Timur Lenko en
po?tmarko
de
Uzbekio
.
La imperio de Timur inter la jaroj 1365 kaj 1405
Statuo de Tamerlano sur monbileto de
Uzbekio
.
Timur
(
?agataje
?????
, ?la fera“), fakte
Timur bin Tara
gh
ay Barlas
; ofte nomata
T?mur-e Lang
a?
Timur Lenko
(
????? ???
, ?Timur la
lama
“) kiu en okcidenta E?ropo estis latinigita al la nomo
Tamerlan
? (la
8-an de aprilo
1336
en
Ke?
, nuntempe
?aksrisabz
, hodia?a
Uzbekio
; la
19-an de februaro
1405
en
?imkent
, hodia?a
Kaza?io
) ? estis
centrazia
[1]
konkeranto, militestro kaj
imperiestro
fine de la
14-a jarcento
. Li fondis la
dinastion
de
Timuridoj
.
Alternativaj prononcaj kaj skribaj varia?oj de la nomo estas interalie
Timur-i Lenk
,
Timur Lang
,
Timur Khan (Timur-?ano)
,
Amir Temur
. Li mem nomis sin
T?mur-e Gurk?ni
[2]
(
????? ???????
), la
iranigita formo
de la origine
mongola
vorto
kurugan
[3]
, kio havas la signifon "bofilo". La nomo estis aludo de Timur al sia membrigo per edzigo en la familio de
?ingis-?ano
kaj celis fortigi sian legitimon je regado. Aldone li havis la perse islaman honoran titolon
Am?r-e Kab?r
kaj sub tiu nomo pli ofte mencii?as en klasikaj islamaj tekstoj.
Naski?inta en la konfederacio
Barlas
en
Transoksiano
dum la 1320-aj a?
1330-aj jaroj
, li akiris kontrolon de
Okcidenta ?agataja ?anlando
?irka? 1370. El tiu bazo, li estris militajn kampanjojn tra
Okcidenta
,
Suda
kaj
Centra Azio
kaj aperis kiel la plej povega reganto en la
islama mondo
post sia venko super la
Mamelukoj de Egipto kaj Sirio
, la ekira
Otomana Imperio
kaj la dekadenca
Delhia Sultanlando
. El tiuj konkeroj li fondis la
Timuridan Imperion
, kvankam ?i fragmenti?is tuj post lia morto. Li estis konsiderata la lasta el la grandaj
nomadaj konkeristoj
de la
E?razia Stepo
, kaj lia imperio preparis la aperon de pli strukturitaj kaj logda?raj
kanonaj imperioj
en la 1500-aj kaj 1600-aj jaroj.
[4]
[5]
Timuro anta?vidis la restarigon de la
Mongola Imperio
de
?ingis-?ano
.
[6]
Kiel rimedo por legitimigi siajn konkerojn, Timuro fidis je islamaj simboloj kaj lingvo, nomante sin mem la
Glavo de Islamo
kaj helpante instruajn kaj religiajn instituciojn. Li konvertis preska? ?iujn gvidantojn el
Borjigidoj
al
Islamo
dum sia vivda?ro.
[7]
Liaj armeoj estis inkluziveme multetnaj. Timuro anka? decide venkis la kristanajn
kavalir-hospitalistojn
?e
Smirno
, titolante sin
ghazi
.
[8]
Anta? la fino de sia regado, Timuro anka? akiris kompletan kontrolon de ?iuj restoj de la
?agataja ?anlando
,
Il?anato
,
Ora Hordo
kaj e? provis restarigi la
Juan-dinastion
.
La armeoj de Timuro estis timitaj ?ie en Azio, Afriko, kaj E?ropo,
[8]
kaj konsiderindaj partoj de kiuj estis detruitaj per liaj kampanjoj.
[9]
Fakuloj ?irka?kalkulas ke liaj kampanjoj ka?zis la mortojn de 17 milionoj da homoj, sumi?ante al proksimume 5% de la monda lo?antaro.
[10]
[11]
Li estis la avo de
Ulugbek
, kiu regis en Centra Azio de 1411 ?is 1449, kaj la praprapraavon de
Babur
, nome fondinto de la
Mogola Imperio
, kiu regis en partoj de Sudazio dum proksimume kvar jarcentoj, de 1526 ?is 1857.
[12]
[13]
Timuro anka? estas rekonita kiel granda patrono de arto kaj arkitekturo, kiam li interagis kun islamaj intelektuloj kiel ekzemple
Ibn ?aldun
kaj
Hafiz-i Abru
.
