius [Antoninus Aug(ustus) Germanicus] Sarmaticus ponti[fex maximus tribunic(ia) potest(ate) XX]XII imp(erator) VIIII co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae) et [Imp(erator) L(ucius) Aelius Aurelius Commod]us Aug(ustus) Antonini [Aug(usti) fil(ius) divi Pii nepos divi Hadriani pro]nepos divi [Traiani Parthici abnepos divi Nerva]e adnepos [Germanicus Sarmatic(us) tribunic(ia) potest(ate) III imp(erator) II] co(n)s(ul) p(ater) p(atriae) [equitibus et peditibus qui militaverunt] in alis V [quae appellantur Gallorum et Thracum classiana et Augusta Voc]ontior[um et I Pannoniorum Sabiniana et Sebosiana Gallorum et Vettonum Hispanorum et cohortibus XVI I Augusta Nerviorum et I Frisiavonum et I Aelia Hispanorum et I fida Vardullorum et I Celtiberorum et III Lingonum et I Hispanorum et I Thracum et I Batavorum et II Gallorum veterana et II Thracum veterana et II Lingonum et IIII Gallorum et I] Van[gionum et VII Thracum et I Morinorum et sunt]
in Br[itannia sub Ulpio Marcello leg(ato)
quinis et vicenis plu]ribus[ve stipendiis emeritis dimissis honesta missione] quorum [nomina subscripta sunt civitatem Romanam qui] eorum n[on haberent dederunt et conubium cum uxo]ribus quas t[unc habuissent cum est civitas iis data aut] cum iis quas [postea
- AE 2006, 1837: [Imp(erator) Caesar divi Antonini f(ilius) divi Veri Parthici maximi frater divi Hadriani nepos divi Traiani Parthici pronepos divi Nervae abnepos M(arcus) Aurelius Antoninus Aug(ustus) Germanicus Sarmaticus pontifex maximus tribunic(ia) potest(ate) XXXII imp(erator) VIIII co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae) et Imp(erator) Caesar L(ucius) Aelius Aurelius Commodus Aug(ustus) Antonini Augusti fil(ius) divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Germanicus Sarmaticus tribunic(ia) potest(ate) III imp(erator) II co(n)s(ul) p(ater) p(atriae) equitibus et peditibus qui militaverunt in alis V quae appellantur Gallor(um) et Thrac(um) classian(a) et Aug(usta) Vocontior(um) et I Pannonior(um) Sabinian(a)] et [Sebosian(a) Gallor(um) et Vetton(um) Hispanor(um) et cohortibus] XVI [I Aug(usta) Nerv(iana) et I Frisiavon(um) et I Aelia Hispanor(um)] et I fida Var[dullor(um) et I Celtiber(orum) et III Lin]gon(um) et II Hi[spanor(um) et I Thrac(um) et I Batavor(um) et II Gal]lor(um) veter(ana) et [II Thrac(um) veter(ana) et II Lingon(um) et IIII] Gallor(um) et I V[angion(um) et VII Thrac(um) et I Morinor(um) et sunt
in Britannia sub Ulpio Marcello leg(ato)
quinis et vicenis pluribusve stipendiis emeritis dimissis honesta missione // quorum] nom[ina subscripta sunt civitatem Romanam qui eoru]m non h[aberent dederunt et conubium cum uxoribus] quas tu[nc habuissent cum est civitas iis data aut cum iis] q[u]as pos[tea duxissent dumtaxat singuli singulas a(nte) d(iem) X Kal(endas) Apr(iles) Ser(vio) Scipione Orfito D(ecimo) Velio Rufo co(n)s(ulibus)
