La Unua e?ropa astronoma kongreso ( germane   Erste europaischer Astronomenkongreß ) okazis dum dek tagoj ?is la mezo de a?gusto 1798 ?e la furore moderna Seeberg-stelobservejo en Gotha , Germanujo . ^[1]

Anta?historio [ redakti | redakti fonton ]

La en 1790 fare de Janos Ferenc Zach malfermita stelobservejo i?is balda? centro de e?ropaj astronomoj. Zach korespondadis kun kvaza? ?iuj fakkolegoj kio anka? kontribuis al la ofta viziti?o observatoria. Komence de 1798 la franca astronomo Jerome Lalande proponis sian deziron ekkoni la observejon gotaan, anka? por renkonti la berlinanon Johann Elert Bode . Zach sendis por la komence de a?gusto planita renkonto anka? invitojn al aliaj fakuloj; ekz. al Derflinger, Barry, Rudiger, David kaj Strnadt. De la plejmulto la invitoj pozitive responditis kaj la landaj suverenoj anka? apogadis. Tamen timis kelkajn la influon de franca revoluciaj ideoj. La invitita astronomo Jurij Vega el Vieno ekzemple ne ekrajtis voja?o al Gotao. Johann Hieronymus Schroeter el Lilienthal kaj Heinrich Wilhelm Olbers el Bremen memdecidite restis hejme supozante reklamon por la metra decimala sistemo .

Partoprenintoj [ redakti | redakti fonton ]

• Johann Elert Bode (1747?1826), Berlino , astronomo
• George Butler (1774?1853), Kambri?o , voja?anta studento
• Johannes Feer (1763?1823), Meiningen , geodeziulo
• Ludwig Wilhelm Gilbert (1769?1824), Halle , profesoro pri fiziko
• Johann Kaspar Horner (1774?1834), Zuriko , helpanto de Zach
• Johann Jakob Huber (1733?1798), Bazelo , astronomo
• Georg Simon Klugel (1739?1812), Halle , profesoro kaj optikisto
• Johann Gottfried Kohler (1745?1800), Dresdeno , ano ?e Matematika-fizika salono
• Jerome Lalande (1732?1807), Parizo , astronomo
• Marie-Jeanne de Lalande (1768?1832), Parizo , astronomia kalkulistino
• Carl Philipp Heinrich Pistor (1778?1847), Berlino , po?tsekretario kaj instrumentfaristo
• Johann Konrad Schaubach (1764?1849), Meiningen , gimnaziestro
• Karl Felix von Seyffer (1762?1822), Gottingen , astronomo
• Johann Heinrich Seyffert (1751?1817), Dresdeno , financa sekretario
• Johann Friedrich Wurm (1760?1833), Virtembergio , astronomia kalkulisto, teologo
• Janos Ferenc Zach (1754?1832), Gotha , astronomo

Programo kaj rezultoj [ redakti | redakti fonton ]

Jerome Lalande alvenis jam la 25-an de julio ?e Seeberg-monto, kune kun la nevino, la kalkulistino Marie-Jeanne de Lalande. La plejmultaj aliaj partoprenantoj sekvis inter komenco de a?gusto kajla 9-a de a?gusto, la alvenotago de von Bode. Post Bode aperis ankora? Wurm kaj Huber. Zach sukcese gastis la plej multajn kolegojn en siaj observatoriejoj, dume kelkaj devis lo?i en la gastejo "Zur Schelle" ?e la gotaa centra bazarplaco. Dum klaraj vesperoj ?iuj kolekti?is je observo kaj diskuto ronde en la Seeberg-centro. La pridiskutita temaro estis lar?a. Dekomence klaris ke nur pli intima kunlaboro povus sekurigi verajn sukcesojn. Temigis oni la lan?on de astronomia fakgazeto. Ja jam estis ekzistanta la fare de Johann Elert Bode eldonita jarlibro Berliner Astronomisches Jahrbuch , sed la spaco tempa inter la eltrovo kaj la publika anonco de novaj malkovrita?oj estis tro longe; pluse la longeco de la artikoloj estis malsufi?e granda.

La komparo de la kunportitaj instrumentoj, anta? ?io de la kronometroj kaj sekstantoj , donis novajn impulsojn al la mekanikistoj ?eestantaj. Proponoj pri novaj konstelacioj ne reali?is, anka? la enkonduko de la metra decimala sistemo, hereda?o el francaj revoluciaj tempoj, videblis al multaj ne farindaj pro politikaj kialoj. Tamen oni decidis akcepti unuece la menciitan sistemon ?e privataj esploroj. Anka? akceptitis la akcepto ?enerala de meze?ropa tempo .

Praktikaj ekzercoj faritis ne nur apud la observatorio. Aparte la komuna ekskurso al la monto Großer Inselsberg en la 14.8.1798 donas bonajn okazojn prie kaj surloke eblis kombini la astronomiajn observojn kun barometraj altecmezuradoj. Tiun interesan ekskurson partoprenis anka? la dukino Charlotte (Saksio-Meinigen) . Anka? gajaj rondoj ne mankis. La? la raporto de la duka frato princo A?gusto ( Saksio-Gotao ) la nomtago de la nevino de Lalandes festitis per dancoj kaj kanonpafoj. La el Bazela veninta sciencisto Johann Jakob Huber malsani?is mallonge post alveno kaj mortis surprize en la 21-a de a?gusto; lia filo Daniel Huber , estante anka? matematikisto kaj astronomo, venis gotaen kaj konati?is kun aro da kolegoj. Je la fino de a?gusto 1798 la lastaj gastoj estis revenintaj patrujen.

Efikoj [ redakti | redakti fonton ]

Memorigiloj prie admireblas en la Muzeo pri regionhistorio de Gotao: globuso de Lalande kaj skala rektilo . En 1998 la anoj de la germana Astronomische Gesellschaft , okaze de la datreveno 200-a de la unua e?ropa astronoma kongreso, okazigas la printempan kunvenon en Gotao. Tiam ani?is pli ol 120 astronomoj el 15 landoj. Poste nomitis honore la asteroido 8130 Seeberg .

Literaturo [ redakti | redakti fonton ]

• Dieter B. Herrmann : "Das Gothaer Astronomentreffen im Jahre 1798 ? ein Vorlaufer heutiger wissenschaftlicher Kongresse", en: Die Sterne , 46/1970, kajero 3, p. 119-123
• Manfred Strumpf: Gothas astronomische Epoche , Horb am Neckar: Geiger, 1998, ISBN 3-89570-381-8

Fonto [ redakti | redakti fonton ]

En tiu ?i artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Erster europaischer Astronomenkongress en la germana Vikipedio.

Notoj [ redakti | redakti fonton ]