[8]
Emiro Timuro festas en la ?ardenoj de
Samarkando
.
Timuro estis naskita en
Transoksiano
, proksime de la urbo Ke? (areo nun pli bone konata kiel
?ahrisabz
, "la verda grandurbo"), proksimume 80 kilometroj (50 mejl.) sude de
Samarkando
en nuntempa
Uzbekio
, parto de kio tiam estis la
?agataja ?anlando
.
[14]
Lia patro, Taraqai, estis negrava nobelulo apartenanta al la tribo
Barlas
.
[14]
La Barlas estis origine mongola tribo
[15]
[16]
kiu i?is turkigita.
[17]
[18]
[19]
La?
Gerard Chaliand
, Timuro estis islamano
[20]
sed li vidis sin kiel la heredanto de ?ingis-?ano.
[20]
Kvankam ne
?inggisido
a? descendanto de ?ingis-?ano,
[21]
li evidente ser?is alvoki la hereda?on de la konkeroj de ?ingis-?ano dum sia vivda?ro.
[22]
Pli postaj historioj pri la Timurida dinastio asertas ke li estis naskita la 8an de aprilo 1336, sed la plej multaj fontoj pri lia vivda?ro donas a?ojn kiuj estas kongruaj kun naski?odato en la fino de la
1320-aj jaroj
. Historiisto
Beatrice Forbes Manz
suspektas ke la dato (1336) estis invento dezajnita por ligi Timuron al la hereda?o de
Abu Sa'id Bahadur ?ano
, nome la lasta reganto de la
Il?anlando
descendinta de
Hulegu
, kiu mortis en tiu jaro.
[23]
En la a?o de ok a? na?, Timuro kaj lia patrino kaj fratoj estis portitaj kiel kaptitoj al Samarkando fare de invada mongola armeo.
En lia infana?o, Timuro kaj malgranda grupo de grupanoj trudeniris voja?antojn por varoj, aparte bestoj kiel ekzemple ?afoj, ?evaloj, kaj bovoj.
[23]
En ?irka? 1363, estas kredite ke Timuro provis ?teli
?afon
de pa?tisto sed estis pafita per du sagoj, unu en sia dekstra gambo kaj alia en sia dekstra mano, kie li perdis du fingrojn. Amba? vundoj igis lin esti kripla por vivo. Kelkaj kredas ke Timuro suferspertis siajn kripligajn vundojn funkciante kiel
soldulo
al la ?ano de
Sistano
en
?orasano
, en kio estas konata hodia? kiel
Da?ti Margo
(Dezerto de Morto) en sudokcidenta
Afganio
. La vundoj de Timuro donis al Timuro la nomon de Lama a? Tamerlano fare de e?ropanoj.
[8]
Timuro estis islamano, sed dum lia ?efa oficiala religiema konsilisto kaj konsultisto estis la
hanafisma
fakulo Abdu' l-Jabbar ??arazmi, liaj specialaj kredoj ne estas konataj. En Tirmidh, li venis sub la influon de lia spirita mentoro
Sajjid Barakah
, gvidanto de
Bal?o
kiu estas entombigita kune kun Timuro en
Gur-e Amir
.
[24]
[25]
[26]
Oni konas ke Timuro tenis
Ali ibn Abi Talib
kaj la familion
Ahl al-Bajt
en alta konsidero kaj estis supozita fare de diversaj fakuloj por sia "
por-Ali
" sinteno. Malgra? tio, Timuro estis konata pro atakado kontra?
?ijaistoj
pro sunaaj kialoj kaj tial liaj propraj religiaj inklinoj restas neklaraj.
[27]
Timuro estas rigardita kiel armea geniulo kaj taktikisto, kun perturba kapablo labori ene de altagrade flua politika strukturo por venki kaj konservi lojalan sekvantaron de
nomadoj
dum sia regado en Mezazio. Li anka? estis konsiderita eksterordinare inteligenta - ne nur intuicie sed anka? intelekte.
[5]
En Samarkando kaj siaj multaj voja?oj, Timuro, sub la konsilado de eminentaj fakuloj povis lerni la
persan
,
mongolan
, kaj turklingvajn lingvojn.
[8]
Pli grave, Timuro estis karakterizita kiel oportunisto. Profitante avanta?on de sia tjurk-mongola hereda?o, Timuro ofte utiligis ?u la islaman religion ?u la juron kaj tradiciojn de la
Mongola Imperio
por realigi siajn armeajn celojn a? hejmajn politikajn intencojn.
