El Vikipedio, la libera enciklopedio
La Tivoli-gastejo en Gotha
Memorigtabulo
Tivoli
estas iama gastejo en
Gotha
, Am Tivoli nr 3. ?i estas la fondodomo de
Sozialistische Arbeiterpartei Deutschlands
(1875) (SAP), la senpera anta?ula frakcio de la
Socialdemokratia Partio de Germanio
(SPD). La jaro 1875 konsideratas la vera fondodato, kiam je la fino de la Unui?partitago (de la 22-a ?is la 27-a de majo)
Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein
(ADAV) kaj
Sozialdemokratische Arbeiterpartei
(SDAP) kunfandi?is al SAP.
En la tiama Sundhauser-aleo konstruitis en 1830 la domo kiel gastejo kun elver?ejo, gastsalonoj kaj salonego kun galerio. Unue ?i nomi?is
Kautz'sches Wirtschaftslocal
. Ekde 1848 la
Kaltwasser'sche Saal
kondukitis de Ottilie Kaltwasser kiel restoracio. La nomo
Tivoli
venis ne anta? la 1885-a jaro, pro la kontra?e trovi?inta bierfarejo
Tivoli-Brauerei Gotha
; krome eblis konsumi Tivoli-bierojn en la gastejo. Je la komenco de la 20-a jarcento la urbo Gotha i?is nova posedanto. De 1909-18 la gastejo i?is fakte bierfareja gastejo. ?is la
Dua mondmilito
estis anka? infan?ardeno en la konstrua?o. La salonegon oni uzis pro diversaj kunvenoj oficialaj de la urbo. En 1953 ?i alinomitis
Laborista memorigloko Tivoli
kaj plenumis ?is la
Turni?o
tiun rolon. Dum la sekvintaj jaroj necesis fari profundajn resta?radlaborojn. Tiam la salonego Kaltwasser reproduktitis la? la originala versio.
Wilhelm Bock
(1846?1931) estis delegito de la gotha-a loka grupo de ADAV kaj partoprenis la Partitagon de
Eisenach
en la jaro 1869-a. Grandajn meritojn li gajnis per bonega preparado de la Unui?partitago de 1875 en Gotha. Sen li la tuto ne okazus. Li krome fondis la gazeton
Gothaisches Volksblatt
. En 1946 honore nomitis strato por li.
Portretoj de la fruaj germanaj aktivuloj en la laborista movado: August Bebel, Wilhelm Liebknecht - supre, Karl Marx - meze, Carl Wilhelm Tolcke, Ferdinand Lassalle - malsupre)
En 1873 SAP kaj ADAV komencis reciprokan enhavan alproksimi?on. Oni ser?is vojojn je unui?o kaj sukcesis. Tio havis diversajn kialojn - ekz. la fondo de la
Germana Imperiestra Regno
, la regado de
Otto von Bismarck
kaj ne laste la kreskanta ekonomia krizo en Germanlando. Anta?konferenco okazis en la 14-a kaj en la 16-a de februaro 1875. Oni ellaboris programskizon. Traleginte ?in
August Bebel
verkis kontra?ulan koncepton; tiun la plejmulto de la SDAP-anoj re?etis. Anka?
Karl Marx
kritikis ?in. En letero adresita al
Wilhelm Bracke
li skribis
Randglossen zum Programm der deutschen Arbeiterpartei
.
[1]
. Tiuj
randaj glosoj
fami?is kiel teoria skriba?o sub la titolo
Kritik des Gothaer Programms
. La programo akceptitis unuanime en la 25-a de majo - kio markis la faktan fondon de SAP.
Kun 129 delegitoj, kiuj reprezentis ?. 25000 membrojn, la okazo estis la origino de germana socialdemokratio. ?e la balotoj je
Reichstag
en 1877 la socialdemokratiaj politikistoj rekompencitis per la vo?donado de duono da miliono da civitanoj. Postulis la Programo de Gotha
liberan ?taton
kaj
socialisman socion
.
Ekde 1953 la komplekso i?is oficiala memorigloko. La ekspozicio ene koncentri?is - krome pri la kronologia prezento de la eventoj - pri la realigo de la punktoj de
Kritiko je la Gotha-programo
farita de Marx kaj
Engels
ene de la laborista movado. Aparta sekcio dedi?is sin al la historio de
Komunista Partio de Germanio
la? la memkompreno de
Sozialistische Einheitspartei Deutschlands
. Sekve tiu ?i memorigloko estis grava parto de la de la oficiala GDR-adoptomaniero de historio.
Post 115 jaroj okazis denove ?e Tivoli memorinda pa?o en la historio de socialdemokratio. En la 27.1.1990 fonditis tie ?i la unua landa sekcio de SPD sur
GDR
-teritorio. Honoraj gastoj estis
Willy Brandt
kaj
Egon Bahr
.
[2]
La subtena organiza?o
Forderverein Gothaer Tivoli e.V.
havas ?. 40 membrojn fondite en 1992 en Gotha. Celo de ?i estas i.a. konservi la historian domon kaj alirebligi ?in por interesatoj el Germanlando kaj el la tuta mondo.
- ↑
Surreta teksto
- ↑
Brandt diris la sekvonton (tradukite): "Karaj amikoj, dankon por via invito. Mi alportas salutojn elkorajn de la E?ropon transpasanta komunumo de socialdemokratoj el la tuta mondo. Tiukuntekste mi transdonas miajn bonajn dezirojn al la socialdemokratoj en tiu ?i germana kerna lando Turingio."
