Unueca ?tato estas ?tato regata kiel unu ununura potenco en kiu la centra administracio estas finfine supera kaj ?iuj administraj dividoj (subnaciaj unuoj) ekzercas nur potencojn kiujn ilia centra administracio elektas delegi. La plimulto de ?tatoj en la mondo havas unuecajn sistemojn de registaro .

Unuecaj ?tatoj estas komparitaj al federaciaj ?tatoj ( federacioj ) kaj konfederaciaj ?tatoj ( konfederacio ):

En unueca ?tato, subnaciaj trupoj estas kreitaj kaj aboliciitaj, kaj iliaj potencoj povas esti plilar?igitaj kaj malvastigitaj, fare de la centra administracio. Kvankam politika rajtigo en unuecaj ?tatoj povas esti delegita tra transdono al loka administracio per statuto , la centra administracio restas supera; ?i povas forigi la agojn de transdonitaj registaroj a? limigi iliajn potencojn.

• Britio estas ekzemplo de unueca ?tato. Skotlando , Kimrio , kaj Nord-Irlando havas diversajn gradojn de sendependo pere de transdono de potenco. Sed tia transdono de potenco estas delegita fare de la Parlamento de la Unui?inta Re?lando kiu povas aprobi le?ojn unuflanke ?an?ante a? aboliciante transdonon.
• Ukrainio estas alia ekzemplo de unueca ?tato (vidu Konstitucio de Ukrainio ). La A?tonoma Respubliko de Krimeo ene de la lando, anta? la ali?o al Rusio, havis gradon da a?tonomeco kaj estis regata fare de ?ia Kabineto de Ministroj kaj le?dona Konsilio. En la komenco de la 1990-aj jaroj la respubliko havis anka? prezidentan postenon kiu estis finita pro separismaj tendencoj kiuj intencis transdoni Krimeon al Rusio. En 2014, sekvante la kontestatan referendumon , Krimeo deklaris sendependecon disde Ukrainio kaj reali?is al la Rusa Federacio . Tamen tiu vo?dono estis deklarita kontra?le?a fare de la ?enerala Asembleo de Unui?intaj Nacioj kaj ne estas ankora? agnoskata de la plej granda parto de la internacia komunumo .
• Multaj unuecaj ?tatoj havas ne tiajn areojn havantajn ajnan gradon da a?tonomio. Subnaciaj areoj ne povas decidi iujn ajn proprajn le?ojn. Kelkaj ekzemploj de tiaj landoj estas Svedio , Norvegio ^[1] kaj Irlando .

En federaciaj ?tatoj , kompare, ?tatoj a? aliaj subnaciaj entoj partumas suverenecon kun la centra administracio, kaj la ?tatoj konstituantaj la federacion havas ekziston kaj potencfunkciojn kiuj ne povas esti unuflanke ?an?itaj fare de la centra administracio. En kelkaj kazoj, estas la federacia registaro kiu havas nur tiujn potencojn eksplicite delegitajn al ?i. Usono estas ekzemplo de federacia ?tato. La? la Usona Konstitucio , potenco estas partumita inter la Federacia registaro de Usono kaj la usonaj ?tatoj , kun la deka konstitucia amendo eksplicite indikante tiel "La potencoj ne delegitaj al Usono fare de la Konstitucio, nek malpermesitaj per ?i al la ?tatoj, estas rezervita al la ?tatoj respektive, a? al la homoj." Multaj federaciaj ?tatoj anka? havas unuecajn pli malaltajn nivelojn de registaro; dum Usono estas federacia, la ?tatoj mem estas unuecaj la? la Regulo de Dillon - distriktoj kaj municipoj havas nur la a?toritaton konceditan al ili fare de la sub?tataj registaroj sub sia ?tatkonstitucio a? de le?donaj agoj. Ekzemple, en la Usona ?tato Konektikuto , distrikta registaro estis aboliciita en 1960 .

Transdono (kiel federacio) povas esti simetria, kie ?iuj subnaciaj unuoj havas la samajn potencojn kaj statuson, a? malsimetriaj, kun regionoj variantaj en siaj povoj kaj statuso.

Notoj [ redakti | redakti fonton ]

Eksteraj ligiloj [ redakti | redakti fonton ]

• Open University&???nbsp;? The UK model of devolution ^{[ rompita ligilo ]}
• Open University ? Devolution in Scotland ^{[ rompita ligilo ]}