[8]
Mapo de la
Timurida Imperio
?irka? 1360 Timuro akiris eminentecon kiel armea gvidanto kies soldatoj estis plejparte tjurklingvaj tribuloj de la regiono.
[20]
Li partoprenis en kampanjoj en
Transoksiano
kun la
?ano de ?agatajo
. Lia kariero dum la venontaj dek a? dek unu jaroj povas esti tiel nelonge resumita de liaj
Memuaroj
. Alianci?ante sin kaj de si mem kaj per familia ligo kun Kurgan, la detroniganto kaj detruanto de
Volgia Bulgario
, li devis invadi
?orasanon
?e la kapo de mil rajdantoj. Tio estis la dua armea ekspedicio kiun li gvidis, kaj ?ia sukceso kondukis al pliaj operacoj, inter ili la submeti?o de
?orezmo
kaj
Urgen?o
.
Sekvante la murdon de Kurgan, disputoj ekestis inter la multaj postulantoj al
suverena potenco
; tiu bataletaro estis haltigita per la invado de la energia ?agtaid
Tuglug Timur
de
Ka?gar
, alia posteulo de ?ingis-?ano. Timuro estis ekspedita en misio al la tendaro de la invadanto, kio rezulti?is en lia propra nomumo al la estreco de sia propra tribo,
Barlas
, anstata?e de ?ia iama gvidanto,
Hajji Beg
.
La krizaj situacioj de la kvaza?-suverena pozicio de Timuro devigis lin havi rimedon al lia impona patrono, kies reveno sur la bordoj de la
Sirdarjo
kreis konsterni?on ne facile mildigita. Unu el la filoj de Tuglug envenis konfidita al la teritorio de Barlas, kune kun la resto de Ma?arannahr (
Transoksiano
), sed li estis venkita en batalo fare de la a?daca militisto kiun li anstata?igis, ?e la kapo de nombre malsupera forto.
Timuro komandante la
Sie?on de Bal?o
.
Estis en tiu periodo kiam Timuro reduktis la
?agatajajn ?anojn
al la pozicio de
prufiguroj
dum li regadis en ilia nomo. Anka? dum tiu periodo, Timuro kaj lia bofrato Hu?ejn, kiuj estis komence kunfu?antoj kaj migrantoj en komunaj aventuroj, i?is rivaloj kaj antagonistoj. La rilato inter ili komencis i?i stre?ita post kiam Hu?ejn prirezignis laborojn por aran?i la ordonojn de Timuro terenbati Iljan ?ojan (iama guberniestro de Ma?aranah) proksime al Ti?net.
[8]
Timuro komencis akiri sekvantaron en Bal?o, konsistante el komercistoj, kuntribuloj, islama pastraro, aristokrataro kaj agrikulturaj laboristoj, pro sia bonvolemo el partumado de siaj hava?oj kun ili. Tio estis komparita kun la konduto de Hu?ejn, kiu fremdigis tiujn homojn, prenis multajn hava?ojn de ili per siaj pezaj fiskaj
impostoj
kaj egoisme elspezis la impostmonon konstruante kompleksajn strukturojn.
[8]
?irka? 1370 Hu?ejn kapitulacis al Timuro kaj poste estis murdita, kio permesis al Timuro esti formale proklamita suvereno ?e
Bal?o
. Li geedzi?is kun la edzino de Hu?ejn nome
Saraj Mulk ?anum
, posteulo de ?ingis-?ano, kio permesis al li i?i imperia reganto de la ?agataja-tribo.
[8]
Unun tagon Aksak Temur parolis tiel:
|
 | | ?
"?ano Zudei (en ?inio) regas pri la grandurbo. Ni nun nombras kvindek ?is sesdek viroj, do lasu nin elekti gvidanton." Tiel ili metis bastonon en la grundon kaj diris: "Ni devas kuri tien kaj tiu inter ni kiu estos la unua se temas pri atingi la bastonon, li povas i?i nia gvidanto". Tiel ili kuris kaj Aksak Timur, ?ar li estas lama, malfruis, sed anta? la aliaj atingis la bastonon li ?etis sian ?apon sur ?in. Tiuj kiuj unue alvenis diris: "Ni estas la gvidantoj." ["Sed"] Aksak Timur diris: "mia kapo venis unue, mi estas la gvidanto." Dume, maljunulo alvenis kaj diris: "La gvidado devus aparteni al Aksak Timur; viaj piedoj alvenis sed, anta? tiam, lia kapo atingis la celon." Tiel ili faris al Aksak Timur sian princon.