- AE 2007, 1770 = AE 2008, 1758: [Imp(erator) Caesar divi Antonini filio divi Veri Parthici maxim(i) frater divi Hadriani nepos divi Traiani Parthici pronepos divi Nervae abnepos M(arcus) Aurelius Antoninus Aug(ustus) Germanicus Sarmatic(us) pontif(ex) max(imus) trib(unicia) potest(ate) XXXII imp(erator) VIIII co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae) et Imp(erator) Caesar L(ucius) Aelius Aurelius Commodus Aug(ustus) Antonin(i) Aug(usti) fil(ius) divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthici abnepos divi Nervae adnepos Germanicus Sarmaticus tribunic(ia) potest(ate) III imp(erator) II co(n)s(ul) p(ater) p(atriae) equitibus et peditibus qui militaverunt in alis V quae appellantur Gallor(um) et Thrac(um) classian(a) et Aug(usta) Vocontior(um) et I Pannonior(um) Sabinian(a) et Sebosian(a) Gallor(um) et Vetton(um) Hispanor(um) et cohortibus XVI I Aug(usta) Nerv(iana) et I Frisiavon(um) et I Aelia Hispanor(um) et I Fida Vardullor(um) et I Celtiber(orum) et III Lingon(um) et II Hispanor(um) et I Thrac(um) et I Batavor(um) et II Gallor(um)] veter(ana) et [II Thrac(um) veter(ana) et II Lingon(um) et IIII Gallor(um) et I] / [Vangi]on(um) et VII Thr[ac(um) et I Morinor(um) et sunt
in] / [Brit]annia sub Ulp[io Marcello leg(ato)]
/ quin[is et vic]enis pluribusve stipen[diis eme]/riti[s dimiss]is honesta mission(e) quor[um no]/mina subsc[r]ipta sunt civitatem Romana[m qui] / eorum non haberent dederunt et conub[ium] / cum uxoribus quas tunc habuissent cum e[st ci]/vitas iis data aut cum iis quas postea duxisse[nt] / dumtaxat singulis a(nte) d(iem) X Kal(endas) Apr{o}il(es) / Ser(vio) Scipione Orfito D(ecimo) Velio Rufo co(n)[s(ulibus)] / [coh]ort(is) I Aelia Hispanor(um) cui prae[est] / Claudius Gratilianus / ex equitibus / Ta[u]risio Titi fil(io) Daco / descriptum et recognitum ex tabula a(e)rea [quae] / fixa est Romae in muro pos(t) templum divi Aug(usti) [ad] / Minervam
- RMD 4, 293: Imp(erator) Caes(ar) [d]ivi [A]ntonini fil(ius) [d]ivi [Veri Parth]ici maximi frater / divi [H]a[dri]ani [n]epos [divi Traian(i) Parthici pronepo(s) divi] / Ne(r)va[e ab]nepos M(arcus) Aureli[us Antoninus Aug(ustus) Germanicus Sarma]/ti(cus) ponti(fex) max(imus) trib(unicia) pot(estate) XXXII i[mp(erator) VI]II co(n)s(ul) III [---] / Imp(erator) Caes(ar) L(ucius) Aeliu(s) Aureliu[s Com]m[odu]s Aug(ustus) [Antonini Aug(usti) f(ilius)] / divi [P]ii nepos divi [H]adrian(i) pronep(os) divi T[raiani Parthici] / [abnepo(s) divi Nervae adnepos Germanicus Sarmaticus trib(unicia) potes(tate) III] imp(erator) II co(n)s(ul) p(ater) p(atriae) / equitibus et peditibus qui militaverunt in al(is) V quae ap/pellantu[r G]allor(um) et Thrac(um) Clas(s)ian(a) et Au(gusta) Vocontio(rum) / et I Pannon(iorum) [S]abinian(a) et Sebosian(a) Gallo(rum) et Vett(onum) / Hispano(rum) et cohorti(bus) XVI I Aug(usta) Ner(viorum) et I Frisiavo(num) et / I Aelia Hispano(rum) et I fida Vardull(orum) et I Celtiber(orum) et III / Lingon(um) et II Hispan(orum) I et Thr(acum) et I Batavor(um) [et II Gal]/lor(um) vet(erana) et II Thrac(um) veter(ana) et II Lingon(um) et III[I Ga]ll[or(um)] / et I Vangion(um) et VII Thrac(um) et I Morin[o(rum)] et sun[t]
in [Bri]/tannia sub Ulpi(o) Marc(e)ll(o) leg(ato)
