?i tiu pa?o enhavas la
oftajn demandojn
pri
Vikipedio
kaj ?ia funkciigo.
Vikio
estas certa speco de retpa?aro: La legantoj povas mem redakti; tiel ?iuj legantoj komune verkas la enhavon. Ekzistas multaj vikioj, por diversaj celoj; ekzemple en vikio de firmao kutime nur la firmaanooiupj rajtas redakti.
Vikipedio estas libera enciklopedio, kiu???la? certaj reguloj???povas esti plibonigata kaj pliampleksigata de ?iuj homoj. Vikipedio ekzistas en diversaj lingvaj versioj, kun malsama enhavo kaj parte anka? malsamaj reguloj.
Tiel oni nomas projektojn, kiuj estas projekto de
Fonda?o Vikimedio
(vidu sube), kiel Vikipedio. La plej grava frata projekto estas
Vikimedia komunejo
, ?ar tie oni stokas bildojn, kiujn eblas facile enplekti en Vikipedion.
Krome ekzistas multe da projektoj kun "Viki-" (
Wiki-
) en la nomo, sed nur malmultaj de tiuj projektoj estas frataj projektoj de Vikipedio.
Multaj homoj atingas Vikipedion ser?inte per ser?ma?ino. De tie ili pluklakas.
Sur la dekstre supra flanko de la vikipediaj pa?oj oni trovas la ser?-kampon "Ser?i". Tajpu tien la ser?atan esprimon kun a? supersignaj literoj a?
X-sistemo
. Sub la kampo vi trovas du butonojn: per "Ek!" vi ser?as la esprimon kiel nomon de artikolo. Per "ser?u" vi ser?as la esprimon ie ajn en iu artikolo.
Helpas anka? la sistemo de kategorioj: Sube de artikolo vi trovas la kategoriojn, al kiuj apartenas la artikolo. Ekz-e, sube de
Francio
vi trovas la kategoriojn: Francio, E?ropo, E?ropa Unio, E?ropaj landoj kaj Elstaraj artikoloj.
Principe same kiel el aliaj retpa?oj. Maldekstre de vikipedia pa?o vi trovas (sub "iloj") "Citu ?i tiun artikolon". Tie legeblas konkreta propono kiel citi (kiel vortumi la citfonton). ?ar Vikipedio estas nur konversacia leksikono, vi ne citu el ?i por scienca labora?o. Escepto estas se vi ekz. esploras pri Vikipedio kaj uzas Vikipedion kvaza? ?i estas historia fonto pri Vikipedio mem.
?u mi rajtas uzi enhavon de Vikipedio sur mia retpa?o?
[
redakti
|
redakti fonton
]
Principe, vi devas indiki ke vi transprenis ion el Vikipedio. Plej ofte pli indas ke vi simple metas ligilon de via retpa?o al vikipedia artikolo, ?ar artikolo povas ?an?i?i. Via reuzo de Vikipedia enhavo estas kun rezervo pri diversaj permesiloj kaj eble alia kondi?o.
?is 2016, redakti per la x?sistemo estis devige.
[noto 1]
. Ekde tiam, pluraj enigaj kieloj, sen Esperanto?klavaro, restas disponeblaj per la
Universala LingvoElektilo
.
Serviloj (por konservi la enhavojn), retspaco kaj la merkatnomaj rajtoj apartenas al
Fonda?o Vikimedio
, kiu estas senprofitdona organiza?o. La sidejo estas en Usono. La enhavoj (ekzemple la teksto de artikolo) estas liberaj, ?iu rajtas utiligi ilin sen demandi kaj sen pagi al la Fonda?o a? al la a?toroj. Oni rajtas utiligi e? por komercaj celoj kaj prilabori ilin. Sed: Respektu la GNU-licencon por libera dokumentado "
GFDL
".
La unuopaj lingvaj versioj de Vikipedio estas a?tonomaj. La vikipediistoj ekzemple en la esperantlingva Vikipedio elektas tiel nomatajn administrantojn. Tiuj administrantoj rajtas forbari vikipediistojn kiuj forte agis kontra? reguloj, a? protekti pa?ojn kontra? vandalismo.
Tamen la administrantoj nur funkcias kiel "policistoj", sed ne decidas pri la enhavo de la artikoloj. Tio estas afero de la vikipediistoj ?enerale. Do ne ekzistas redakcio kian oni konas de presitaj enciklopedioj.
Kiu pagas por la funkciado de Vikipedio?
[
redakti
|
redakti fonton
]
La funkciado estas financata pere de
donacoj
. Ekzistas anka? UEA-konto, por subteni projektojn pri la esperantlingva Vikipedio.
Kiu respondecas pri artikolo en Vikipedio?
[
redakti
|
redakti fonton
]
La artikolojn skribas la vikipediistoj, komune. Pere de la "historio" de artikolo eblas eltrovi kiu verkis kion. Se vikipediisto (?u registrita ?u ne) skribas ion ofendan, agas kontra? kopirajto ktp., polico povas identigi tiun vikipediiston (per la IP-adreso, kiun postlasas ?iu retumanta komputilo) kaj aran?i punadon.
Ne respondecas Fonda?o Vikimedio, ?ar ?i nur disponigas la retejon kaj teknikon. Certe naciaj vikimedioj ne okupi?as pri la enhavoj de Vikipedio, anka? ne de la koncerna nacilingva.
?enerale, oni neniam plene fidu al iu verko, ?u Vikipedio, nacia enciklopedio a? presita libro. Certe en Vikipedio foje trovi?as eraroj, sed ili ekzistas anka? aliloke. La? esploro pri la germanlingva Vikipedio (publikigita fine de 2007 en
Stern
), en Vikipedio estas malpli da eraroj ol en la fama enciklopedio
Brockhaus
.
Signo por kvalito de artikolo estas se ?i indikas la fontojn kaj se multe da a?toroj kuna?toris.
Multaj a?toroj, kiuj redaktis artikolon, metas ?in sur sian
Atentaro
?n. Se iu ?an?as ion je la artikolo, tiam la vikipedia softvaro atentigas ilin, kaj ili rigardos la artikolon por kontroli la redakton. La? la sperto, tio funkcias bone. Ne necesas ke vi mem eksperimentu enmetante ruba?on en artikolon por vidi kiom rapide oni riparas la ?an?on???tia konduto (intence enmeti rubon) estas kondamnata "vandalismo".
Administranto povas forigi artikolon, se ?i ne kongruas kun la
bazaj postuloj
pri artikolo a? kontra?as iun regulon. Artikolo povas malaperi ekzemple, se ?i estas tro mallonga (malpli longa ol
?ermeto
)???do eble enhavas neniun frazon kaj nur bildon; informon pri tia artikolo iu ajn rajtas meti sur la pa?on de
forigendaj artikoloj
kaj administranto rajtas forigi ?in, post kiam ?i trovi?is tie dum tri horoj. Se la artikola titolo estas mistajpita, administranto rajtas tuj forigi ?in; same, se temas pri
vandalismo
, do evidenta misuzo de vikipedio (ekzemple per ia varbado).
Post tri horoj sur la pa?o de forigendaj artikoloj povas malaperi anka? unu? a? du?frazaj neenciklopedia?oj kaj fremdlingva teksto, se neniu ektradukas ?in. Pri la ceteraj detaloj kaj la proceduro legu sur
reguloj pri forigado
.
- ↑
Anta?e, konservante la enigon
ux
estis eligo
?
kaj enigo
uxx
faris
ux