[28]
[29]
”
|
|
Timur ibn Taraghai Barlas, la? rekonstruo fare de
Mi?ail Gerasimov
)
La tjurk-mongola hereda?o de Timuro disponigis ?ancojn kaj defiojn ?ar li ser?is regi la Mongolan Imperion kaj la islaman mondon. La? la mongolaj tradicioj, Timuro ne povis postuli la titolon de
?ano
a? regi la Mongolan Imperion ?ar li ne estis posteulo de
?ingis-?ano
. Tial, Timuro starigis la
marionetan
?agatajan ?anon
, Sujurghatmi?, kiel la nominala reganto de Bal?o ?ar li ?ajnigis funkcii kiel "protektanto de la membro de ?inggisida linio, tiu de la plej a?a filo de ?ingis-?ano, nome Jo?i."
[30]
Kiel rezulto, Timuro neniam utiligis la titolon de
?ano
?ar la nomo ?ano povus nur esti utiligita de tiuj kiuj venas de la sama genlinio kiel ?ingis-?ano mem. Timuro anstata?e utiligis la titolon de
emiro
kun la signifo
generalo
, kaj agadis en la nomo de la ?agataja reganto de Transoksanio.
[23]
Por plifortikigi sian pozicion en la Mongola Imperio, Timuro sukcesis akiri la re?an titolon de bofilo kiam li geedzi?is kun princino de ?inggisida deveno.
[5]
Same, Timuro ne povis postuli la superan titolon de la islama mondo, nome
kalifo
, ?ar tiu "posteno estis limigita al la
Kuraj?oj
, la tribo de la profeto
Mohamedo
." Tial, Timuro reagis al la defio kreante miton kaj bildon de li mem kiel "supernatura persona povo" ordonita fare de Dio.
[30]
?ar Timuro havis sukcesan karieron kiel konkerinto, estis facile pravigi sian regadon kiel ordonita kaj preferita de Dio ?ar neniu ordinara viro povis esti posedanto de tia prospero ke lia rezisto estus vidita kiel kontra?batalado de la volo de Dio. Krome, la islama nocio ke armea kaj politika sukceso estis la sekvo de la favoro de
Alaho
estis longe sukcese ekspluatita fare de pli fruaj regantoj. Tial, la asertoj de Timuro ne ?ajnis nekredeblaj al islamaj homoj.
Timur sie?as la historian urbon
Urganj
.
Timur ordonas
kampanjojn
kontra?
Kartvelio
.
Armeo de Emiro Timuro atakas la survivantojn de la urbo Nerges, en Kartvelio, en la printempo de 1396.
Timuro pasigis la venontajn 35 jarojn en diversaj militoj kaj ekspedicioj. Li ne nur plifirmigis sian regadon hejme (interne) per la submetigo de liaj malamikoj, sed ser?is etendojn de teritorio per intervenoj sur la teroj de eksterlandaj potenculoj. Liaj konkeroj en la okcidento kaj nordokcidento kondukis lin al la teroj proksime de la
Kaspia Maro
kaj al la bordoj de la
Uralo
kaj la
Volgo
. Konkeroj en la sudo kaj sud-okcidento ampleksis al preska? ?iuj provincoj en
Irano
, inkluzive de
Bagdado
,
Karbalo
kaj Norda
Irako
.
Unu el la plej grandaj el la kontra?uloj de Timuro estis alia mongola reganto, posteulo de ?ingis-?ano nomita
Toktami?o
. Post esti rifu?into en la kortego de Timuro, Toktami?o i?is reganto kaj de la orienta
Kip?ak
kaj de la
Ora Hordo
. Post lia surtroni?o, li kverelis kun Timuro pri la posedo de
?orezmo
kaj
Azerbaj?ano
. Tamen, Timuro da?re apogis lin kontra? la rusoj kaj en 1382 Toktami?o invadis la
moskvan regnon
kaj bruligis
Moskvon
.
[31]
Post la morto de
Abu Sa'id
, reganto de la
Il?anida Dinastio
, en 1335, ekzistis povovakuo en Irano. En 1383, Timuro komencis la armean konkeron de Irano. Li konkeris
Heraton
,
?orasanon
kaj la tuton de orienta Irano anta? 1385; li kaptis preska? ?ion el Irano anta? 1387. Notinda dum la persa kampanjo estis la kapto de
Isfahano
. Kiam Isfahano kapitulacis al Timuro en 1387, li traktis ?in kun relativa kompato kiel certe normale kun grandurboj kiuj kapitulacis. Tamen, post kiam la grandurbo protestis kontra? la impostoj de Timuro per mortigado de la impostokolektistoj kaj de kelkaj el la soldatoj de Timuro, Timuro ordonis la masakron da la civitanoj de la grandurbo kun mortnombro ?irka?kalkulita inter 100,000 kaj 200,000.
