Vi?enco

?emelurboj
	Pforzheim ? Annecy ? Klevlando ? Osijek ? Burgoso vd

	Vicenza
komunumo de Italio ? urbo ? urbego
?emelurboj
	Pforzheim ? Annecy ? Klevlando ? Osijek ? Burgoso vd
?tato	Italio
Regiono	Veneto (2005)
Provinco	VI Vi?enco (2005)
Geografia situo	45° 33′ N , 11° 33′ O (mapo) 45.55 11.55 Koordinatoj: 45° 33′ N , 11° 33′ O (mapo)
Alto super marnivelo	39 m
Areo	80 (2005) km²
Lo?antaro	109 823 (2023)
Lo?denso	1363 lo?antoj/km²
Subdivida?oj	Anconetta, Bertesina, Bertesinella, Bugano, Casale, Debba, Longara, Ospedaletto, Polegge, San Pietro Intrigogna, Santa Croce Bigolina, Tormeno (2005)
Najbaraj komunumoj	Altavilla Vicentina , Arcugnano , Bolzano Vicentino , Caldogno , Costabissara , Creazzo , Dueville , Longare , Monteviale , Monticello Conte Otto , Quinto Vicentino , Torri di Quartesolo (2005)
Patrono	San Vincenzo
Festa tago	8-a de septembro (2005)
Nomo de lo?antoj	vicentini
Po?tkodo	36100
Imposta kodo	L840
Kodo la? ISTAT	024116
Telefona prefikso	0444
Retpa?o	http://www.comune.vicenza.it
	v ? d ? r

Vi?enco ( itale Vicenza ) estas komunumo de Italio kun proksimume 113.000 lo?antoj. ?i estas ?efurbo de la samnoma provinco de Vi?enco , kaj unu el la ?efaj urboj de la norditala regiono Veneto .

Episkopa sidejo, ?i estas konata kiel la urbo de Andrea Palladio - renesanca arkitekto, kiu tie realigis grandnombrajn konstrua?ojn kiaj la Villa Almerico Capra "La Rotonda" - kaj ?i estas tre grava arturbo, kiu allogas turistojn el la tuta mondo.

Pro la grandnombraj konstrua?oj de Andrea Palladio , la urbo kaj la vilaoj de ?ia provinco enestas la liston de monda kulturhereda?o de UNESKO .

Historio [ redakti | redakti fonton ]

En la romia epoko, la urbo estis nomata Vicetia [ vi ?e cia ] kaj unue menciita en la jaro 135 a-K .

Dum mezepoko , Vi?enco estis konkerita de Verono kaj aneksita al la senjorlando de la familio Della Scala .

De 1404 ?is 1797 , ?i apartenis al la Venecia respubliko . Estis kvar pacemaj kaj bonstataj jarcentoj: arto atingis subliman nivelon kaj ekonomiko prosperis. La 16-a jarcento estis epoko de la granda renesanca arkitekto Andrea Palladio, kiu heredigis al Vicenza kaj al tuta mondo nesubstitueblan arkitekturan propra?on. Liaj ?efkonstrua?oj estas la Basilica Palladiana (Baziliko de Palladio), la Teatro Olimpico (Olimpika Teatro) kaj la vilao nomata Rotonda (Vilao Ronda). La tradicio de Palladio estis da?rata de Vincenzo Scamozzi kaj aliaj arkitektoj ?is la 18-an jarcenton .

En la 19-a jarcento , post la falo de Napoleono , Vicenza fari?is a?strian urbon; fine, ?i eniris en la Itala regno en la 1866 . Dum la unua mondmilito oni batalis en la montaro de la provinco; dum la dua mondmilito la urbo estis tre difektata de Aliancana bombardado.

De la 1950-aj jaroj , forta ekonomika kaj industria kreskado transformis ?in je prospera urbo.

Sciindaj informoj [ redakti | redakti fonton ]

Vicenza estas la ununura itala komunumo kiu havas du orajn medalojn pro milita valoro sur sia standardo: la unua estis konsentita de la Re?o Viktoro Emanuelo la 2-a la 18-an de novembro 1866 pro la rezistado al la A?strio-Hungario en la 1848 ; la dua estis donita de la Prezidento Oscar Luigi Scalfaro la 11-an de marto 1995 pro la suferegoj de la lo?antaro dum la liberi?a milito ( 1943 - 1945 ).
La urbanoj de Vicenza estas nomataj Magnagati ("katman?uloj"): oni pensis ke dum la milito ili estis tiom malri?aj, ke la malsata lo?antaro man?is la vagantajn katojn, ?ar ili ne povis a?eti man?a?on.