romanoj de Jules Verne transformis mian ?ambron en varian scenejon de plej mirindaj aventuroj, kiuj en voro ne alio estis ol puraj fabeloj de ri?a imagkapablo. Sed la libro, kiun ?us mi legis, estas io alia, io pli valora; ?ar kvankam la impeto de ?ia fantazio borderas la randojn de nekredebleco, la sinsekvo de la faktoj estas efektiva historio, okazinta dum precizaj datoj, regule signitaj en la kalendaro, ?uste nun anta? kvar jaroj ? nur kvar jaroj !? de 28. Aprilo ?is 1. A?gusto 1947. Jes ja, EKSPEDICIO KON-TIKI estas viva rakonto pri ses viroj, herooj de nia epoko, kiuj per trunkfloso transpasis Pacifikon, por iri de Peruo al Polinezio , dum da?ro de pli ol cent tagoj. Thor Heyerdahl, gvidinto de la ekspedicio kaj a?toro de la libro, volis pruvi sciencan teorion : Kiam la unuaj e?ropanoj ekvoja?is tra Pacifiko, ili konstatis, ke, meze de la oceano, en vico da izolaj insuloj, lo?adis homoj kun postsignoj de malnova kulturo. Logika demando estas: de kie ili venis? La a?toro kura?as aserti, ke la blanha?ta gentestro Tiki, kiun la tieaj popoloj rekonas, kiel sian unuan estron, estas tiu Kon Tiki , kiu dum la 12-a jarcento, la? antikvaj legendoj , estis elpelita el Peruo. Tamen... sekvas plia demando: kiel Tiki kaj liaj viroj, ne havante ?ipojn, venis de Peruo al Polinezio? Heyerdahl senhezite respondas dirante, ke la viroj de Tiki havis flosojn; kaj, kiel moderna Kristoforo Kolom bo, kiam la sciencistoj esprimis dubojn pri la ebleco marveturi 8.000 kilometrojn per flosoj , li pretigis decideme novan floson kaj pruvis, per sukcesa ekspedicio, ke estas eble plenumi la longan voja?on tiamaniere. La libro priskribas, cetere, ne sen sprito kaj sana humoro, la manierojn per kiuj oni venkis ?iujn malfacila?ojn. Sed la atento i?as stre?a de post la momento, kiam la ses bravuloj restas solaj, navigante sur la na? trunkegoj de la floso. Tiam la leganto estas tiel forto kaptita de emocio, ke li mem fari?as kvaza? la sepa pasa?ero de la ekspedicio . Sekvas, unu post alia: jen amuzaj jen dan?eraj epizodoj, ?is fine, post plej riskoplena albordi?o, ili haltas en floranta paradizo de polinezia insulo, kie, kvankam regalataj de bonanimaj indi?enoj, la ekspediciintoj sportas apartan malfacila?on: tiun de la lingvaj baroj! Kaj, jam ?e la lasta pa?o, rigardante bildon de ?arma bruneta knabino, oni legas la lastajn vortojn: ≪... Sur la laguno ?e Tahiti ku?as ses blankaj florkronoj solaj, movi?ante tien kaj reen, kun la ondetoj kontra? la bordon≫. Tiam oni fermas kviete la klarbluajn klapojn de la arta kovrilo, kaj dol?a melankolio lulas la spiriton per delikataj sentoj, ?ar oni veki?is de agrabla son?o, en kiu la realo enami?is je la fantazio. Pri la lingvo, kiel jam dirite, ?i estas bonega; matura frukto, kompreneble, de la rekonata kompetenteco, tiel de la tradukinto, kiel de la reviziinto. Abundas trafaj esprimoj kaj kunmeta?oj, lerte aran?itaj, precipe por specialaj terminoj. Sed ?ho... jen la tikla vorteto!? sincere mi volas ne silenti pri la troa uzado de la konjunkcio KAJ en korelativa senco; ek. "Ili tuj ?an?is kaj koloron kaj formon!". Tiu stilo, diskrete uzata, estas eleganta, sekve, akceptinda; sed sisteme aplikata, kvaza? kutime kaj nature, ?i aspektas kiel ero de intelektula dialekto ; tial ke, ?ar kabineta provo, ?i estas fremda por la ?enerala gusto de nia internacia popolo kaj en parolo kaj en skribo. Anka? pri alia flanko, malpli grava, mi deziras grumbli : temas pri la ?aluza ?paremo de komoj, kiu efikas ?oke tra la tuta libro. Jen du tipaj specimenoj, interaliaj: ≪Je la sepa malforta odoro tiklis...≫ ≪?irka? ni ni perdis neniun...≫ ?u la klareco, por facila legado, ne petas ur?e ?ovi komon en la spacon inter sepa kaj malforta, kaj inter la duobla ni de la lasta ekzemplo?