[32]
?eestinto nombris pli ol 28 turojn konstruitajn de proksimume po 1,500 kapoj por ?iu turo.
[33]
Tio estis priskribita kiel "sistema uzado de teruro kontra? urboj ... integrita elemento de la strategia elemento de Tamerlano" kiun li rigardis kiel malhelpado de sangover?ado senkura?igante reziston. Liaj masakroj estis selektemaj kaj li esceptigis la artajn kaj teknikajn (ekz. in?enieroj) elitojn.
[32]
Intertempe Toktami?o, nun ?ano de la
Ora Hordo
, turnis kontra? sia patrono kaj en 1385 invadis
Azerbaj?anon
. La neevitebla respondo de Timuro rezultigis la militon inter Toktami?o kaj Timur. En la komenca stadio de la milito Timuro venkis ?e la
Batalo de la Kondur?a Rivero
. Post la batalo Toktami?o kaj iuj el lia armeo estis permesitaj eskapi. Post komenca malvenko de Toktami?o, Timuro invadis
Rusion
en la nordo de la teritorioj de Toktami?o. La armeo de Timuro bruligis
Rjazan
kaj movi?is kontra?
Moskvo
. Li estis haltigita foren anta? atingado de la rivero Okao per la renovi?inta kampanjo de Toktami?o en la sudo.
[34]
En la unua fazo de la konflikto kontra? Toktami?o, Timuro gvidis armeon da pli ol 100,000 homoj norden dum pli ol 700 mejloj en la stepon. Li tiam rajdis okcidente proksimume 1,000 mejlojn avancante en fronto pli ol 10 mejlojn lar?a. Dum tiu anta?eniro la timura armeo venis sufi?e norden ?ar estis en regiono de tre longaj
someraj tagoj
ka?zante plendojn de islamaj soldatoj pro konservado de longa horaro de
pre?oj
. Estis tiam kiam la armeo de Toktami?o estis enfermita enen kontra? la orienta bordo de la Volgo en la
Orenburga regiono
kaj detruita ?e la
Batalo de la Kondur?a Rivero
.
Estis en la dua fazo de la konflikto kiam Timuro prenis malsaman itineron kontra? la malamiko invadante la teritorion de Toktami?o tra regionoj de
Ka?kazo
. En la jaro 1395 okazis la
Batalo de la rivero Terek
, kiu finigis la titanan lukton inter la du monarkoj. Toktami?o ne povis restarigi sian potencon a? presti?on. Li estis mortigita proksimume jardekon post la Terek-batalo en la areo de nuntempa
Tjumeno
.
Dum la kurso de la kampanjoj de Timuro lia armeo detruis
Sarai
, la ?efurbon de la
Ora Hordo
, kaj
Astra?anon
, poste interrompante la
Silkan Vojon
de la Ora Hordo. La
Ora Hordo
jam ne tenis potencon post la alveno de Timuro.
En majo 1393 la armeo de Timuro invadis Anjudan. Tio endan?erigis la
ismailian
vila?on nur unu jaron post lia atako sur la
ismailianoj
en
Mazandarano
. La vila?o estis preta por la atako. Tio estas konstatita ?ar ?i enhavas fortika?on kaj sistemon de subteraj tuneloj. Senlace, la soldatoj de Timuro inundis la tunelojn per tran?ado en kanalo. La kialoj de Timuro por atakado de tiu vila?o ankora? ne estas bone komprenitaj. Tamen, estis sugestite ke liaj konfesioj kaj vido de li mem kiel ekzekutisto de dia volo eble kontribuis al liaj instigoj.
[35]
La persa historiisto
??andamir
klarigas ke ismailia ?eesto kreskis pli potence en persa Irako. Grupo de lokuloj en la regiono estis malkontenta kun tio kaj, ??andamir skribas, tiuj lokuloj kunvenis kaj alportis supren sian plendon al Timuro, eventuale provokante lian atakon sur la ismailianoj tie.
[35]
Kampanjo kontra? la Tuglaka Dinastio
[
redakti
|
redakti fonton
]
Timur venkas super la
Sultano de Delhi
, Nasir Al-Din Mahmud Tuglak, vintre de 1397?1398, pentrita 1595?1600.
