Vapor?ipo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Bailey Gatzert , vapor?ipo sur la Rivero Kolumbio ?irka? 1910

Vapor?ipo estas ?ipo , movita per vaporma?ino a? vaporturbino .

La unuan funkciantan vapor?ipon konstruis la franca Claude de Jouffroy d'Abbans en 1783. La unuan vapor?ipon patentigis la 1-an de februaro 1788 Isaac Briggs kaj William Longstreet . La usona Robert Fulton patentigis en 1809 modifitan vapor?ipon, kiu estis ekonomie sukcesa. Lia rada vapor?ipo North River Steam Boat (konstruita en 1807, kaj nomata post generacioj kiel Clermont ) estis ekipita ankora? kun veloj. ?i atingis la rapidon de 4,5 knotoj (8,3 km/h) kaj estis uzata inter Novjorko kaj Albany kiel linia vetur?ipo sur la rivero Hudson. ?i faris la vojon dum kvarona tempo ol la vel?ipoj.

La teknika trairo de vel?ipo al vapor?ipo da?ris dum jarcento. La vapor?ipoj vere konkuris kun la vel?ipoj ekde la 1850-aj jaroj kaj traveturis regule la oceanon. La unua senvela vapor?ipo ekis en 1889 - konstruita de Alexander Carlisle - kaj rapida de 20 knotoj Teutonic de la entrepreno White Star Line .

La unuaj vapor?ipoj uzis vaporma?inojn kun malgranda premo, tiel oni povis grandigi la povumon nur per grandigo de la vaporma?inoj. Tiu grandigo atingis la volumenan limon en ?irka? 1870, oni poste grandigis la vaporpremon per pli efikaj kaldronoj. Oni planis vaporma?inojn, kiuj uzis la saman vaporon du-trifoje. En tiuj ma?inoj la vaporo iris en pli kaj pli grandajn cilindrojn; ilia povumo atingis 20.000 ?P komence de la 1900-aj jaroj. Oni dumtempe perfektivigis la ?iphelicon, tiel ?i anstata?is la padelradon , kiu estis neefika, ?ar okaze de balanci?o de la ?ipo, ?i elstaris el la akvo.

La vera revolucio okazis en 1884, kiam la brita in?eniero Charles Parsons prezentis la unuan funkciantan vaporturbinon. La turbinoj estis pli efikaj kaj pli simplaj ol la pi?taj vaporma?inoj, sed ili estis tro rapidaj por turnigi la ?iphelicojn per konvena rapido. Oni solvis tiun problemon en ?irka? 1910, per enkonstruo de rivolufrekvanco-reguligilo. Oni povis konstrui per la bonefikaj, malpezaj turbinoj grandvolumenajn kaj rapidajn oceanveturajn ?ipojn en la unuaj jardekoj de la 20-a jc..

La vapor?ipojn anstata?igis dizelmotoraj ?ipoj meze de la 20-a jc. Hodia? funkcias vapor?ipoj ?efe kiel muzeaj ekspoziciejoj a? kiel nostalgi-veturaj ?ipoj.