quin(i)s et vicenis plur(i)/busve stipendi(is) emerit(is) dimiss[i]s honesta mis(s)/ione quoru(m) nomina subscript(a) sunt civitate(m) / Rom[anam] qui [eorum non ha]berent de[derunt et] / con[ub]iu(m) cum uxori(bus) quas tunc habuis[s]ent cum / es(t) civitas iis da(ta) au(t) cum iis quas post(ea) duxis/se(n)t dumtaxat singulis // A(nte) d(iem) X Kal(endas) April(es) / Orfito et Rufo co(n)s(ulibus) / coh(ortis) II Gallor(um) veter(anae) {um} cui praeest / Domitius Hiero / ex equite / Thiae Timarchi f(ilio) / Daco / descriptum et recognitum [ex] tabula aere(a) qua(e) / est Romae in muro pos(t) templum divi Aug(usti) ad / Minervam // Imp(erator) Caesar divi Antonini fili< u = O >(s) divi Veri Parthici maxim(i) fra/ter divi Hadriani nepos divi Traiani Parthici pronepos / divi Nervae abnepos M(arcus) Aurelius Antoninus Aug(ustus) German/(i)cus Sarmatic(us) pontif(ex) max(imus) trib(unicia) potest(ate) XXXII imp(erator) VIII co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae) et / Imp(erator) Caesar L(ucius) Aelius Aurelius Commodus Aug(ustus) Antonin(i) Aug(usti) fil(ius) / divi Pii nepos divi Hadriani pronepos divi Traiani Parthi/ci abnepos divi Nervae adnepos Germanicus Sarmaticus / tribunic(ia) potest(ate) III imp(erator) II co(n)s(ul) p(ater) p(atriae) / equitibus et peditibus qui militaverunt in alis V quae app/ellantur Gallor(um) et Thrac(um) Classian(a) et Aug(usta) Vocontior(um) et I / Pannonior(um) Sabinian(a) et Sebosian(a) Gallor(um) et Vetton(um) His/panor(um) et cohortibus XVI I Aug(usta) Nerv(iorum) et I Frisiavon(um) et I / Aelia Hispanor(um) et I fida Vardul(l)or(um) et I Celtiber(orum) et III / Lingon(um) et II Hispanor(um) I et Thrac(um) et I Batavor(um) et II Gallor(um) / vet(erana) et II Thrac(um) veter(ana) et II Lingon(um) et IIII Gallor(um) et / I Vangion(um) et VII Thrac(um) et I Morinor(um) et sunt
in Brit{t}a/n(n)ia sub Ulpio Marcello leg(ato)
quinis et vicenis pluribus/ve stipendi(i)s emeritis dimissis honesta missione quo/rum nomina subscripta sunt civitatem Romanam qui e/orum non haberent dederunt et conubium cum uxo/ribus quas tunc habuissent cum est civitas iis data / aut cum iis quas post(ea) duxissent dumtaxat singulis / a(nte) d(iem) X Kal(endas) April(es) Ser(vio) Scipione / Orfito et D(ecimo) Velio Rufo co(n)s(ulibus) / coh(ortis) II Gallor(um) veter(anae) cui praeest / Domitius Hiero / ex equite / Thiae Timarchi f(ilio) Daco / descriptum et recognitum ex tabula aerea qu/ae fixa est Romae in muro pos(t) templum divi Aug(usti) / ad Minervam // C(ai) Belli Urbani / L(uci) Senti Chrysogoni / Ti(beri) Iuli Crescentis / L(uci) Pulli Marcionis / S(exti) Vibi Romani / C(ai) Publici Luperci / M(arci) Iuni Pii
- RMD 4, 294: Imp(erator) Cae(sar) div(i) Antoni(ni) fil(ius) divi Veri Parthi(ci) max(imi) frat(er) divi / Hadria(n)i ne(pos) divi Traiani Parth(ici) {a} pr(on)e(pos) div(i) Nerv(ae) a< b = D >ne(pos) / M(arcus) Aure(li)us {a} Antonin(us) Aug(ustus) Ger(manicus) Sarma(ticus) pont(ifex) maxim(us) / tri(bunicia) pot(estate) XXXIII imp(erator) VIIII co(n)s(ul) III p(ater patriae) et / Imp(erator) Cae(sar) L(ucius) Aeli(us) Aureli(us) Commodu(s) Aug(ustus) Antoni(ni) Aug(usti) fi(lius) divi / Pii nep(os) divi Hadriani pron(epos) d(i)vi Tr(a)iani Parth(ici) abnep(os) di(vi) / Nerv(a)e a< d = B >n(epos) < G = C >erm(anicus) Sar[m(aticus)] tri(bunicia) po(testate) III imp(erator) II co(n)s(ul) p(ater patriae) / equitib(us) et peditib(us) qui militaverunt in al(is) V quae appellant(ur) / Gallo(rum) et Thrac(um) Clas(s)ia(n)a et Aug(usta) Vocontior(um) et I Pannon(i)o< r = N >(um) Sabin(iana) / et Sebos(iona) Gallo(rum) et Vet(t)on(um) His(panorum) et co(ho)rtib(us) < XV = A >I I Aug(usta) N(e)rv(iorum) / et I < F = I >risiavo(num) et I Ae(lia) Hi(s)p(anorum) et I fida Vardull(orum) et I Ce(l)tib(erorum) et III Ling(onum) / et II His(panorum) et I Thr(acum) et I Batavo(rum) et II Gallo(rum) vet(erana) II Thra(cum) vet(erana) et / II Lingo(num) et IIII Gallo(rum) et I Vangi(onum) et VII Thra(cum) et I Mo(r)inor(um) et / sunt