En 1398, Timuro invadis nordan Hindion, atakante la Delhian Sultanlandon regitan fare de sultano Nasir-ud-Din Mahmud Shah Tughluq (Nasir-ud-bruo Mahmud Shah Tughluq) de la Tughlaq Dinastio. Li estis kontra?batalita fare de Ahirs kaj Jats sed la Sultanlando en Delhio nenion por malda?rigis lin. [34] Post transirado de la Indusa rivero la
30an de septembro
1398
, li maldungis Tulamba kaj masakritajn ?iajn lo?antojn. [35] Tiam li avancis kaj kaptis Multan anta? oktobro.
Timuro transiris la Induson ?e Attock (nun Pakistano) la
24an de septembro
1398
. Lia invado ne i?is senrezista kaj li renkontis reziston de la Guberniestro de Meerut dum la mar?o al Delhio. Timuro da?re povis da?rigi sian aliron al Delhio, alvenante en 1398, por kontra?batali la armeojn de sultano Nasir-ud-Din Mahmud Shah Tughluq, kiu jam estis malfortigita per sinsekvolukto ene de la re?a familio.
Timura sarkofago en
Gur-Emir
en Samarkando, Uzbekio
Oni ligas legendojn al malfermo de lia tombo. Oni atentigis ne ?eni la tombon, ?ar tio alportas demonojn de la milito. La ekspedicio de la soveta esploristo
Mi?ail Mi?ailovi? Gerasimov
malfermis la tombon la 19-an de junio de 1941. Tri tagojn poste komenci?is nazia invado de la
Sovetunio
. La skeletoj de li kaj Ulugh Beg, lia nepo, estis reentombigitaj per plena islama rito en 1942. Samtage la soveta armeo grave venkis ?e
Stalingrado
.
- ↑
Josef W. Meri. (2005)
Medieval Islamic Civilization
. Routledge,
p. 812
.
- ↑
Sharaf ud-D?n Al? Yazd?,
?Zafarn?ma“
(la? tiuepoka biografio, kiu ekestis la? mendo de Timur)
- ↑
B.F. Manz,
?T?m?r Lang“
, en la "Enciklopedio de Islamo" (
angle
"Encyclopaedia of Islam"), reta eldono, 2006
- ↑
Darwin, John. (2008)
After Tamerlane: the rise and fall of global empires, 1400-2000
. Bloomsbury Press,
p. 29, 92
.
ISBN 9781596917606
.
- ↑
5,0
5,1
5,2
Manz, Beatrice Forbes
. (1989)
The rise and rule of Tamerlane
. Cambridge University Press.
- ↑
Beatrice Forbes Manz,
Temur and the Problem of a Conqueror's Legacy
,
Journal of the Royal Asiatic Society
, Third Series, Vol. 8, No. 1 (Apr., 1998), 25; "
In his formal correspondance Temur continued throughout his life as the restorer of Chinggisid rights. He even justified his Iranian, Mamluk and Ottoman campaigns as a re-imposition of legitimate Mongol control over lands taken by usurpers...
".
- ↑
Michal Biran,
The Chaghadaids and Islam: The Conversion of Tarmashirin Khan (1331?34)
,
Journal of American Oriental Society
, Vol. 122, No. 4 (Oct. ? Dec., 2002), 751; "
Temur, a non-Chinggisid, tried to build a double legitimacy based on his role as both guardian and restorer of the Mongol Empire.
".
- ↑
8,0
8,1
8,2
8,3
8,4
8,5
8,6
8,7
8,8
Marozzi, Justin. (2004)
Tamerlane: Sword of Islam, conqueror of the world
. HarperCollins.
- ↑
Matthew White:
Atrocitology: Humanity's 100 Deadliest Achievements
, Canongate Books, 2011,
ISBN 978-0-85786-125-2
, section "Timur"
- ↑
"
The Rehabilitation Of Tamerlane
",
Chicago Tribune
, 17a de Januaro 1999.
- ↑
J.J. Saunders,
The history of the Mongol conquests
(pa?o 174), Routledge & Kegan Paul Ltd., 1971,
ISBN 0-8122-1766-7
- ↑
Timur
. Encyclopædia Britannica, Online Academic Edition (2007).
- ↑
T?m?r Lang, Encyclopaedia of Islam, Brill, alirita la 24an de Aprilo 2014, Beatrice F. Manz, 2000, volumo 10, 2a eld.
http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/ti-mu-r-lang-COM_1223
Arkivigite je
2015-02-07 per la retarkivo
Wayback Machine
- ↑
14,0
14,1
Tamerlane
. AsianHistory. Alirita 1-a de novembro 2013.
