Tempoindiko (vortero " tempo " esperante kaj itale de la latina vorto tempus ; plurale tempi , en multaj naciaj lingvoj por la fenomeno uzi?as la itala a? latina vorto) en la muziko estas informo, kiom rapide muzika?o estu ludata, kiom rapida estu ?ia ritmo . Aldone multaj tempoindikoj samtempe anka? estas indikoj pri la intencata emocio a? etoso de la muzika?o, do informas pri la dezirata karaktero de la verko.

Tempoindikoj en formo de adjektivoj, en la klasika muziko ?enerale esprimitaj en la itala lingvo , en la kulturo de E?ropo kutimi?is dum la 17-a jarcento . En internacia lingvouzo, ili estis kaj restis itallingvaj, ?ar Italio tiutempe estis la plej novi?ema kultura centro de E?ropo, kvankam en Anglio kaj aparte en Francio jam tiam preferi?is nacilingvaj esprimoj. Nur dum la 19-a jarcento anka? en la muzikaj kutimoj de aliaj landoj plimulti?is nacilingvaj tempoindikoj, ekzemple la germana komponisto Johannes Brahms luktis por tiaj indikoj en la germana lingvo .

Por pli ekzakta difino de la tempoindikoj Johann Nepomuk Malzel dum la jaro 1816 inventis la tiel nomatan metronomon , etan aparaton, kiu per svingi?anta indikilo kaj ritmaj klakoj a?d- kaj videbligas difinitan ritmon . La metronoma nombro (mallongigite per "M. M." = Metronomo de Malzel, a? "bpm" = batoj por minuto) indikas, kiom da batoj por minuto havas la baza ritmo de muzika?o - pli alta nombro do indikas pli rapidan muzika?on.

La fakta impreso pri la rapideco a? karaktero de muzika?o tamen estas fenomeno, kiu ne nur difineblas per la nombro de batoj po minuto. La veran impreson influas la fakto, ?u la muzika?o havas multajn mallongajn (8-onajn, 16-onajn, 32-onajn...) a? longajn (2-onajn a? plenajn) notojn, kiuj kreas la percepteblajn ritmojn, sed anka? la lokaj kondi?oj, ekzemple e?o en la salono a? la humuro de muzikistoj kaj a?skultantoj influas la sentatan impreson.

Tempoindikoj [ redakti | redakti fonton ]

La tradicie kutimaj tempoindikoj de klasika muziko, kiuj ekestis dum la epoko de romantika muziko, estas:

Tamen la tempoindikoj nur estu proksimuma helpilo. Se ne fiksi?is ekzaktaj tempoindikoj por muzika?o, la muzikisto(j) havas la liberon elekti rapidecon, kiu al la a?skultanto bone peras emocion (probable) deziratan de la komponisto.

Precizigoj [ redakti | redakti fonton ]

Per aldonitaj adjektivoj a? aliaj vortetoj eblas precizigi la tempoindikojn - ekzemploj estas:

assai = tre

amoroso = amorema, amoplena, kun pasio

cantabile ["kan ta bile"] = kantebla, kanteca

con brio = kun fajra temperamento

con espressione = kun emocia esprimo

con fuoco = kun fajro

con moto = kun movo

con spirito / spiritoso = kun spirito

espressivo = esprime

giocoso ["?o ko so"] = ?oje

grazioso ["graci o so"] = gracie

maestoso = majeste

ma non troppo = sed ne tro

marcato ["mar ka to"] = markante

moderato = modere

molto = multe, tre

morendo = mortanta (tre malla?ti?anta)

mosso = movata

quasi [ k?a zi]= kvaza?

teneramente = tenere

un poco ["un po ko"] = iomete

Indikoj pri tempo?an?i?oj [ redakti | redakti fonton ]

Cita?o [ redakti | redakti fonton ]

?[ Tempo estas...] la plej necesa kaj plej malfacila kaj entute la ?efa?o en la muziko" ( W. A. Mozart en letero de la 24-a de oktobro 1777 )

Eksteraj ligiloj [ redakti | redakti fonton ]

• la sistemo de tempoindikoj de W. A. Mozart Arkivigite je 2020-08-01 per la retarkivo Wayback Machine