in Britan(ni)a sub Ulpi(o) Marce(llo) leg(ato)
<XXV=VXX> pluri(busve) / stip(endiis) e{s}me(r)i(t)is dim(issi)s hon(e)st(a) mis(s)ion(e) (q)uorum nom(ina) / subsc(r)ipta sun(t) civitate(m) Romanam qu(i) eor(um) non hab[er(ent)] / dederunt et conub(i)u(m) cum uxorib(us) quas tun(c) habuissen(t) / cum <e=I>st civita(s) iis dat(a) aut cum i(i)s quas po(s)te(a) duxiss(ent) / dumtax(a)t singulis // Imp(erator) Cae(sar) divi Antoni(ni) fil(ius) divi Veri Parthi(ci) max(imi) frat(er) divi H/(a)drian(i) nep(os) divi Traian(i) Pa(r)thici prone(pos) divi Nervae abn(epos) / M(arcus) Aureli(us) Antonin(us) Aug(ustus) Germ(anicus) Sar(maticus) pont(ifex) maxi(mus) tr(ibunicia) / pot(estate) XXXIII imp(erator) VIIII co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae) et / Imp(erator) Cae(sar) L(ucius) Aeli(us) Aureli(us) Commodu(s) Aug(ustus) Anton(i)ni Aug(usti) fil(ius) / divi Pi(i) nep(os) div(i) Hadria(ni) pro(nepos) divi Traian(i) Parthi(ci) a< d = B >/ne(pos) divi Nerv(a)e adne(pos) Ger(manicus) Sar(maticus) tri(bunicia) pot(estate) III imp(erator) II co(n)s(ul) p(ater) p(atriae) / equitib(us) et peditib(us) qui militaverunt in al(is) V quae appel/lantu(r) Gal(l)o(rum) et Thra(cum) Clas(s)ian(a) et Aug(usta) Vocontio(rum) et (!) Pan/no(ni)o(rum) Sabi(niana) et Sebosi(ona) Gal(l)or(um) et Vetto(num) {et} < His = ISH >(panorum) et cohort(ibus) / XVI I Aug(usta) Nerv(iorum) et I Frisiav(onum) et I Ael(ia) Hisp(anorum) et I fida Vardul(l)o(rum) / et I Celti(berorum) et II(I) Lingo(num) et II Hisp(anorum) e(t) (!) Thrac(um) et I (B)atavor(um) et II / Gallor(um) (v)et(erana) et II Thr(acum) vet(erana) et II <L=I>(in)<g=C>o(num) et IIII Gal(l)o(rum) et (!) Vangi(onum) / et VII Thrac(um) et I < M = S >o(r)ino(rum) et sunt in Brit{t}annia (s)ub Ul/pio Marcel(l)o leg(ato) <XXV=VXX> plurib(usve) stipen(diis) emeri<t=L>i(s) / mis(s)is honest(a) missione quorum nomin(a) subscript(a) / sunt civitatem Romana(m) qui eoru(m) non habere(nt) de/derunt et conubiu(m) cum uxorib(us) quas tu(n)c habuis/sen(t) cum est civita(s) iis dat(a) aut cum i(i)s quas poste(a) du/xissen(t) dumtaxat singulis a(nte) d(iem) X K(alendas) Apr(iles) / Ser(vio) Scipione Orfito / D(ecimo) Velio Rufo co(n)s(ulibus) / cohort(is) I Aug(ustae) Nerv(ianae) cui praeest / Annius Victor / ex equite / Sisceo Aptasae fil(io) Daco / descript(um) et recognit(um) ex tabul(a) aer(ea) / qu(a)e fixa est R<o=E>m(a)e in mur(o) post templ(um) / divi Aug(usti) ad Minervam
Bibliografia
[
editar
]
- John Lingard,
The History of England, from the First Invasion by the Romans
, J. Mawman, 1823
- Anthony Richard Birley,
The Roman government of Britain
,
Oxford University Press
, 2005,
ISBN 0199252378
[1]
- Dion Casio (2004), Historia Romana, Obra completa. Madrid:
Editorial Gredos
.
ISBN 978-84-249-2727-1
- Peter Salway,
A History of Roman Britain
, Oxford University Press, 2001,
ISBN 0192801384
, 9780192801388
- M. Brassington, "Ulpius Marcellus"
Britannia
(1980):314-315.
Enlaces externos
[
editar
]