- ↑
"Central Asia, history of
Timur
", en
Encyclopædia Britannica
, reta eldono, 2007. (Cita?o:"
...Under his leadership, Timur united the Mongol tribes located in the basins of the two rivers.
")
- ↑
"
Islamic world
", en
Encyclopædia Britannica
, reta eldono, 2007. Cita?o: "
Timur (Tamerlane) was of Mongol descent and he aimed to restore Mongol power.
..."
- ↑
Carter V. Findley,
The Turks in World History
, Oxford University Press, 2005, Oxford University Press, 2005,
ISBN 978-0-19-517726-8
, p. 101.
- ↑
G. R. Garthwaite,
"The Persians"
, Malden,
ISBN 978-1-55786-860-2
, MA: Blackwell Pub., 2007. (
p.148
) Cita?o:...
Timur's tribe, the Barlas, had Mongol origins but had become Turkic-speaking... However, the Barlus tribe is considered one of the original Mongol tribes and there are "Barlus Ovogton" people who belong to Barlus tribe in modern Mongolia.
- ↑
M.S. Asimov & Clifford Edmund Bosworth,
History of Civilizations of Central Asia
,
UNESCO
Regional Office, 1998,
ISBN 92-3-103467-7
, p. 320:
"... One of his followers was [...] Timur of the Barlas tribe. This Mongol tribe had settled [...] in the valley of Kashka Darya, intermingling with the Turkish population, adopting their religion (Islam) and gradually giving up its own nomadic ways, like a number of other Mongol tribes in Transoxania ..."
- ↑
20,0
20,1
20,2
Gerard Chaliand,
Nomadic Empires: From Mongolia to the Danube
tradukita de A.M. Berrett, Transaction Publishers, 2004. trandukita de A.M. Berrett. Transaction Publishers, p.75.
ISBN 0-7658-0204-X
.
Limited preview
el
Google Books
.
p. 75.
,
ISBN 0-7658-0204-X
,
p.75.
,
"Timur Leng (Tamerlane) Timur, known as the lame (1336?1405) was a Muslim Turk. He aspired to recreate the empire of his ancestors. He was a military genius who loved to play chess in his spare time to improve his military tactics and skill. And although he wielded absolute power, he never called himself more than an emir."
,
"Timur Leng (Tamerlane) Timur, known as the lame (1336?1405) was a Muslim Turk from the Umus of Chagatai who saw himself as Genghis Khan's heir."
- ↑
Timur ne postulis esti descendanto de ?ingis-?ano, ?ar en 1370 li instalis pup-?anon kiel reganto de ?agatai, en agnosko de la Mongola juro la? kiu nur sangodescendanto de ?ingis-?ano rajtas regi. (
Marozzi, p. 342
[
rompita ligilo
]
)
- ↑
Richard C. Martin,
Encyclopedia of Islam and the Muslim World
A-L, Macmillan Reference USA, 2004,
ISBN 978-0-02-865604-5
, p. 134.
- ↑
23,0
23,1
23,2
Manz, Beatrice Forbes (1988). “
Tamerlane and the symbolism of sovereignty
”,
Iranian Studies
21
(1-2),
p. 105?122
.
doi
:
10.1080/00210868808701711
.
- ↑
The Descendants of Sayyid Ata and the Rank of Naq?b in Central Asia
de Devin DeWeese, Journal of the American Oriental Society, Vol. 115, No. 4 (Okt. ? Dec., 1995), pp. 612?634
- ↑
Four studies on the history of Central Asia
, Volume 1 de Vasilij Vladimirovi? Bartold p. 19
- ↑
Islamic art
de Barbara Brend p. 130
- ↑
Virani, Shafique N. The Ismailis in the Middle Ages: A History of Survival, A Search for Salvation (New York: Oxford University Press), 2007, p. 114.
- ↑
Sinor, D., "
XIV The Making of a Great Khan
", pa?o 242, Studies in Medieval Inner Asia, Variorum, 1997.
ISBN 0-86078-632-3
- ↑
Radloff, W.,
Proben der Volkslitteratur der turkischen stamme Sud-Sibiriens
, IV. St Petersburg, pa?o 308
- ↑
30,0
30,1
Manz, Beatrice Forbes (2002). “
Tamerlane's Career and Its Uses
”,
Journal of World History
13
,
p. 3
.
doi
:
10.1353/jwh.2002.0017
.
- ↑
Nicholas V. Raisanovsky; Mark D. Steinberg:
A History of Russia
Seventh Edition, pg 93
- ↑
32,0
32,1
Chaliand, Gerard. (2007)
The History of Terrorism: From Antiquity to Al Qaeda
. University of California Press.
ISBN 978-0520247093
.
- ↑
Fisher, W.B.; Jackson, P.; Lockhart, L.; Boyle, J.A. : The Cambridge History of Iran, p 55.
- ↑
Nicholas V. Raisanovsky; Mark D. Steinberg:
A History of Russia
Sepa Eldono, pa?o 94
- ↑
35,0
35,1
Virani, Shafique N. The Ismailis in the Middle Ages: A History of Survival, A Search for Salvation (New York: Oxford University Press), 2007, p. 116.
- Arnaud Blin,
Tamerlan
, Perrin,? 2007
- Henri Bontemps, Yves Portier,
Barbazan, de Tamerlan a Jeanne d'Arc... le secret
, Regain de lecture,? 2012
- Marcel Brion,
Tamerlan
, Albin Michel,? 1999
- Beatrice Forbes Manz:
The Rise and Rule of Tamerlane
. Cambridge University Press, Kembri?o 1989 (anglalingva)
ISBN 0-521-34595-2
(
Cambridge studies in Islamic civilization
).
- Gonzalez de Clavijo, R.,
Embajada a Tamorlan
, Francisco Lopez Estrada, Madrid: Castalia, 2005.
ISBN 84-7039-831-8
.
- Gonzalez de Clavijo, R.,
La route de Samarkand au temps de Tamerlan
,
Relato del viaje de la embajada de Castilla a la corte de Timur Beg (1403-1406)
, tradukita kaj komentita de Lucien Kehren. Paris: Imprimerie nationale, 2002.
- Rene Grousset,
L'empire des steppes. Attila, Gengis-khan, Tamerlan
, Paris, Payot,? 1965, 620 p. (
http://dx.doi.org/doi:10.1522/24883187
,
http://classiques.uqac.ca/classiques/grousset_rene/empire_des_steppes/grousset_steppes.pdf
)
- Gerhard Herm:
Der Balkan. Das Pulverfaß Europas
. Econ Verlag GmbH, Dusseldorf u. a. 1993,
ISBN 978-3-430-14445-2
, S. 164.
- Lucien Kehren,
Tamerlan - l'empire du Seigneur de Fer
, Neuchatel,? 1978
- Lamb, Harold,
Tamerlan: El conquistador
, Mexico, D. F.: Ediciones Jason, 1953. Tradukita hispanen el angla:
Tamerlan: The Earth Shaker
. Traduko de Hector Saldivar Gonzalez. Impresora Galve.
- Manz, B.F.,
The Rise and Rule of Tamerlane
. Cambridge: Cambridge University Press, 1989.
- Marozzi, J.
Tamerlane: sword of Islam, conqueror of the world
, Cambridge (MA): Da Capo Press, 2006.
- Tilman Nagel:
Timur der Eroberer und die islamische Welt im spaten Mittelalter
. Beck, Munkeno 1993 (germanlingva)
ISBN 3-406-37171-X
.
- Jean-Paul Roux:
Tamerlan
. Fayard,? Parizo 1991 (franclinga)
ISBN 2-213-02742-0
.
- Jean de Soltanieh (trad. Texte traduit en francais moderne, presente et annote par Jean-Francois Kosta-Thefaine),
La Vie et la cour de Tamerlan. Recit de son ambassadeur aupres de Charles VI en 1403
, Cartouche,? 2012
- Informoj pri Timur
en katalogo de la
Germana Nacia Biblioteko
(
germane
)
- S. A. M. Adshead. ?Tamerlane and the Global Arsenal, 1370-1405“ (pa?oj anglalingvaj)
- "ambasadejo al Tamerlan" (same anglalingvaj)
- Forbes, Andrew, & Henley, David:
Timur's Legacy: The Architecture of Bukhara and Samarkand
(CPA Media)
- Narrative of the Embassy of Ruy Gonzalez De Clavijo to the Court of Timour, at Samarcand, A.D.1403-6
?
Full text
el
Google Books
.
- Ruy Gonzalez de Clavijo,
Embassy to Tamerlane, 1403-1406
, tradukita de Guy Le Strange, kun nova Enkonduko de Caroline Stone (Hardinge Simpole, 2009).
- Nationality or Religion: Views of Central Asian Islam
Arkivigite je
2021-02-26 per la retarkivo
Wayback Machine